Sindicatos
Está o sindicalismo adaptado ás novas realidades económicas?
O sindicalismo enfronta hoxe en día grandes mudanzas dentro das relacións laborais. A atomización das persoas traballadoras para romper unha maior unidade. Salarios precarios e que cada traballador ou traballadora entre nunha competición aberta cos seus iguais para conseguilos. Diante de todo isto e máis, que pode facer o sindicalismo metidos xa no século XXI?
As imaxes de loitas sindicais con traballadores e traballadoras participando en mobilizacións obreiras, son vistas como se se tratasen de elementos cando menos estraños. A última década, a da crise de 2007-2008, que continúa aínda, deixou e segue a deixar, amplas mostras de mobilización obreira contra recortes, subas de impostos, deslocalizacións, vendas as fondos de investimento, etc. Así, en Galiza asistimos ás últimas mobilizacións dos traballadores de Alcoa na Coruña, ás folgas en diversos segmentos da sanidade pública como ambulancias, atención primaria e enfermaría, ás mobilizacións do 061, dos traballadores que transportan lixo en Sogama, protestas en Mercadona e dentro do sector naval.
Así visto, poderíase dicir que a mobilización sindical ten boa saúde. Mais con todo, a día de hoxe o mercado laboral parece estar condicionando o acceso das persoas a un traballo remunerado digno. Así temos a figura do falso autónomo para empresas de reparto —condición que xa tivo os seus primeiros xuízos—, algunhas empresas de vehículos VTC, e a perda de poder adquisitivo de traballadores e traballadoras.
Onde están as organizacións sindicais agora? É o século XXI o momento da morte do sindicalismo? Ou é o comezo dunha nova xeira para reformular estruturas, ideas e posicións para a defensa dos dereitos laborais?
A pertinencia do sindicalismo
“Entre os anos 2014 e 2016 estivemos a debater sobre a necesidade de defender a importancia e necesidade vital que teñen os sindicatos como fonte de conquistas e defensa da clase traballadora fronte ao poder político e económico” di Paulo Carril, secretario xeral da Confederación Intersindical Galega, CIG, sindicato nado logo da unión entre CXTG e INTG. Para Carril o sindicato é un elemento “útil que parte dunha premisa ideolóxica clara, os sindicatos pasan por ser unha ferramenta clara de contrapoder”.
Anarcosindicalismo
Huelga de La Canadiense: la conquista de las ocho horas
La azarosa lucha por las ocho horas de trabajo.
“Os sindicatos non deixamos de ser un instrumento que se ten que adaptar a unha realidade social e laboral distinta, mais que no noso país ten temas estruturais que son abondo vellos”. Ramón Sarmiento, secretario xeral de CC OO Galicia apunta que por exemplo “a precariedade non é un invento da crise, mais, o movemento sindical segue tendo esa virtude de ser a única ferramenta capaz de dotar de instrumentos de organización á clase traballadora para equilibrar ese conflito entre capital e traballo que segue vixente”.
“Para dar resposta aos retos que se nos presentan, temos que organizarnos como clase traballadora e os sindicatos somos unha ferramenta para organizar esa resposta” apunta Ricardo Castro, secretario xeral da Central Unitaria de Traballadores e Traballadoras (CUT). “Outra cousa é se o modelo sindical que repetimos nos últimos cen anos está adaptado ao século XXI, pero a ferramenta segue a ser útil”.
“O papel fundamental do sindicalismo de clase como o que representa a CNT continúa sendo a defensa dos dereitos dos traballadores, seguindo unha tripla vertente e proxeción”, apuntan desde a Confederación Nacional do Traballo. Esta postura divídese en tres puntos fundamentais: “A defensa ante os incumprimentos da exigua leáxislación laboral por parte do empresariado, en segundo lugar, a promoción de reformas laborais básicas a través da negociación colectiva que supoñan tanto unha mellora das condicións inmediatas como un empoderamento activo cara —precisamente— á terceira vertente". Esta últma consiste "no impulso revolucionario entendido nunha vía dupla: a posta en marcha de procesos de recuperación e cooperativización de empresas, e a extensión do conflito sindical tanto no ámbito sectorial como desbordando as puras reivindicacións de tipo laboral para introducir demandas sociais máis amplas”.
Salud mental
La ONU señala el sindicalismo como “fundamental” para la salud mental
Desafios e retos para o sindicalismo
“O principal reto é ser eficaces dentro de modelos de desestruturación empresarial. Estabamos organizados sobre un modelo onde había cadros de persoal estruturados, hoxe o mundo empresarial desestruturou e fragmentou moito ese modelo” analiza Ramón Sarmiento.
