Deportes
Con dobre K, de xadrez, Kasparov contra Karpov

Esta é a historia dunha confrontación que foi máis alá do axustado marco dun taboleiro de xogo. Dous xeitos de combater, de sentir, de vivir; nunha batalla ideolóxica, incluso política. A rivalidade máis grande de tódolos tempos. No deporte máis violento. Señoras e señores, damy i gospoda, por favor póñanse en pé: con dobre k, de xadrez, Kasparov contra Karpov.


Con dobre K
Imaxe dunhas das 144 partidas que xogaron nos 20 anos que durou a súa rivalidade.
24 oct 2018 17:15

A rivalidade entre Garry Kasparov e Anatoly Karpov foi épica, longuísima, sempre desapiadada e salpementada de liortas políticas. Como curiosidade; o tráfico de Moscova era cortado cando os seus vehículos, coas sereas prendidas, conducían a ambas as sedes dos dous primeiros match polo título mundial, en 1984 e 1985. Pero igual que houbo un día no que foi posta a primeira pedra da Catedral de San Basilio en Moscova, tamén houbo un día onde a dobre K atopou nun taboleiro de xadrez o seu primeiro punto de encontro. Cara a esa data viaxamos na nosa particular máquina do tempo.

Estamos en novembro de 1975, no Pazo dos Mozos Pioneiros en Leningrado. Karpov acababa de ser proclamado campión do mundo con 24 anos, despois da renuncia de Bobby Fischer a defender o título gañado contra Boris Spassky; recupera o título para a URSS; Karpov era un heroe nacional, tranquilo, educado, frío, era o protexido do vello politburó soviético, chegando Leonidas Brezsnev a nomealo o “Rei do xadrez” en 1975. Kasparov, pola contra, era un mozo de 12 anos que chegou acompañado da man pola súa nai, Clara Shagenovna Kasparian, a arquitecta do Ogro de Bacú que chegou a renunciar ao seu traballo como enxeñeira despois da morte do pai de Garry para adicar os seus esforzos co seu fillo á aprendizaxe do xadrez ao máximo nivel.

Nese primeiro encontro a partida foi gañada por Karpov, froito da súa maior madurez e axudado por algún erro infantil de Kasparov. Tolia (alcume de neno de Karpov) tivera unha crianza chea de enfermidades, pero xa de adulto era duro, calculador e cerebral; dicían del que era capaz de sacar auga dunha pedra porque adoitaba destruír os seus rivais pouco a pouco, aproveitando calquera mínima vantaxe. Ese día, é seguro, ningún dos dous podía imaxinar que os camiños de ambos irían xuntos, seguindo os mesmos itinerarios. E aínda así, Clara Kasparian sempre dixo que a primeira vez que se atoparon as súas olladas, un brillo, unha faísca saltou no Pazo dos Mozos Pioneiros.

Karpov era un heroe nacional, tranquilo, educado, frío, era o protexido do vello politburó soviético, chegando Leonidas Brezsnev a nomealo o “Rei do xadrez” en 1975

Despois deste primeiro encontro, durante uns anos, os camiños de ambos transcorreron paralelos. Karpov puido probar que era o xadrecista máis forte do mundo defendendo con éxito o título contra a exiliado soviético Victor Korchnoi en dúas ocasións (1978 e 1981). Kasparov foi medrando, mellorando e evolucionando o seu estilo de xogo; até que en 1984 gañou o dereito para disputar como aspirante o título de campión do mundo contra o propio Karpov. Dous estilos fronte a fronte, xa na súa plenitude ambos: Karpov era o xogador académico, que agardaba agochado e á defensiva a súa oportunidade para facer dano cando ollaba unha debilidade no seu rival; Kasparov era o xogador exuberante que non aceptaba táboas, e que arriscaba e marchaba cara a conquista do seu rival desde o primeiro movemento. Auga e aceite.

