Lucía C. Pan: “Nos proxectos grandes, as mulleres estamos ‘capadas’ na toma de decisións”

Cando un —ou unha— ‘dire de foto’ di a que se dedica, a primeira resposta adoita ser un “e iso que é?”. Unha profesión coa que moitos soñan e á que poucos chegan. Menos aínda en Galiza e moitísimo menos se es muller. Un dato: das 48 persoas nomeadas desde 2002 á Mellor Dirección de Fotografía nos Mestre Mateo, só catro foron mulleres. Na última edición, Lucía Catoira Pan foi a primeira muller en gañalo, polo seu traballo en Dhogs.

Cando decides ser directora de fotografía?
Encántame o cine desde cativa, os meus pais alugaban películas pero eu cría que non se podía vivir diso do cine. Despois fixen Belas Artes e coincidín con xente que facía videocreación. Comecei a investigar e dei co máster de dirección de fotografía. Cando lin as especificacións do máster vin que era o que quería facer desde o principio. Antes non sabía que existía Comunicación Audiovisual nin as escolas de imaxe e son.

Unha vez sinaláronme como a única directora de fotografía en Galicia. Agora preocúpome pola realidade das mulleres no cine, non só no meu posto.

Hai moitas produtoras ou directoras. Por que tan poucas directoras de foto ou técnicas de son?
Penso que polos mesmos motivos que noutras profesións. A dirección de fotografía está ligada a un esforzo físico. As cámaras antes pesaban 80 quilos e facían falta varios homes para movelas, entón foise creando ese mito. Tamén é un departamento moi ligado á economía. Cando hai moitos cartos detrás, nos proxectos grandes, as mulleres estamos ‘capadas’ na toma de decisións. E nas rodaxes, onde todo ten que saír ben, os homes parece que xeran máis confianza, aínda que non estea de acordo. Cando comecei a traballar fun consciente das dificultades que supón ser muller neste departamento. Unha vez sinaláronme como a única directora de fotografía en Galicia. Agora preocúpome pola realidade das mulleres no cine, non só no meu posto.

No traballo do día a día, notas algunha diferenza polo feito de ser muller?
Achácanme moito que non me sei vender pero os proxectos normalmente veñen a min, entón non o noto moito. Nótoo máis en comentarios como “ao mellor neste proxecto que é máis duro chamo a ‘fulanito’ e non a ‘fulanita’”. No meu equipo non hai problema porque hai confianza, pero con xente doutros departamentos hai moitas discusións que non tería se fose home. Ao principio tentaba amosar máis seguridade pero co tempo decateime de que non era un problema meu: ou confías en min ou non. Es dunha xeración na que é moi común estudar arte, cine ou comunicación, pero as saídas laborais son escasas. É posible vivir do cine en Galiza? 

Non o sei aínda. Ata hai pouco tiña traballos complementarios para pagar facturas que me permitisen seguir preparándome e ver películas ao chegar á casa. Hai un ano pensei que tiña que intentar vivir disto e agora mesmo, sobrevivo. É un traballo moi inestable e máis se es xefa de departamento, xa que traballas moito tempo a nivel conceptual no que non estás contratada. Ademais, é difícil facer varios traballos á vez. Eu non podo traballar en máis de tres proxectos que precisen dunha implicación forte. Tes que modular en función da produción, da dirección e da propia historia, tres aspectos que varían moito. Oxalá puidese estar só nun proxecto, pero así vivir disto sería moi complicado e a verdade é que teño que dar as grazas por ter proxectos nos que traballar.