Educación pública
A Xunta extingue graos e mestrado en artes e humanidades

O peche do mestrado en Arte Contemporánea e Artes Escénicas e máis a crise de Ciencias da Linguaxe e Estudos Literarios amosan unha dinámica de desmantelamento xeral. A Xunta non é capaz de comprometerse en materia de dereitos culturais.

15 oct 2020 07:00

A realidade dos estudos en humanidades e artes na Galiza é alarmante. Tense rexistro do peche de case dez graos e mestrados nos últimos anos. Segundo expoñen especialistas, as causas son case as mesmas: a falta de demanda e o tipo de esixencias que a Xunta fai ás institución universitarias. A situación esperta as primeiras reflexións: cal é o papel do goberno na promoción, produción e investigación no ámbito das humanidades e as artes?

AS CAUSAS DO PECHE

Javier Tudela, membro da comisión do máster en Arte Contemporánea, explica deste xeito as dificultades que presenta a Xunta para conservar os mestrados en artes: “Actualmente, hai unha normativa da xunta baseada en criterios de empregabilidade e inserción no marco do contexto económico do mercado laboral.No caso dos mestrados en artes e humanidades é moi difícil xustificar, primeiro, a vinculación dun máster á unha profesión regulada e, despois, é moi difícil xustificar un máster en arte, historia ou filosofía que este vinculada a un contexto económico”. Isto demostra unha parte importante do problema: suxire que a demanda no ámbito cultural non proporciona o soporte para fortalecer os espazos de produción artística ou de investigación humanística.

No caso dos mestrados en artes e humanidades é moi difícil xustificar, primeiro, a vinculación dun máster á unha profesión regulada e, despois, é moi difícil xustificar un máster en arte, historia ou filosofía que este vinculada a un contexto económico

Pola outra banda, sumado aos soporte laboral, é notaria a falta de demanda estudantil que padecen estas titulacións. Así describe Manuel Ángel Candelas Colodorón, coordinador do máster en Artes Escénicas, o peche da titulación: “Ese máster comezou no ano 2010 e tivo una existencia efémera porque durou sete ou oito anos. Lanzámolo conxuntamente coa ESAD. Ao principio tíñamos boa relación, pero deixou de ter demanda. E aínda que había xente do conservatorio, ao final non logramos  cumprir o número mínimo do alumnado para levalo adiante e tivemos que clausuralo”. Neste contexto, o goberno da Galiza amosa o seu forte interese por avaliar o papel do sistema educativo no marco da oferta e a demanda de estudantes como o eixe dos programas.

Ademais, os estudos profesionais en artes precisan dunha constante actualización nos seus programas o que esixe un compromiso aínda maior do goberno galego. Tal e como explica Juan Carlos Roman Redondo, profesor da facultade de Belas Artes: “A vida natural dun máster dura entre oito e dez anos. Precisan actualizarse en canto aos contidos e intereses do alumnado. Non podemos manter materias do século pasado na perpetuidade. O pensamento e discurso da arte contemporánea ten mudado e temos que actualizar os contidos. Simplemente, hai unha morte natural e agora estamos traballando nun novo máster con contidos actualizados”.

De cara a isto, as institucións universitarias teñen elaborado estratexias de adaptación que lles permitan ampliar a súa oferta de titulacións e atopar un oco no modelo actual. Así o explica Candela respecto ao caso do mestrado en Artes Escénicas: “Aquí a ESAD quixo sacar un máster para poder forman un grupo de docentes cara a un doutoramento que lles permitira incorporarse como profesores da universidade. Nun principio tivo moito éxito porque interesou á maioría da plantilla da ESAD e fixérono, pero logo abandonaron os estudos de doutoramento. Non vían que iso puidera servir a curto prazo para poder incorporarse á universidade, que pide unha serie de requisitos como como o doutoramento, cousa que non é necesaria na ESAD. Está o máster detido por completo e necesita que a xente vexa que pode valer para algo. Podería facerse un máster que non estivera vinculado á investigación, un profesionalizante. Pero non hai unha iniciativa clara. Eu creo que sería beneficioso para a Galiza ter un mestrado en artes escénicas”.

