Culturas
O Casino de Carballo resiste, contracorrente, ao tempo

O histórico Casino 1889 de Carballo continúa loitando contra a especulación inmobiliaria e mantense como centro cultural e social da vila.

Casino Carballo
Socias e veciñanza en xeral colaboraron na restauración interior do edificio. Óscar Górriz
11 dic 2019 08:00

No centro da vila os coches, os pasos de xente apurada camiñando e a música procedente dalgún bar próximo acompañan un armazón de altos edificios e tendas de todo tipo. Alí no medio, unha pequena construción cor amarela pastel resiste ao tempo. As fiestras están repletas de carteis que anuncian diferentes actividades culturais para todos os públicos. Dentro do Casino 1889, os membros da nova directiva fan un repaso da historia do lugar, do que foi e do que é este emblemático edificio cuxo futuro pendura na incerteza.

Aínda non hai data oficial para o xuízo que aclarará o que vai acontecer co Casino de Carballo. Hai máis dun ano, en agosto de 2018, a directiva recibiu unha notificación na que se anunciaba que o edificio que estaban alugando se vendera a uns novos propietarios. Fora poucos meses antes, en febreiro de 2018, cando este novo grupo de persoas tomara o mando da sociedade recreativa do Casino. Cada unha delas involucrouse neste proxecto a través de diferentes vías e contactos, pero todos e todas comparten a mesma visión: “Queremos que o Casino sexa un lugar onde haxa actividades para todo o mundo e dende onde nacen iniciativas. Un fogar no que cando abres a porta, sempre hai alguén”.

Os inicios da sociedade Recreativa do Casino remóntanse a 1889, aínda que non foi até 1925 cando se trasladou ao emprazamento no que perdura na actualidade. “Antes era un club selecto ao que só podían entrar certas familias. Nós agora queremos mudar esa imaxe e que este sexa un espazo aberto para toda a comunidade”, narra Marina, membro da actual directiva. Hadrián García, veciño de Carballo e historiador especializado en Xestión do Patrimonio Cultural, recorda os antigos tempos do Casino: “Temos que ter en conta que até non hai moitos anos este era un edificio restrinxido, no sentido de que estaba só predestinado a certas persoas da sociedade carballesa”.

“Antes era un club selecto ao que só podían entrar certas familias. Queremos mudar esa imaxe e que este sexa un espazo aberto para toda a comunidade”

O novo grupo encargado de seguir para adiante co Casino tivo poucos meses de marxe para intentar transformar o lugar. A súa rutina de actividades culturais e sociais viuse relegada a segundo plano cando, a partir de agosto de 2018, as enerxías da directiva se tiveron que focalizar en tentar salvar o edificio. “En agosto chegou a notificación de que un propietario comprara este inmoble polo que nós estabamos pagando un aluguer. Vimos que o adquiriran por 70.000 euros e decidimos tentar conseguir eses cartos”, narra Suso, tamén membro da directiva.

O retracto é o dereito que teñen os inquilinos a presentar unha oferta de compra nun determinado prazo polos mesmos cartos que a outra oferta. En pleno agosto, os membros da directiva do Casino víronse con pouco máis de dúas semanas de prazo para conseguir esa cantidade de diñeiro e non perder o edificio. “Ao principio pensamos que dúas ou tres persoas vinculadas ao Casino o ían comprar, pero nós queriamos darlle a oportunidade de participar aos pequenos socios e, no momento no que propuxemos isto, os empresarios que querían aportar cartos botáronse atrás”, narra Víctor Lorenzo, presidente da asociación.

Doazóns e préstamos

Nese momento, dende a directiva decidiron elaborar un sistema de doazóns e préstamos de socios, socias e veciñanza en xeral para poder salvar ao Casino. En dúas semanas conseguiran máis de 45.000 euros e durante os últimos días de recadación superaron a cantidade de 70.000 euros necesaria para presentar o retracto. “Foi moi emocionante ver como a xente se involucrou desa maneira co Casino”, asegura Laura Tova, ilustradora e membro da directiva. Segundo Marina, durante o período de recadación de diñeiro para presentar o retracto houbo ofertas de todo tipo: “Había xente que dicía que nos daba os 70.000 euros, nos deixaba quedar co baixo pero que despois eles seguirían construíndo para arriba, pero a nosa idea sempre foi conservar o edificio. Non queremos que ninguén máis poida volver a especular co Casino”.
Casino de Carballo II
Interior do Casino de Carballo. Óscar Górriz
Sen embargo, a pesar de teren conseguido a cantidade necesaria para presentar o retracto, o problema non está solucionado. “Os compradores afirman que hai unhas segundas escrituras nas que se establece que eles pagaron en realidade 360.000 euros polo edificio, pero iso non aparece reflectido en ningunha parte”, asegura Víctor Lorenzo. A nova directiva do Casino tamén recibiu demandas polas obras de mantemento que realizaron nas instalacións. “No contrato de 1956 dicía que si se podía traballar no mantemento deste edificio”, conta Víctor. Desde que o novo proxecto se puxo en marcha, rehabilitouse o salón traseiro do lugar coa axuda da cidadanía que quixo participar nos obradoiros de recebado con barro e tamén se reabriu o bar anexo.

