Especulación urbanística
Arquitecturas ambulatorias: pensar a cidade para todos os barrios

As xornadas “Arquitecturas ambulatorias” —organizadas desde o 19 de setembro até o  25 de outubro na Universidade da Coruña (UDC)— pretenden sacar as aulas á rúa e achegar, desde unha perspectiva multidisciplinar, as realidades urbanas aos espazos onde se forman as profesionais que terán a capacidade de intervir nelas nun futuro. 

Campanario1
Imaxe dos cartazes municipais á entrada do barrio, que tiveron que reclamar por décadas. Foto: Cristina Botana
2 oct 2019 13:00

O urbanismo entendido como a xestión integral do territorio pretende superar a súa concepción clásica —moi virada a cuestións técnicas ou económicas— e que se teñan en conta a dimensión social e humana na súa configuración e desenvolvemento. Deste xeito se pensaron as xornadas que se están a realizar na Facultade de Socioloxía da UDC e no barrio do Campanario da cidade herculina. Para a súa preparación contouse co profesorado e alumnado de diversos grupos e departamentos de estudos: a Escola Técnica Superior de Arquitectura (ETSAC), a Escola Técnica Superior de Enxeñeira de Camiños, Canles e Portos (ETSCCP), o Grupo de Estudos Territoriais (GET) e o Equipo de Socioloxía das Migracións Internacionais (ESOMI) da Facultade de Socioloxía, así como o Grupo de Innovación Educativa (GIE) da Facultade de Ciencias da Educación, así como co financiamento da Oficina de Cooperación e Voluntariado da UDC (OCV).

“A idea é fomentar a escoita, pois somos axentes externos que non vivimos no territorio” sinalou Alberto Varela, profesor da ETSCCP, no primeiro seminario das xornadas. Neste senso, “a idea de traballar sobre o barrio do Campanario veu dada polas características propias deste núcleo, un barrio de infravivendas promovido pola administración local nos anos 60 e que continúa a ser de titularidade municipal. Ademáis conta cunha veciñanza cun alto grao de cohesión e unha capacidade de acción e mobilización social moi potentes” comenta Cristina Botana da ETSAC.

Na actualidade proxéctase sobre este territorio a construción dunha urbanización (da promotora Metrovacesa) de vivendas de luxo que xa se propuxera a comezos do ano 2000 e que semella que se vai reactivar coa entrada do novo goberno socialista de Inés Rey en María Pita. Neste sentido Cristina Botana afirma que “estas xornadas están pensadas para pór o foco na veciñanza como axente de intervención e negociación, ademáis de realizar unha aprendizaxe para o alumnado de diferentes disciplinas.”

Composición das xornadas

As xornadas contan con dous espazos de aprendizaxe complementarios: seminarios sobre os distintos bloques temáticos na Facultade de Socioloxía e o traballo no propio barrio d'O Campanario. Na primeira semana abordouse a contextualización dos asentamentos precarios na cidade e as intervencións pasadas e presentes nestes tecidos, e realizouse un roteiro pola área do Portiño a cargo do Cooperativa Ergosfera —que fai proxectos de investigación e intervención urbana na cidade desde o ano 2006— no que se recoñeceron tamén outros barrios do lugar: as vivendas do grupo pescadores, as situadas en pedra da barca ou San Pedro de Visma.

Campanario2
Roteiro realizado durante as xornadas a cargo do Colectivo Ergosfera. Foto: Cristina Botana

As xornadas teñen como base teórica a necesaria visión multidisciplinar de accións para a xestión social do hábitat. Polo tanto procúrase a implicación do alumnado de diversas facultades do campus como son as de socioloxía, arquitectura, camiños, traballo social e educación social. Neste sentido “foi unha sorte poder formar un equipo transdisciplinar como queriamos, ademais vanse propor traballos de fin de grao sobre estas temáticas, que axudará a consolidar a xestión social do hábitat nos diversos programas académicos,” comentan dende a organización.

As persoas inscritas deberán realizar un traballo que pretende pór en valor a memoria do barrio a través da escoita das súas voces, aquelas que levan toda a vida no barrio pero tamén da infancia. Alén disto, a intención é que se faga unha auto diagnose da situación actual do barrio, para que a veciñanza poida utilizala para calquera acción que emprenda no futuro.

A Cubela, o inicio de todo

No mesmo lugar onde agora está a estación de buses e un centro comercial dos de antes —na Cubela— vivían centos de familias que traballaban no Porto da Coruña e que a mediados dos anos 60 se viron expulsadas pola planificación urbanística da época. Despois xurdiron os asentamentos precarios de Penamoa, As Rañas, A Pasaxe, O Portiño, O Campanario, etc. Achegándonos máis ao presente, a inicios desta década cando houbo que construír a chamada terceira ronda —unha nova vía de saída da cidade— tamén se desaloxou Penamoa baixo un plan municipal que levaba por título Erradicación do chabolismo (sic), “como se quixeramos expulsar a pobreza da cidade, facela invisible” comenta un dos asistentes dende o público.

Deste xeito é como os desenvolvementos urbanísticos expulsan a súa propia poboación, pois “moitos dos problemas dos asentamentos precarios desta cidade foron creados pola propia administración” apunta Xiao Varela, responsable de urbanismo do Concello no período 2015-2019 pola Marea Atlántica, tamén participante das xornadas.