“Entendemos que a lóxica do diálogo social sempre foi un elemento desmobilizador e prexudicial para a clase traballadora, ademais axuda a lexitimar as políticas do poder económico e político” di Paulo Carril. Este estado das cousas “multiplica o efecto desmobilizador e a desafección entre o conxunto da clase traballadora”.
“Todo isto viu como consencuencia das receitas da Unión Europea para darlle resposta á recesión económica” estima Ramón Sarmiento. “Esa receita tiña como obxectivo cuestionar o modelo de negociación colectiva e debilitar o modelo de representación dos sindicatos. Todas as reformas laborais buscaban debilitar ese marco de representación”. Queda marxe para o sindicalismo? “Comisións puxo sobre a mesa unhas receitas para que podan ser revertidos algúns puntos das últimas reformas laborais” responde Sarmiento. “O grande desafío que presentamos os sindicatos sería non deixarnos enganar pola negociación dun novo estatuto dos traballadores, que tivo a orixe na reforma laboral de 2012 e que empoderou ao empresariado”.
“Coa crise temos unha clase poderosa que saíu reforzada, ten máis capital e máis control das ferramentas legais” apunta Ricardo Castro, que pola contra ve que “a clase traballadora ten máis precariedade e menos control porque estamos perdendo a batalla ideolóxica”. Para Ramón Sarmiento outra barreira a superar de cara a mellora das condicións laborais é que “os nosos empresarios seguen pensando que cobras máis ou menos en función das horas que esteas no teu posto”. E por outra banda “o empresario segue convencido de conservar o goberno da súa empresa, entón ve determinante que o traballador estea nun contexto precario e inestable”.
Laboral
Sindicatos a la deriva
“O desmantelamento industrial iniciado hai varias décadas polo Estado español está dando os resultados que buscaba a clase dirixente, a atomización da clase traballadora. A continua transformación do capitalismo nun sistema terciarizado que oculta os procesos de produción ao tempo que precariza salvaxemente as condicións de traballo do resto de sectores tivo como consecuencia o desdebuxamento da figura da persoa traballadora en singular” sinalan desde a CNT. E apuntan máis alá, pois ven que “cada vez menos xente se percibe como clase traballadora e —mesmo dentro da propia clase— o enfrentomento entre os distintos substratos é a cada vez maior”. E indican que este “enfrontamento interno dentro da clase traballadora é fomentado polas propias estruturais sindicais da concertación”.
Orixe dos cambios
“É certo e evidente que a caída dos países do Leste levou a entender que non había alternativa ao capitalismo, nese sentido, xunto coas crises cíclicas dese mesmo capitalismo, ese sentimento manifestouse desde hai anos en recortes sociais e reformas laborais”, di Paulo Carril. “En Galiza pode verse todo isto nunha emigración constante, que é froito das políticas que se levan aplicando”.
Hungría
Protesta sin precedentes en la historia de Hungría
La ley propone aumentar el número de horas extra que las empresas pueden exigir a sus empleados hasta las 400 anuales. Muchas personas en Hungría temen que se vuelva de facto a las semanas de seis días laborables.
“Dentro de España penso que a situación do sindicalismo responde a claves máis domésticas. Temos procesos de diálogo social e unha normativa laboral con cincuenta reformas e que non foi capaz de resolver problemas como a precariedade” analiza Ramón Sarmiento. “Á parte do peso que tiñan as rendas ou salarios da clase traballadora pasou a formar parte dos beneficios empresariais: dividendos das empresas que cotizan en bolsa”.
“Hai dos puntos de inflexión, un son os estados do benestar, o primeiro caramelo para a clase traballadora, se participades do sistema tedes un cacho” afirma Ricardo Castro. “Tamén nos quitaron espazos de poder, as primeiras mútuas foron organizadas por traballadores, hoxe en día son privadas”. Nese sentido afirma que “ese era o perigo para o capital, que puidesemos xestionar as nosas ferramentas, por tanto baleiraron os sindicatos de contido”.
“Se ben nos países occidentais esta tendencia comeza coa crise de 1973, o desmantelamento industrial do Estado español comezou grazas ao goberno do PSOE durante o mandato de Felipe González”. En Galiza tivo especial incidencia nos estaleiros. “A serie de reformas laborais que levou acompañado este proceso son, xustamente, a concreción desa reforma económica na pel da clase traballadora”.