“O Casino é dos poucos edificios históricos de Carballo, xunto coa antiga cárcere e as escolas do xardín —actual ludoteca— que sobrevive á especulación inmobiliaria, que quere destruír o patrimonio para seguirse enriquecendo”, afirma o historiador Hadrián García. Para Hadrián, o que está facendo a nova directiva é un exemplo de “democratización do patrimonio” e asegura que espazos como este de “alto interese patrimonial teñen que acoller iniciativas dende, por e para a sociedade”.

Desde que o novo proxecto se puxo en marcha, rehabilitouse o salón traseiro do lugar coa axuda da cidadanía que quixo participar nos obradoiros de recebado con barro e tamén se reabriu o bar anexo

Agora quedan á espera do xuízo. “Se perdemos, temos un depósito e devolveremos de inmediato os cartos a todos os prestamistas. Se gañamos, o edificio pasa a ser noso e hipotecarémolo para poder seguir adiante. Se o conseguimos, cambiaremos os estatutos e estableceremos que, se en algún momento se disolve a sociedade ou o edificio se declara en ruínas, este lugar pasará a ser solo público para que non se poida volver a especular con el”, asegura Suso, membro da directiva.

O futuro do Casino aínda non está decidido. O que si, segue sumando momentos históricos para a vila de Carballo. “O que pasou en Carballo foi que a xente se uniu por unha causa común, a de salvar o Casino, e se creou un sentimento de solidariedade e irmandade que se contaxiou por todas partes”, conta Laura. Dende o Casino manteñen, a pesar de todo, as actividades culturais. “Se temos que marchar de aquí, continuaremos facendo o mesmo noutro lugar. O importante é que exista un espazo de encontro onde se impulsen aos artistas locais e onde todo o mundo poida participar”, asegura Marina.

O futuro é incerto mais, por agora, aínda non é preciso recorrer ás fotografías antigas de Carballo na Memoria nin a contos do pasado para contemplar, entrar e participar no Casino 1889. 

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Memoria histórica
Memoria histórica O PSOE négase a retirar unha cruz franquista na vila coruñesa de Neda que até o PP quere derrubar
O Partido Socialista impón a súa maioría absoluta para rexeitar unha moción do BNG na que se solicitaba a retirada da Cruz dos Caídos do concello.
Investigación
Investigación O Goberno galego repartiu 4.000 millóns de euros en contratos a dedo en só seis anos
Desde 2018, a Xunta asinou 1.034.964 contratos sen sacalos a concurso: algo máis do 30% do diñeiro do que dispón para o exercicio de 2024. Ademais, 35.362 deses contratos teñen un importe entre 14.000 e 14.999 euros, o límite legal.
Economía
En primera persona Instrucciones por si encuentras muerta a tu suegra
Todo el que está en el mundillo sabe que el sector funerario vive casi un duopolio de facto y lo máximo que se está dispuesto a hacer es poner una multa de vez en cuando. Cuando alguien llama a una, ni se imagina al entramado que está llamando.
Educación pública
Iglesia Semana Santa: negocios, procesiones en colegios, inmatriculaciones y fervor
Más allá de la expresión cultural, la Semana Santa tiene una esfera económica que genera millones de euros y otra social que le sirve a la Iglesia Católica para legitimar sus privilegios dentro del Estado español.
Genocidio
Ayman Qwaider “A la gente se le pide una cantidad excesiva de dinero para poder salir de este campo de exterminio de Gaza”
Profesor especializado en educación en emergencia y educación inclusiva, Ayman Qwaider vive en Australia. Desde allí, intenta ayudar a su familia a salir de Gaza, mientras denuncia la ocupación israelí y la complicidad de la comunidad internacional.
Industria
Transición industrial Mecaner, un cierre injusto o cuatro alternativas con mirada ecosocial para mantener la fábrica de Urduliz
ESK y LAB han presentado el ‘Plan de Transición Ecosocial’ que ha elaborado la cooperativa Garúa como una herramienta para la búsqueda de soluciones al ERE propuesto por la multinacional Stellantis.
Venga, circula
Venga, circula Un paso, luego otro
Llega un día en el que vemos con claridad algo que solíamos observar en los demás pero que nunca —prometíamos— nos sucedería a nosotros.
Sexualidad
Consultorio de sexualidad ¿Qué tengo si me diagnostican Síndrome de Ovario Poliquístico?
Afecta a entre un 7 y un 13% de las mujeres en edad reproductiva, y el 70% están sin diagnosticar. Pero, ¿qué es el SOP y como podemos apaciguar sus síntomas?
Ocupación israelí
Opinión Las palestinas también existen
La morbilidad femenina, el conjunto de enfermedades, factores de riesgo y motivos de consulta recurrentes en las mujeres que merecen una atención específica, tiene múltiples ejes de discriminación: no es lo mismo en Suecia que en Palestina.
Palestina
Palestina Viaje al fondo del horror
El fotoperiodista Javier Bauluz cubrió la primera Intifada, la primera gran rebelión del pueblo palestino desde la creación del estado israelí.