Aula artes Galiza 3

Sumado ao pouco compromiso amosado polo goberno, a lóxica da demanda tamén se atopa coa realidade demográfica e económicas da Galiza. Así o describe Javier Tudela: “Seguramente no contexto demográfico e socioeconómico fai que unha determinadas titulacións sexan máis esixidas que outras. Non é o mesmo poñer un mestrado en Madrid que en Pontevedra. Hai sociedades que demandan un tipo de estudos que outras sociedades non”.

Estas testemuñas poñen en evidencia as particularidade dos estudos en artes e humanidades e tamén amosan a actitude do goberno para responder á súas singularidades. Con todo, o Estado non ofrece unha solución á dinámica de peche e non toma conta do marco da produción e o mantemento das practicas culturais que solucionaría falta de demanda e a precariedade dos creadores e investigadores.

DEREITOS CULTURAIS NA GALIZA

Roman Redondo comparte a súa impresión sobre o problema da demanda no campo das artes: “Da actividade profesional das artes en Galicia e no Estado español sería practicamente dicir o mesmo. As razóns son moitas. O certo é que non hai demanda porque non están favorecendo que esta demanda exista.E non existe demanda porque a actividade profesional que se pode facer ou os espazos de exposición de arte estanse pechando porque non existe un mercado que beneficie a adquisición ou o achegamento á arte”.

O certo é que non hai demanda porque non están favorecendo que esta demanda exista

Isto supón un modelo de Estado que non comprenda o valor da produción simbólica, o coidado da súa historia, do seu pensamento e da súa lingua. Unicamente é capaz de presentar un proxecto de goberno relacionado coa rendibilidade da vida e ten unha idea da cultura que a converte nun ben inalcanzable. A discusión non é menor cando se toma en consideración que se trata de dereitos culturais. As practicas culturais cumpren unha función máis importante que só o entretemento: axudan ás persoas a construír o sentido do mundo. Por iso falar de dereitos culturais non é un detalle menor e convertese nunha ferramenta para defender a arte e as humanidades en crise. Con todo, a Xunta ten demostrado que integrar os dereitos culturais a súa axenda non é unha tarefa prioritaria e consecuentemente supón unha forte falta de demanda.

Aula artes Galiza 4
Existe un modelo de Estado que unicamente é capaz de presentar un proxecto de goberno relacionado coa rendibilidade da vida e ten unha idea da cultura que a converte nun ben inalcanzable

Comezar a falar da cultura como dereito axuda a elaborar estratexias de intervención no ámbito universitario e social. Tamén sirve para lembrarnos que os espazos propios das humanidades e artes son nosos, das persoas.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Educación
Policialización del ámbito educativo Haciendo frente a la policialización del ámbito educativo
Ante la creciente normalización de la presencia policial en espacios educativos, emerge una reflexión sobre las formas no punitivas de hacerse cargo de los conflictos escolares
Educación
Opinión Voces desde el aula: la huelga asturiana como grito por la educación pública
Hace una semana se desconvocó la huelga de Educación en Asturias y el silencio volvió. Nos callaron con un caramelo que se deshace en la boca, con palabras bonitas y promesas de un futuro mejor
Laboral
Empleo público CGT denuncia que España pretende remitir a Europa “una versión sesgada” de la temporalidad para evitar multas
El sindicato ha enviado un informe a la comisaría europea de Empleo para evidenciar “el uso interesado y excluyente” de los datos reales para crear una imagen “falsa” del cumplimiento de la normativa
Genocidio
Genocidio Israel asesina a diez niños que esperaban suplementos nutricionales en un hospital
La Unión Europea sigue evitando la imposición de sanciones al régimen de Tel Aviv. Estados Unidos anuncia sanciones contra la relatora de la ONU que ha denunciado el lucro de las empresas colaboradoras de Israel.
Fronteras
Fronteras europeas Un año más, la Caravana Abriendo Fronteras denuncia las políticas antimigratorias de Europa
Desde Baiona y Girona saldrán los grupos que recorrerán puntos críticos de fronteras europeas como Irún, Calais, Dunkerque y Toulouse donde se encontrarán con otros colectivos para movilizar la solidaridad con las personas migrantes.
Migración
Migraciones Entre la incertidumbre y la esperanza
El aumento de las muertes en el último año está relacionado con las condiciones cada vez más peligrosas con que se encuentran las personas para llegar a Reino Unido.
Laboral
Laboral Jornadas de 50 horas semanales haciendo tareas de categoría superior: así se trabaja en hostelería
Es uno de los sectores con más sanciones e intervenciones de la Inspección de Trabajo, con más de 12000 trabajadores extranjeros aflorados en las intervenciones y que cuenta con el 21% de las sanciones emitidas por este organismo.
Opinión
Opinión Del malismo al imbecilismo
Los patanes en traje con poder que infestan nuestro ecosistema como moscas plastas, son el reflejo de un régimen que busca la imbecilidad masiva.
Derechos Humanos
Flotilla de la Libertad Yanis Mhamdi: “Israel es el Estado que mata más periodistas en todo el mundo”
Este periodista de Blast fue uno de los integrantes de la Flotilla de la Libertad. En esta entrevista cuenta cómo transcurrieron las horas en las que este grupo de defensores de derechos humanos estuvieron bajo detención ilegal en Israel.
Tribuna
Tribuna Discurso y poder del extractivismo o cómo se legitima el saqueo en nombre del “desarrollo”
Los discursos institucionales, mediáticos o corporativos configuran las formas en las que se perciben los megaproyectos. Estos se presentan como proyectos de nación o como una oportunidad para el desarrollo, el empleo y la transición verde.

