Laboral
Kudeatzaileen garaia, ez kapitalistena?

Langileriari buruzko lanak gero ta ugariagoak dira, langile klasea aztertzen dutenak. Halaber, kapitalismoaren klase gidariaren azterketek testuinguru berri honetan eliteak jasan dituen aldaketak dute jopuntu. Hurrengo lerroetan bor bor dagoen eztabaida azaltzen da.

Jardinero
Un jardinero trabaja en Iruñea Ione Arzoz

XIX. mendetik gaur egun arte, gizartea bitan banandu izan dute, burgesia eta langileria. Kapitala dutenek, ekoizpen bitartekoen jabeak kapitalistak dira. Eta beren aurrean, langileria dago, bitarteko horien desjabetze prozesu baten ondoren, euren lana saldu behar dutenak dira. Hauxe da kapitalismoaren oinarri garrantzitsu bat.

Azalpen hau asko garatu izan da. Azken urteotan konplexutasuna haziz joan da, gizarte zientziek aurrera egin duten erritmo berean. Hor kokatzen ditugu Gerard Dumenil eta Dominique Levyren ekarpenak, Michael Roberts ekonomista marxista britainiarrak beren blogean1 gurera ekarri dituena, hauek argitaratutako azken liburua aztertuz. Dumeil eta Levyk beraien azken liburuan defendatzen duten tesia da ekoizpen modu kapitalista beren amaierara heltzen ari dela, beste ekoizpen modu berri bat agertzen den bitartean, klase “kudeatzaile” batean oinarria duena. Hauen hitzetan lehenago kapitalistak zeuden, ekoizpen bitartekoen jabeak zirenak eta plusbalio bat lortzeko asmoz, langileak esplotatzen zutenak. Orain, klase kudeatzaile hau, bitartekoen jabe ez direnak, enpresa trasnazional eta finantzen gainean duten boterea erabiltzen dute. Hauen ustez, herri-klaseek hauek presionatu behar dute progresista eta modernoak izan daitezen, klase kapitalistarekin bukatzeko asmoz, gizarte berri meritokratiko bat ezarriz.

Dumelein hitzetan, gaur egun enpresa nagusien gidaritzapean dagoena ez da klase kapitalista, kudeatzaileak baizik: XIX. mendean klase feudala desagertu edo kapitalista bihurtu zen; XXI. mendean, klase kapitalista desagertu edo kudeatzailea bihurtu beharko da, enpresen buru kudeatzaileak baitaude. Horretarako Dumelein eta Levyk ebidentzia enpirikoak erabiltzen dituzte hau frogatzeko, kudeatzaileek enpresa handien eta, honen ondorioz, ekonomiaren gidaritza beren esku dutela. Amerikako Estatu Batuetan, adibidez, herrialdeko %1 aberatsenek, euren diru sarreren %80a kudeatzaile eta goi-exekutibo soldatetatik eskuratzen dute, ez kapitalen sarreren bidez (interesak, dibidenduak eta irabaziak). Zentzu horretan, pertsona hauek kudeatzaileak dira, ez kapitalistak. Autoreek planteatzen dutena da birpentsatzea goi-zuzendari hauek funtzioa, teoria marxista tradizionalean kapitalisten funtzionario soilak baitziren.

Kudeatzailen legea taula

Simon Mohunek Amerikako Estatu Batuetarako azterketa2 egin du, antzeko ondorioetara iritsiz. 2011n langileak oraindik populazioaren %83,7 ziren, baina kapitalista hutsak soilik %2a, hots, interes, errenta eta dibidenduen bitartez bizi ahal zirenak; kudeatzaileek (%14,4) soldaten bidez euren aberastasunaren parte handi bat lortzen baitzuten. Gainera, azken 30 urteetan berdintasun ezak asko handitu du, klase kapitalista hutsa honen irabazlea izaten, besteen okerrerako. Klase kapitalista honen sarrerak, langileen 9 bider ziren orain dela 30 urte; gaur egun, aldiz, 22. Kudeatzaileena langileen 2,5 bider ziren; 2011kan, 3,5. Desberdintasun eza horren hazkundea langileen esplotazioa handitu delako uler daiteke.

