Elecciones generales del 28 de abril
Non haberá paz sen xustiza social

A vitoria electoral do PSOE puxo, por fin, un límite á estratexia da tensión provocada polo nacionalismo español, despregando unha campaña contra Catalunya. A dereita mediática e o seu brazo político presentaban o 28A como unha anulación das circunstancias históricas específicas das nacións periféricas, onde as forzas nacionalistas obtiveron un resultado histórico... Agás en Galiza: o nacionalismo galego non acadou representación e urxe unha reformulación do espazo da tan recorrente ‘unidade popular’, non reflectida á hora da escolla das papeletas. Por outra banda, primeira derrota do PP no país e ascenso en votos das demais forzas de dereitas.

Os resultados das eleccións —marcados, que dúbida cabe, por un voto en clave feminista que operou contra a retórica do desquite— lanzan unha mensaxe en son de paz. Diálogo, talante, relatos de concordia para solucionar, ou comezar a solucionar, unha tensión que se entende en termos políticos, históricos e tamén económicos.

O neoliberalismo europeo baséase nunha estrutura xerárquica. A cesión da soberanía monetaria e o pacto de estabilidade —cos seus obxectivos de déficit— debuxan un escenario de límites, tanto para o conxunto de España como para cada un dos pobos que conforman este Estado do sur de Europa. Son cercos que poñen en cuestión outra das metas que calquera proposta de transformación no século XXI debe perseguir: camiñar cara á xustiza social, minimizar a desigualdade e, finalmente, transformar as relacións sociolaborais para camiñar cara a unha redución dos tempos dedicados ao traballo e unha redistribución en forma de renda básica garantida.

Non haberá paz sen xustiza social. Os resultados do 28 de abril son un bo comezo para o peche da ferida territorial aberta polo choque de soberanías. Descartada electoralmente a consolidación dun Estado que maltrata ás súas nacións históricas, o seguinte paso é enarborar o diálogo como unha solución en chave interna. Os factores externos, os mencionados da economía e o efecto arrastre do cambio climático, serán obxecto de exame sobre a vontade de pactos do PSOE. Se o obxectivo é, como Sánchez expresou en campaña, avanzar cara á xustiza social, os choques empezarán a darse coa Comisión Europea e o seu brazo económico, o Banco Central Europeo.

Se, pola contra, o futuro Executivo quere manter Europa fora do plano, os socialistas deberán atopar en Cidadáns unha muleta, algo que, irremisiblemente, seguirá requirindo altas doses de competición entre Madrid e os territorios históricos. Os obxectivos de paz e xustiza social, vasos comunicantes, non son sinxelos de cumprir. A vontade política para levalos a cabo é máis importante que a repartición de cadeiras no que os medios estaremos instalados as próximas semanas. Desa vontade dependerá que a retórica da guerra non volva tinguir de desesperanza un futuro xa de seu complexo.