Últimas

Salud laboral
Salud laboral Ser migrante y cosechar a más de 40 grados: el impacto del calor en un invernadero de Almería
La mitad de los trabajadores de la agricultura encuestados en Almería, Huelva y Lleida admitió haber experimentado al menos tres síntomas relacionados con enfermedades por calor durante las temporadas de verano.
Kenia
Kenia 31 muertos por violencia policial en Kenia en las últimas manifestaciones contra la nueva Ley de Finanzas
La sociedad civil keniana retoma las protestas tras tumbar un proyecto similar hace un año. El país se enfrenta a una crisis fiscal causada por el aumento de pagos de la deuda externa.
Falsos autónomos
Falsos autónomos El juez del caso Glovo carga contra el Estatuto de los Trabajadores y la libre competencia
El texto en el que el magistrado libra a la empresa de reparto de la demanda que le interpuso Just Eat es un ataque a las sentencias del Tribunal Supremo y a la Ley Rider, pero también a la seguridad jurídica que la derecha dice defender.
Gobierno de coalición
Gobierno de coalición Sánchez sale del Congreso escaldado pero vivo tras su comparecencia por el Caso Koldo
El Gobierno anuncia un nuevo Plan Estatal contra la corrupción. Sánchez recuerda en sede parlamentaria las corruptelas pasadas de las administraciones de Felipe González, José María Aznar y Mariano Rajoy.
Dependencia
Dependencia Denuncian “olvidos” y errores en los datos de Dependencia
Desde la asociación de directoras y gerentes de Servicios Sociales apuntan a que no se tratan de “listas de espera” si no de “listas de incumplimiento de la Ley”.
Granada
Personas sin hogar Denuncian en Fiscalía al Ayuntamiento de Granada por la falta de refugios climáticos para personas sin hogar
‘La Calle Mata’ denuncia al Ayuntamiento ante Fiscalía por las graves consecuencias para la vida de las personas sin hogar sin posibilidad de refugiarse de las temperaturas extremas del verano
La mirada rosa
La mirada rosa Igual que en un escenario
Las entidades que convocan del Orgullo nos están obligando a representar una obra de teatro que disfrace de política un desfile de carrozas.

Recomendadas

Genocidio
Genocidio La segunda consultora más importante del mundo es señalada por su papel en el despiece de Gaza
Boston Consulting Group está considerada una de las “big three” del sector. Ahora, una serie de informaciones señalan cómo ha estado detrás de la fundación antiUnrwa encargada de la distribución de ayuda y de los planes de expansión en la costa.
Unión Europea
Unión Europea La sociedad del miedo al declive
La angustia ante el futuro acompaña a las sociedades europeas desde hace tiempo y precede a la Unión Europea. Se manifiesta con mayor claridad en los períodos de declive económico y las turbulencias políticas y sociales que los acompañan.