Hala ere, argi utzi behar da kudeatzaileen artean aldeak daudela, tarte horretan enpresa baten zuzendari bat aurki genezakeelako, gainbegirale batekin batera: ezin dugu talde homogeneo baten bezala hartu, Mohunen arabera. Orduan, kudeatzaileek euren lana egiteko ze klase-interes dute? Euren lana %1en interesak (kapitalista hutsak direnak) kudeatzea da; euren lana akziodunen, akzioen prezioen eta irabazien menpe dago, nahiz eta oso ondo ordainduak dauden.

Swiss Federal Institute of Technologyk ikerketa bat egin zuen, mundu mailako 37 milioi enpresak aztertuz. Lanaren ondorio nagusia 147 enpresek aberastasunaren %40a kontrolatzen duten izan zen. Dumeilek datu hau erabili izan du beren teoria baieztatzeko, enpresa hauek gidatzen zutenek kudeatzaile eta finantza zuzendariak baitziren, bateratze eta horrelako enpresa neurriak euren esku baitzeuden. Euren hitzetan, “kudeaketa-kapitalismoaren” froga bat zen. Michael Robertsen iritziz, aldiz, ekoizpen modu kapitalistaren adibide argia da, Marx berak deskribatu zuen bezala: kapitalismoa kontzentratzeko joera.

Dumenilen proposamen politikoa, orduan, langile klaseek klase borroka indartu behar dutela da, baina ez kapitalismoaren ordez sozialismoa ezartzeko, baizik eta gobernatzen duen agintari klasea ezkerrera bultzatzeko: lanaren aldeko erreformak ezartzeko eta gainbeheran dagoen klase kapitalista isolatuta uzteko asmoz. Honen ingurua, Roberts garratza da: kapitala gero eta esku gutxiagoetan eta zentralizatua badago, langileria gizartearen %80a baino gehiago bada, zergatik ez dugu “kudeaketa kapitalismo” hau ere eraisten?

Sobre este blog
Lanaren ekonomia gehiengo zapalduaren bizipena du oinarrian, langileen sukarra eta itxaropena. Botere arrotzen ikuspegitik azaltzen dira eguneroko gorabehera ekonomikoak. Kutsadura informatiboari aurre eginez, ekonomia gaiak jorratzen eta ulertarazten arituko gara. Bilbo Hiria, Hordago eta Argia elkarlanean, lanaren munduko analisia egiten
Ver todas las entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Comunidad de Madrid
Sanidad privada Inspección propone sancionar a un hospital de Quirón por exponer a la plantilla a sustancias cancerígenas
El organismo inicia un procedimiento administrativo sancionador por infracción grave. Tras una visita al Hospital Quirónsalud Sur, de Madrid, constataron deficiencias en la zona de almacenamiento de los productos farmacéuticos y en el mortuorio.
Oriente Medio
Oriente Medio Los empleados de EFE en Oriente Medio denuncian salarios por debajo de los mil euros
La delegación, formada por 24 personas, anuncia paros en sus funciones al verse reducida más de un 25% su nómina sin opción a negociar.
Sindicalismo social
Luchas cotidianas Apuntes sobre el sindicalismo de base
Si el secreto para ganar no es realmente un secreto , entonces tal vez la cuestión de cómo ganar es solo una cuestión de cómo seguir luchando, después de ganar y después de perder.
Sobre este blog
Lanaren ekonomia gehiengo zapalduaren bizipena du oinarrian, langileen sukarra eta itxaropena. Botere arrotzen ikuspegitik azaltzen dira eguneroko gorabehera ekonomikoak. Kutsadura informatiboari aurre eginez, ekonomia gaiak jorratzen eta ulertarazten arituko gara. Bilbo Hiria, Hordago eta Argia elkarlanean, lanaren munduko analisia egiten
Ver todas las entradas
Crisis climática
Datos El junio más cálido jamás registrado cierra con 330 fallecimientos por calor
103 personas han muerto en los primeros tres días de la ola de calor, según las estimaciones. Los datos de la Aemet señalan al pasado mes como el junio más caluroso; ha pulverizado la máxima anterior por 0,8 grados de diferencia.
Oriente Medio
Oriente Medio Los empleados de EFE en Oriente Medio denuncian salarios por debajo de los mil euros
La delegación, formada por 24 personas, anuncia paros en sus funciones al verse reducida más de un 25% su nómina sin opción a negociar.
Naciones Unidas (ONU)
Genocidio El Informe Albanese denuncia ante la ONU a las empresas que se han lucrado del exterminio en Gaza
La relatora presenta un informe al Consejo de Derechos Humanos en el que detalla la responsabilidad de decenas de empresas en las políticas de ocupación, apartheid y genocidio que está llevando a cabo Israel en Palestina.
Alquiler
Racismo y alquileres Siete de cada diez migrantes se ve en la necesidad de vivir de alquiler frente al 14% de los hogares españoles
“El precio del prejuicio” es el título del más reciente estudio del Instituto de Investigación Urbana de Barcelona, IDRA, en el que disecciona la relación entre las personas migrantes y su acceso a la vivienda.
Comunidad de Madrid
Sanidad privada Inspección propone sancionar a un hospital de Quirón por exponer a la plantilla a sustancias cancerígenas
El organismo inicia un procedimiento administrativo sancionador por infracción grave. Tras una visita al Hospital Quirónsalud Sur, de Madrid, constataron deficiencias en la zona de almacenamiento de los productos farmacéuticos y en el mortuorio.
València
València Una comunidad vecinal lucha para impedir el enésimo proyecto de bajos turísticos en València
El vecindario de un bloque en Aiora se organiza contra la construcción en su patio de luces de catorce alojamientos turísticos en una zona ya saturada de este tipo de negocios.