Unidade e eloita de clases
“Entendemos que está máis viva que nunca, hai unha loita evidente entre capital e clase traballadora, entendemos que é fundamental afianzar o modelo sindical alternativo onde está o futuro para un avance real para a mellora das condicións da clase traballadora” apunta Paulo Carril. “Esa loita é consubstancial ao capitalismo e hoxe entendemos que está máis viva ca nunca”.
Deliveroo
La mayor sentencia contra Deliveroo dicta que 532 riders eran falsos autónomos
La tesorería de la Seguridad Social gana el juicio por una inspección de trabajo contra Roofoods Spain que realizó a finales de 2018.
“Nós queremos que a resposta das diferentes organizacións de traballadores e traballadoras teñan carácter unitario” declara Ramón Sarmiento.“En Galicia, se observamos sectores onde as condicións laborais son mellores dentro do panorama laboral, son sectores onde existe unha resposta unitaria dos traballadores. Hai dificultades en Galicia para constuir esa unidade?, si, é difícil, mais nos comités sempre se actúa de maneira unitaria”.
“O capital ten como finalidade reunir capital, por iso poñen todas as súas bazas niso, e logo entre eles sobreviven os máis fortes. O noso horizonte é ser donos dos medios de produción, máis só pensamos en ter un pedazo máis da plusvalía” valora Ricardo Castro. “Buscar a confluencia intersindical debera comezar por recoñecer os nosos erros, de cada sindicato, para chegarmos a esa unidade”.
Precariado, unha nova clase?
“Entendemos que a clase traballadora ten sectores con maior índice de precariedade e de inseguridade. Nese sentido entendemos que son sectores empobrecidos da clase traballadora onde máis está batendo esa dificultade de facerlle fronte polas políticas que se teñen feito desde o poder político” analiza Carril.
“Hai cousas peores que o precariado, antes unha persoa nova pasaba por un período de temporalidade ata chegar a un momento de estabilidade” di Sarmiento. “Estase demostrando que non é así, estamos vendo como a temporalidade se está extendendo e outra cousa especialmente preocupante en Galicia é a xente nova moi ben formada co obxectivo de irse, emigrar”. Por outra banda tamén pensa que determinada precariedade “vai ser difícil que continúe, porque empresas como Glovo etc, por sentenza xudicial debe asumir [aos falsos autónomos] como empregados”. Ainda así pensa que “o capital sempre buscará a maneira de precarizar, primeiro coas ETT e agora co falso autónomo”.
“O precariado sempre existiu, o precariado feminino, dos nenos, forma parte da clase traballadora, non é máis ca outra subdivisión” di Ricardo Castro. “É unha subdivisión para enfrontar as diferentes subdivisións internas da clase traballadora”.
Huelga feminista
Todos os vídeos da folga feminista en Galiza
A CNT pensa que “é importante a adaptación das loitas ás novas formas de acumulación capitalista por medio das conocidas plataformas colaborativas ou á segregación dos espazos de traballo”. E continúa “como consencuencia das políticas laborais a día de hoxe temos un grande individualismo en todos os aspectos da vida diaria dos habitantes do Estado e os sindicatos non escapamos a esta situación”. Neste sentido pensan que “é un reto para o sindicalismo reactivar dinámicas colectivas de oposición á crecente tendencia ao isolamento individualista”.
Internacionalismo obreiro
“Nós acreditamos e defendemos practicar o internacionalismo que para nós, desde Galiza é romper a explotación de clase e nacional. O capital non ten fronteiras pero si ten patria, nese sentido temos claro que o internacionalismo é unha bandeira: mais a súa maneira de traducirse para nós é cun modelo sindical como o noso” responde Paulo Carril.
“O sindicalismo dentro da Unión Europea e internacional ten un obstáculo, que cada un dos sindicatos leva a camisola do seu país” di Sarmiento. “Esa idea que tiñan os países do norte sobre a competitividade dos países do sur, os sindicatos deses países tomaron esas ideas dos seus gobernos nacionais”. A conclusión foi unha fractura entre os sindicatos do norte e do sur de Europa.
“Nunca houbo en ningunha etapa da historia, unha concesión por parte de quen ten o poder sen que houbese oposición” di Ricardo Castro. E continúa: “todas as decisións que se toman van en funcións de clase”, pois na realidade concreta “hai unha dialéctica, hai unha tensión” entre os diversos intereses de clase que son resoltos mediante o conflicto ou a negociación. Dita tensión debera traducirse, para o secretario xeral da CUT, na maior cohesión e forza do sindicalismo a nivel internacional.