O primeiro match polo título mundial entre ambos comezou o 10 de setembro de 1984 en Moscova. As táboas non valían, tiñan que gañar 6 partidas, sen límite de tentativas. Polo civil ou polo penal. E Kasparov empezou pagando caro a novatada, ás 9 partidas Anatoly gañaba por 4-0. A Sala de Columnas da Casa dos Sindicatos estaba presenciando un filme de terror. Na partida 27, o marcador sitúa a Karpov a unha vitoria de revalidalo título; mais entón aconteceu o milagre. Kasparov amosou unha capacidade de resiliencia non coñecida até a data e, unhas partidas despois, lograba o seu primeiro punto. Meses máis tarde, xa en 1985, sumaba o terceiro (5-3). O que prometía ser un torneo extraordinario estaba mudando a un maratón infernal. E, de súpeto, o presidente da Federación Mundial de Xadrez, Florencio Campomanes, cancelou o match sen un gañador e emprazou a ambos a comezaren un novo encontro en 1985 con Karpov como campión. Esta decisión provocou unha polémica que aínda hoxe continúa, ambos xogadores acusaron o outro de ser favorecido porque confiaban na vitoria propia. Os alicerces da súa rivalidade foron postos nese intre, e cimentouse un odio mutuo que iría medrando.

Ese mesmo ano, en 1985, foi o segundo match entre ambos polo título mundial. Comezou o 3 de setembro de 1985 en Moscova, e recuperou o antigo formato ao mellor de 24 partidas. A Sala de Columnas, sede do primeiro match, quedara pequena para acoller a nova final así que o escenario en 1985 foi o Teatro Tchaikovski. O ambiente no patio era a mellor metáfora do que significaba o encontro: unha metade era xente loira e eslava que apoiaba a Karpov, a outra metade era xente morena e caucásica do lado de Kasparov. E diante dos ollos do Teatro Tchaikovski, Kasparov derrotou a Karpov. Garry era o novo campión do mundo, o máis mozo da historia con 22 anos. Conta a lenda que cando Kasparov gañou a última partida, a xente que estaba ao seu favor comezou a festexar a vitoria no Teatro Tchaikovski. Os berros de ledicia das persoas morenas e caucásicas foron respondidos con golpes e porrazos por parte da Policía Soviética. A finais deste ano, 1986, a difícil relación entre ambos estivo a piques de costarlle á URSS a derrota nas Olimpíadas de Xadrez de Dubai; falaron entre eles e a alianza, impensábel, entre os dous xenios fixo que a URSS acabara gañando a Olimpíada por medio punto de vantaxe sobre o Reino Unido na última xornada.

A Sala de Columnas da Casa dos Sindicatos estaba presenciando un filme de terror. Na partida 27, o marcador sitúa a Karpov a unha vitoria de revalidalo título; mais entón aconteceu o milagre

As condicións do encontro en Moscova en 1986 estipulaban que se o campión perdía o título, tiña dereito ao desquite no prazo dun ano. O novo encontro comezou o 28 de xullo de 1986. Un torneo dividido entre dous mundos: Londres e Leningrado. Kasparov comezou forte e cun 3-0 poñía terra de por medio; pero nunha reacción marabillosa, Karpov igualou a 3 o marcador. Nesta situación os nervios de Kasparov estouraron e fixo caer unha treboada de acusacións contra un analista do seu equipo, Vladimirov, ao que despediu. Kasparov estaba tocado e fundido, pero de xeito incomprensíbel Karpov pediu un aprazamento que constituíu o tempo necesario para recuperarse a Kasparov, que sumou un punto máis (4-3) definitivo no final do match. O Ogro de Bacú retivera o título, e amosou que era un digno campión.

Mais a disputa debía continuar, Sevilla, 1987 e o Teatro Lope de Vega foron os escollidos para a ocasión. Karpov conseguira o dereito a participar ao gañar o torneo de candidatos. Tamén sería o mellor de 24 partidas ou a quen acadase antes 6 vitorias. A estas alturas a rivalidade entre ambos xa tiña mudado a odio mutuo, nin un bo desexo para o outro. O favorito era Kasparov, mais a historia dirá que Karpov sacou o mellor do seu xogo e, despois de arranxar un coñecido e anecdótico erro cunha das súas torres nunha partida, a falta dunha soa partida estaba un punto por diante. Kasparov necesitaba gañar a última partida; estaba na beira do abismo e, outra vez, obrou o milagre. Xa ninguén contaba con que puidera reter o título, pero Garry fixo o que outros dicían que era imposíbel e retivo o título.