Últimas

Ocupación israelí
Palestina El Salto te ofrece una camiseta para apoyar económicamente a la UNRWA
No cesamos de buscar nuevas vías para visibilizar un mayoritario clamor social que pide un alto el fuego al que apenas se da cabida en el discurso mediático convencional. Todos los beneficios de esta campaña irán destinados a la UNRWA.
Maternidad
Maternidades Reaprender la espera
El tiempo de gestación es largo y va a un ritmo distinto al que acostumbras: el ritmo natural al que desarrolla una playa, un monte, un océano. Y no estamos ya habituados a darle la mano a la pausa.
Momus Operandi
Momus operandi Todo es una narración
Nos dicen que las mentiras son la única realidad. Que aprendamos a mentirnos, que nos engañemos, que no nos importa la salud, ni los derechos laborales, ni las violencias estructurales.
Accidentes laborales
Accidentes laborales Detenidos tres empresarios en Galicia tras la muerte de un migrante que trabajaba sin equipo de protección
El joven de 28 años, que estaba empleado con un contrato irregular, falleció el 26 de febrero tras precipitarse desde una carretilla elevadora sin la protección necesaria para esa labor.
Derecho a la vivienda
Derecho a la vivienda La PAH València clama por el derecho a una vivienda digna: “¿Duermen tranquilos?”
Centenares de personas protestan frente al palacio de la Generalitat para exigir que se haga efectivo el derecho a la vivienda ante la insoportable alza de los precios.
Sidecar
Sidecar Crisis intratable en la República Democrática del Congo
Una y otra vez los actores externos han fracasado a la hora de contener la escalada de violencia en la República Democrática del Congo.
Deportes
Rugby femenino +35 Las Milnoh Granada, un club de rugby femenino +35 creado y gestionado por mujeres
32 mujeres nacidas en mil novecientos y pico, federadas en un equipo que les ha dado un espacio propio, sentido de pertenencia, una tribu donde “yo soy porque somos”

Recomendadas

Argentina
Argentina Myriam Bregman: “El de Milei es un típico gobierno neoliberal con recetas ortodoxas clásicas”
Quien fuera candidata de la izquierda a la presidencia en las elecciones en las que Milei salió victorioso, evalúa las consecuencias del gobierno de La Libertad Avanza y las respuestas que están dando los distintos actores políticos.
Ríos
Radiografía fluvial de España La tierra que no amaba sus ríos
Los ríos ibéricos agonizan. Casi la mitad de las masas de agua está en mal estado. Presas, sobreexplotación, contaminación y crisis climática son sus principales amenazas, con la agroindustria como mayor agresora.
Memoria histórica
Marc Solanes “Mi bisabuela luchó en el frente y fue considerada una mala madre, pero lo hizo por sus hijas”
En ‘Las niñas de Elna’ (Pollen, 2024) el periodista reconstruye la historia de las mujeres de su familia resolviendo enigmas para resignificar la imagen de la mujer en la historia.
Euskal Herria
Korrika Correr a favor del euskera cruzando fronteras
La Korrika es el mayor evento de Euskal Herria. En la última edición de esta carrera de más de 2.500 kilómetros ha participado un tercio de la población vasca.