As análises que chegan

Na primeira semana de outubro, as xornadas contarán coa participación de voces representativas dos discursos anti-hexemónicos e do activismo antirracista. Na tarde do xoves 3 de outubro achegaranse desde o CES de Coimbra os investigadores e activistas da organización romaní Kale Amenge: Cayetano Fernández e Sebijan Fezjula. Disertarán sobre o antixitanismo de Estado e a autonomía política romaní na Europa anti-xitana. Na segunda semana de outubo, o xoves día 10, Pastora Filigrana chegará desde Sevilla para completar as voces sobre o anti-xitanismo desde unha mirada decolonial.

Campanario3
Programa das xornadas.

Na derradeira semana das xornadas, analizaranse os procesos do racismo institucional, tamén aquelas práticas integradoras e homoxeneizantes dos poderes públicos ou do chamado oeneguerismo, que moitos colectivos racializados levan anos denunciando. Deste xeito o mércores día 16 de outubro, Luzia Oca (UTAD-PT) falará sobre o mito da integración perfeita. As xornadas rematarán coa participación do colectivo Afrogalegas, que profundizarán en como afectan as fronteiras internas e o espazo nos corpos das persoas racializadas.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Medio rural
Medio rural A esperanza da xestión colectiva fronte ao espolio: os comuneiros de Tameiga contra o Celta
Mentres varios proxectos industriais tentan privatizar e destruír os ecosistemas galegos, algúns grupos de veciños e veciñas organizadas fan oposición social construíndo alternativas comunitarias. Ás veces, tamén gañan ao xigante.
Vanessa Míguez Martín
3/10/2019 14:29

Só un apunte ao artigo, e é que se mencionan un montón de implicados (Escola Técnica Superior de Arquitectura (ETSAC), a Escola Técnica Superior de Enxeñeira de Camiños, Canles e Portos (ETSCCP), o Grupo de Estudos Territoriais (GET) e o Equipo de Socioloxía das Migracións Internacionais (ESOMI) da Facultade de Socioloxía, así como o Grupo de Innovación Educativa (GIE) da Facultade de Ciencias da Educación, pero esqueciches nombrar á Oficina de Cooperación e Voluntariado da UDC (OCV), que apoia e financia a actividade a través da súa VI Convocatoria de EpD, Sensibilización e Participación Social, con todo o traballo de xestión económica e administrativa que iso conleva (e que non é pouca)

1
0
O autor
21/10/2019 14:37

Toda a razón, desculpade

0
0
Corrupción
Corrupción El juez decreta prisión provisional sin fianza para Santos Cerdán
El juez acepta la propuesta del fiscal y decreta cárcel contra el ex secretario de organización socialista por integración en organización criminal, cohecho y tráfico de influencias.
València
València La Audiencia de Valencia confirma la imputación a Argüeso en el juicio de la dana
La Sección Segunda de la Audiencia Provincial concluye que la resolución de la instructora “no es irrazonable ni arbitraria”, ratificando la imputación del ex secretario autonómico de Emergencias.
Barcelona
Derecho a la vivienda Amenazas de violencia extrema y una paliza a los habitantes de un bloque okupado de Barcelona
El Salto accede a las llamadas y mensajes de audio amenazadores que un grupo de desokupa envía al vecindario del bloque Llenguadoc, donde confirma cumplir con el mandato del propietario del edificio.

Últimas

Palestina
Tribuna Tres o cuatro días sin comer en Gaza
El drama de no poder dar suficiente comida a tus hijos es inmenso, sobre todo cuando sabes que a pocos kilómetros hay camiones llenos de ayuda. Parados. Bloqueados.
Gobierno de coalición
Gobierno de coalición La fuga de más diputados de Sumar, en manos de Sánchez
Más representantes de las confluencias aguardan a la comparecencia del presidente del Gobierno del 9 de julio como la última señal para no saltar al grupo Mixto.
Más noticias
Medio ambiente
Tribuna Mapa de los conflictos del agua: una herramienta para la defensa de los ríos, acuíferos y humedales
A pesar del grado y extensión del daño que sufren los ríos, acuíferos y humedales, las administraciones públicas no están tomando las medidas necesarias para frenar el deterioro y responsabilizar a las entidades que lo causan.

Recomendadas

Economía social y solidaria
Historia Lo que Franco arrebató al cooperativismo y a la economía social y solidaria
La dictadura franquista combatió de forma cruel el movimiento cooperativo fraguado en la II República, y durante la propia guerra con las denominadas colectividades, y pervirtió la idea de autogestión a través de los ideales falangistas.
Río Arriba
Río Arriba Yayo Herrero: “El holocausto nazi no es una excepcionalidad en la historia de Europa, es un modus operandi”
Nueva entrevista de Río Arriba en formato podcast y vídeo en el que hablamos de ecofeminismo, transiciones ecosociales justas, decrecimiento, colapso, poner la vida en el centro y mucho más.
En el margen
Cécile C. Eveng “Perdemos amigues y es una pena porque las personas LGTBIQ pueden ayudar a desarrollar África”
La filóloga camerunesa reside actualmente en España y estudia un doctorado en migraciones, cuerpos, negrofobia y vulnerabilidad de personas. Investigar sobre identidades disidentes en su país le ha traído críticas, hasta desde la propia academia.