En 1988 chegou á Presidencia de estado da URSS Mijail Gorvachov e Kasparov era o símbolo deportivo perfecto para promocionar as reformas, a glastnost e a perestroika promovida pola nova elite política soviética. Mozo, apaixonado, inquedo, xesticulaba nas partidas. A súa linguaxe corporal dicíao todo, coa testa invadía o campo contrario antes que as súas pezas. A súa nai sempre dixo que o día que naceu houbo un tremor de terra en Bacú, unha forza da natureza. E houbo que agardar até 1990, outro campionato do mundo xogado entre dúas cidades: Nova York e Lion. Kasparov volveu gañar o campionato, os 12 anos de diferencia entre ambos pesaban demasiado nun taboleiro de xadrez e, a pesar diso, Karpov entregou a culler por un só punto. Alma de gañador.

Kasparov e Karpov xogaron 144 partidas polo título mundial, 104 foron táboas, 21 vitorias para Kasparov, 19 para Karpov. Rivalidade total, igualdade absoluta. Odiábanse, así tiña que ser, odio lóxico e sincero. E con todas as súas particularidades a confrontación entre eles non é algo novo no mundo do deporte. É un déjàvu, un relato mil veces repetido. É a historia de dúas almas antagónicas enfrontadas nun terreo de xogo como se fose un campo de batalla. Son Fausto Coppi contra Gino Bartali. Joe Frazier contra Muhammad Ali. Son John McEnroe contra Bjorn Borg. Ayrton Senna contra Alain Prost.

Kasparov e Karpov xogaron 144 partidas polo título mundial, 104 foron táboas, 21 vitorias para Kasparov, 19 para Karpov. Rivalidade total, igualdade absoluta

Ademais, cos xadrecistas, está o tema da maldición da memoria: se son capaces de lembrar milleiros de xogadas e as súas variantes, ¿Como esquecer un desagravio ou unha falta de educación? Con todo, entre Kasparov e Karpov, o tempo foi limando asperezas. As olladas de odio, os xestos de rancor foron mudando a formas máis amábeis. Hoxe, cando falan deses días, os dous utilizan palabras de respecto e admiración para o outro. Incluso, no máis fondo das súas pupilas, é posíbel ver unha imaxe con: 1 mesa, 2 reloxos, 32 pezas en branco e negro, 64 escaques e dous xenios chegados desde galaxias lonxanas que tiveron a ben xogar nun mundo que nunca máis estaría tan atento do que acontece nun taboleiro de xadrez.
Dk2++. Dama k dous, si si, xaque mate.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