Últimas

Tribuna
Tribuna El juicio del siglo contra Greenpeace y el derecho a la protesta
El juicio contra Energy Transfer arranca hoy, 2 de julio, en los Países Bajos, donde Greenpeace busca justicia invocando por primera vez la nueva Directiva anti-SLAPP de la UE.
China
Pulsos bajo el cielo Gum Bleed: bésame, soy punk
El cantante de Gum Bleed nos habla sobre ser musulmán en China, internacionalismo y apoyo a Palestina, el fútbol en China y las tensiones que existen entre el Partido y las minorías étnicas
Opinión
Opinión Veinte años no es nada
Tantos años después de la aprobación del Matrimonio Igualitario, nuestro mundo ha cambiado y apenas hemos advertido que un nuevo contexto exige nuevos discursos y nuevas herramientas de trabajo.
Más noticias
Palestina
Palestina Israel bombardea un cumpleaños infantil y asesina a 39 personas en otra jornada mortífera en Gaza
Las Fuerzas Armadas de Israel siguen extendiendo la muerte por todo el territorio de Gaza. Un ataque contra una cafetería frecuentada por periodistas acaba con la vida de varios niños y niñas, un fotoperiodista y una artista plástica.
Movimiento BDS
Movimiento BDS Sidenor cede a la presión y anuncia que dejará de vender acero para las armas israelíes
La acerera vasca toma esta decisión después de que los sindicatos ESK, LAB y ELA requiriesen información y exigiesen acciones para frenar la complicidad con el genocidio.

Recomendadas

Historia
Historia ‘Weimar’, y su eco
‘Tiempos inciertos’, la exposición dedicada a la República de Weimar en el CaixaForum de Barcelona, apenas se deja nada, pero vuelve a incurrir en la idea de las “dos Alemanias” contrapuestas.
Economía social y solidaria
Historia Lo que Franco arrebató al cooperativismo y a la economía social y solidaria
La dictadura franquista combatió de forma cruel el movimiento cooperativo fraguado en la II República, y durante la propia guerra con las denominadas colectividades, y pervirtió la idea de autogestión a través de los ideales falangistas.
Río Arriba
Río Arriba Yayo Herrero: “El holocausto nazi no es una excepcionalidad en la historia de Europa, es un modus operandi”
Nueva entrevista de Río Arriba en formato podcast y vídeo en el que hablamos de ecofeminismo, transiciones ecosociales justas, decrecimiento, colapso, poner la vida en el centro y mucho más.