“O sindicalismo non necesita unha reforma profunda, a defensa dos dereitos dos traballadores debe ser sempre o punto primordial de calquera sindicato”. En definitiva “resulta necesario facer unha lectura mais ampla e ter como obxectivo todo o territorio para poder plantexar estratexias sindicais alén dos espazos de traballo” conclúen dende a CUT.
Relacionadas
Movimiento obrero
Un conflicto obrero del siglo XXI: la huelga de Pizza Hut Xixón
Tras adquirir los establecimientos de Pizza Hut en España, TelePizza ha comenzado otra vuelta de tuerca a las condiciones laborales de su plantilla. En Xixón (Gijón) el personal de uno de sus restaurantes está dando la batalla por sus derechos, entre otros, 15 minutos de descanso y la aplicación de la subida del SMI a 950 euros.
%20copia.jpg?v=63747084326)
Movimiento obrero
En Francia, la huelga y los sindicatos no pierden fuelle
La movilización permanente contra la reforma de las pensiones ha revitalizado la huelga general como instrumento de lucha.
Movimiento obrero
Aquella madrugada de primavera
Destacadas
Coronavirus
La UE observa impotente el giro autoritario en los países del Este
El primer ministro húngaro, Víktor Orban, se ha otorgado poderes casi absolutos para combatir la emergencia sanitaria continuando con su tendencia autoritaria, sin que Bruselas ni el Partido Popular Europeo, del que forma parte, tomen medidas. El apoyo del PP español ha resultado clave para que el coronagolpe de Orban no tenga consecuencias.
Coronavirus
Póliz (CGT): “Tememos que los nuevos Pactos de la Moncloa sirvan para eliminar derechos laborales y sociales”
El secretario general de la Confederación General del Trabajo denuncia que las medidas tomadas hasta ahora repercuten en el bolsillo de la clase trabajadora y reclama una renta básica como solución inmediata a la crisis abierta por el coronavirus.
Comunidad El Salto
Carta a nuestras lectoras
Coronavirus
Muchos clientes, poca empatía
Las empleadas de los supermercados denuncian la falta de compromiso en los consumidores ante los protocolos contra el covid-19.
Coronavirus
Rafael Correa: “Pagar ahora las deudas externas significa perder vidas”
Líderes políticos de Latinoamérica como Dilma Rousseff, Jorge Taiana, Gustavo Petro, Camila Vallejo, Maximiliano Reyes, Álvaro García Linera y Rafael Correa exigen la condonación y reestructuración de las deudas externas para luchar contra el Covid-19
Series
Vuelve ‘The Good Fight’, la serie que nació para combatir a Donald Trump
Coronavirus
Antigitanismo y emergencia económica: la crisis sanitaria se ensaña con el pueblo gitano
Coronavirus
La era está pariendo un corazón. Es la hora de la renta básica
La renta básica garantiza unas condiciones materiales de vida digna y constituye un fondo de resistencia frente a la explotación laboral. Pero también atesora otra virtud, fundamental en este momento: es una medida estructural que ayuda a la transición emancipatoria hacia otro modelo de sociedad.
Cárceles
España hace oídos sordos a las recomendaciones de la OMS y del Consejo de Europa para frenar el covid19 en las cárceles
El número de personas presas contagiadas asciende a día de hoy a 21, mientras que ya se cuentan 181 trabajadores de las cárceles que han dado positivo.
Últimas
Literatura
Un paseo con Las Sin Sombrero por Madrid
Domingo, un grupo de mujeres recorre las calles de Madrid siguiendo el rastro de aquellas que cambiaron la historia.
Coronavirus
Crónica de un confinamiento valenciano
Solo al principio se nos permitió reflexionar, hasta cierto punto, sobre la gravedad del asunto. La segunda fase fueron los reproches, las maldiciones y las culpas individuales e individualizadas. Después las calles se vaciaron y la enfermedad se extendió, y con ello el sentimiento generalizado de que, aunque podríamos estar peor, estamos mal.
Migración
El Alan Kurdi rescata a 150 personas en el Mediterráneo central y busca puerto seguro
Los gobiernos de Italia y Malta se niegan verbalmente a permitir el desembarco del buque humanitario que apela ahora a Alemania, su Estado de bandera.
Coronavirus
“Nos han robado la oportunidad de vivir juntos el nacimiento de nuestro hijo”
Agroecología
600 organizaciones piden salvar la producción agroalimentaria de pequeña escala
600 colectivos exigen que se revise el cierre generalizado de los mercados y ferias agroalimentarias de proximidad ante lo que consideran una interpretación “excesivamente restrictiva” de las prohibiciones decretadas por el Ejecutivo estatal ante la pandemia del covid19.