PSOE
Congreso del PSOE El PSOE borra la Q y el ‘plus’ de las siglas LGTBIAQ+ y los colectivos responden: “Se trasladará en violencia”
Unas enmiendas aprobadas durante el 41º Congreso Federal del PSOE piden excluir a las mujeres trans del deporte femenino y eliminan la ‘Q’ y el ‘plus’ en las siglas del colectivo queer en los documentos internos del partido.
Política
El Salto Radio Podcast | Todas las elecciones hablan de mí
Aprendizajes de la derrota en EE UU para nuestro contexto, claves de la deserción de Twitter a Bluesky y ecos de la retirada de Nadal.
Fútbol
Fútbol de clase ¿Qué se juega en el deporte?
Sobre la histórica relación entre deporte, política y movimiento obrero.
Oriente Próximo
Oriente próximo La diáspora kurda ante la caída de Bashar al-Assad
Siria enfrenta el fin de un régimen que durante décadas pareció inquebrantable. Desde la diáspora, la esperanza contenida de quien ha vivido demasiadas traiciones y promesas incumplidas.
Análisis
Análisis Rojava en peligro
Las intenciones de Turquía en Siria ponen en peligro no solo la Administración Democrática Autónoma del Norte y Este de Siria (AADNES) sino también la convivencia del resto de minorías presentes en el país.
Amazonía
Caso Chevron Pablo Fajardo: “Sacrificaron la Amazonía y la vida de la gente por racismo y por la ganancia económica”
El activista y abogado Pablo Fajardo fue elegido hace casi 20 años por la Unión de Afectados por Texaco para el juicio más importante contra la petrolera Chevron. Dos décadas después sigue luchando por la justicia ambiental y social en Ecuador.
Especulación inmobiliaria
Especulación en Madrid Las vecinas de Tribulete, 7 denuncian la especulación de Élix Rental Housing con una acción musical “fúnebre”
30 inquilinas de este bloque resisten en sus hogares pese a que este fondo buitre ya ha adquirido la totalidad del edificio para convertir los pisos en apartamentos turísticos. Este sábado, han vuelto denunciar el proceso de gentrificación del barrio
Ley de Seguridad Ciudadana
Congreso de los diputados Reforma de la Ley Mordaza: ¿esta vez sí se puede?
Una de las mayores deudas de toda la izquierda del Estado español parece que está a punto de saldarse.
La vida y ya
La vida y ya Ya no sé quién vive en el primero
El barrio se ha transformado tanto que pueden pasar semanas sin ver por la calle una sola cara conocida porque los vecinos han sido sustituidos por turistas.
Que no te cuenten películas
Comunidad El Salto Suscríbete a El Salto y llévate seis meses de regalo a Filmin
Estas navidades, haz posible que El Salto llegue más lejos con sus contenidos críticos y llévate de regalo medio año de Filmin. Y si ya tienes Filmin, suscríbete a El Salto y regala el acceso a esta plataforma a quien quieras.
Análisis
Análisis El independentismo se reorganiza, pero ¿sigue siendo independentista?
Los partidos independentistas han sufrido la crisis del procés y el posprocés, y todavía no la han resuelto, sino, a lo sumo, la han aplazado. El PSC aparece como el ganador de una carrera con corredores agotados.
Literatura
Gustavo Faverón Patriau “Quizá la novela sea ahora mismo más relevante que nunca”
El escritor peruano Gustavo Faverón Patriau quería narrar en su nueva novela la historia de un boxeador que no sabía boxear pero tumbaba a sus rivales recitándoles al oído versos de César Vallejo. ‘Minimosca’ acabó siendo un cuentacuentos inagotable.

Últimas

Opinión
Tribuna Todas las razones para decir ‘Altri non’
Aquí van unos cuantos motivos para juntarnos este domingo en Compostela y dejar clara nuestra postura frente a un expolio que nos están tratando de imponer disfrazado de progreso, pero que sólo trae beneficio económico a unos cuantos indeseables.
Relato
Relato Descubrirse las manos
Descubres tus manos: el palmar y el dorso, la posibilidad futura de la pinza atrapacosas, dos miembros que te vinculan al chimpancé y al lémur. Aprendes su mecanismo.
Música
Música Un coro para homenajear las luchas obreras: “La canción protesta del pasado es historia viva”
El coro de canción protesta de Madrid nació para rescatar del pasado las tonadas de la lucha obrera y ponerlas al servicio de distintos activismos en el presente.

Recomendadas

Galicia
Memoria histórica Así fue como el Patronato de Protección a la Mujer transformó Galicia en un convento de clausura
Las mujeres que cayeron en las redes del Patronato iniciaron un periplo de encierro, humillaciones, abusos y explotación que es desconocido para la mayor parte de la población. Queda hoy en la impunidad de un silencio que tenemos el deber de romper.
Palestina
Eyad Yousef “No cuentes lo que queremos ser, cuenta lo que nunca hemos dejado de ser: un pueblo que quiere la paz"
Eyad Yousef es profesor en la Universidad de Birzeit, Cisjordania, y comparte su experiencia en una universidad que “representa el pluralismo y la libertad que tanto anhela la sociedad palestina”
Pensamiento
Sarah Jaffe “En realidad tenemos que hacer menos. E impedir que algunas cosas sucedan”
La escritora y periodista Sarah Jaffe aborda el desengaño cotidiano al que nos aboca el mundo laboral e investiga cómo, a pesar de todo, las personas se organizan colectivamente en sus empleos para que “trabajar apeste menos”.
Ocupación israelí
Palestina Vivir en alerta: la resistencia palestina frente la ocupación israelí
La cruda realidad de las feministas palestinas que, ante la represión y las detenciones arbitrarias, continúan su lucha por la libertad, la justicia y los derechos humanos.