Feminismos
Ipuin berriak asmatu behar ditugu

Dorothy Day tabernan da, laissez faire amodioaren barra librearen ertzean. Eskua altxatu eta whisky bat eskatu dio tabernariari. Momentu honetan, Clara Campoamor atetik sartu da, taberna erdi hustuari begiratu azkar bat eman eta Dorothyrengana gerturatu da. Gaur, paga eguna da Parlamentuan; eskuan dituen billeteak astindu eta Day ordu betez erosi nahi duela adierazi du. Eros dezake, kontsumi dezake. Tabernaren ertz ilunenetik, Foucaultek bikotea ateratzen ikusi du, baina ez die kasu gehiegirik egin, begirada bere anotazio koadernoan jarri du berriz eta frenetikoki idazten hasi da. Gaur, beste subjektu zapaldu bat aurkitu du: aulkia.

Barka idazue, agian ipuina gaizki azaldu dizuet, lagun batek aspaldi kontatu baitzidan eta lagun honi lagun baten lagunak eta lagun baten lagunaren lagunak, antza, nonbaiten irakurri zuen. Feminismoaren irudi desitxuratu honek, ordea, badu egi zati bat; bada, testuinguru konkretu baterako sorturiko kategoriak hartu eta muturreraino sakondu dira eta noizbait eskaini ziren tresna teorikoak oinarri militantera jaitsi eta zentzua galdu dute. Azkenengo hamarkadetan lan andana egin da genero auziari dagokionez eta askotarikoak izan dira jasotako fruituak: Gai zentrala bihurtu da gure herri mugimenduaren espresio eta antolakunde ezberdinetan, inoiz ikusi ez den mobilizazio gaitasuna lortu du feminismoak eta agenda politikoa baldintzatzeko boterea irabazi ere. Hala ere, hau ez da feminismoaren – edo feminismoen – lorpenen balorazioa egiteko artikulua, horretarako hainbat espazio sortu direla deritzot. Gorakadan dagoen mugimendu honen kideok, egun, inoiz baino gehiago, kritika eta autokritikarako joera garatu behar dugu eta azaleratuz doazen kezka zentzuzkoak entzutea dagokigu.

Izan ere, kezkaz hartu ditut azken hamarkadetako aldaketak: Norbanakoaren askatasunaren izenean, errealitatea modurik zehatzenean deskribatzeko ahaleginetan sorturiko subjektibitate eta identitateen izenean, subjektua atomizatu dugu, batasunean duen potentzialitatea eliminatuz eta elkartasun sareak ahulduz. Ahaztu al dugu kolektibitatea dela kapitalaren indibidualismoari aurre egiteko tresnarik eraginkorrena? Hori gutxi balitz, gorputzen askatasunaren aldarrikapena muturreraino eraman dugu, zenbaitetan, prostituzioaren irudi idealizatu bat sortzeraino eta berau ideologikoki babesteraino. Ahaztu al dugu merkatu kapitalistaren espresio bortitzenetako bat den gorputzen merkantilizazioaren aurka gaudela? Emakumeok zapaltzen gaituzten instituzio errepresiboak deuseztatzeko ahaleginetan, famili unitatearen abolizioa aldarrikatzeraino iritsi gara eta familia, produkzio harreman kapitalisten ezaugarri patriarkalen isla ez ezik, iturburu bezala hartua izan da. Ahaztu al dugu, bestelako egituren faltan, famili unitatea kapitalaren basakeriak lehuntzen zituzten espazioak izan direla mendeetan zehar? Eta espazio seguru horiek sortzen ditugunean, eraso sexisten kontrako praktiken irakurketa zurrun bezain dogmatiko batek urteetan eraikitako ehun soziala puskatu dezake. Zigorrean oinarrituriko mekanismoak garatu ditugu, zenbaitetan, justizia burgesaren neurriak nahikoak ez zirela aldarrikatzeraino. Ahaztu al dugu kapitalismoaren instituzio errepresiboen aurka gaudela, betidanik, kartzelen aurka egon garela? Gainera, Emakumeon lan karga bikoitza salatzeko asmoz, zaintza lan eta lan domestikoen balorizazioa —soziala zein monetarioa— proposatzeraino iritsi gara. Ahaztu al dugu soldatapeko erregimenaren kontra gaudela?

Behinola zentzua izan zuten diskurtso hauek, baina taktika zaharkitu bihurtu dira; norbanakoaren askatasunaren aldeko aldarriekin, identitate anitzen aitortzarekin edota zenbait eskubideren aitortza juridikoarekin bat egin dezake kapitalaren hidra gosetuak. Behin aurpegia ikazturik zuen munstro ilun honek, orain, “I am feminist” leloa daramaten kamisetak josten dituen emakume bangladeshtarrean gorpuztu da; emakume beltzen borrokaren testigantza hartzen duen Oprah Winfrey aurkezle amerikarraren ahotsetik hitz egiten du, Helle Thorning-Schmidt sozialdemokrata danimarkarra eredutzat hartzen du eta bikote ez heteronormatibo bati emakume pobre baten umetokia alokatzen uzten dio. Baina, hala eta guztiz ere, zapalkuntzak dirau...

Arazoa, beraz, teorikoa da. Ipuin berriak asmatu behar ditugu eta ez da nahikoa izango korronte postmodernoa berrinterpretatzearekin ezta emakume komunisten irudi zaharrei hautsa kentzearekin ere. Porrot totalaren garaiotan, feminismoaren “olatuak” ezinbesteko ekarpenak egin behar dizkio borroka ezberdinei, finean, emakumeon borrokaz hitz egitea inperialismoaren kontrako borrokaz hitz egitea delako, lurraren aldeko borrokaz, langileon borrokaz, bizitzaren aldeko borrokaz; emakumeon borrokaz hitz egitea gure borrokaz hitz egitea delako. Ipuin berriak asmatu behar ditugu eta hauek bai, gureak izango dira.