Queer
Queergaliza

O activismo queer na Galiza xorde no contexto político do 2004: o fraguismo tiña o poder no Goberno da Galiza, e o vazquismo no Goberno local da Coruña, nunha época na que o movemento LGTB só tiña como proposta política a formalización e institucionalización das relacións de parellas de gais e lesbianas. Neste momento organizánse as MariBolheras Precàrias (MBP), o primeiro colectivo queer na Galiza, que entendía que centrar todas as reivindicacións no tema do matrimonio levaría á desactivación do movemento LGTB como un movemento de transformación social. Era prioritario para Maribolheras pór enriba da mesa cuestións como a persecución de migrantes na cidade; a especulación que sufría o barrio; ou a loita das persoas trans e intersex. En palabras delas mesmas “Non podiamos falar de liberación sexual en abstracto: tiñamos que ligar isto a outras cuestións como o xénero, as identidades trans, a clase social, as sen papeis, as persoas presas, as culturas minorizadas, etc. Tamén é claro que non podemos desligar as cuestións de sexualidade das cuestións de xénero. Como apuntou Monique Wittig, a categoría “muller” só existe en relación coa categoría “home”. Existe todo un réxime político que organiza e disciplina os afectos, os desexos, os praceres. É un rexime político que regula a vida e os corpos a partir do binarismo de xénero masculino/feminino”.

Todos estes temas non formaban parte da axenda política LGTB, cada vez máis gris, burocratizada e capturada pola lóxica do mercado. E en Maribolheras querían facer todo isto e dunha forma radicalmente diferente a como se facía dende outros movementos sociais: querían traballar en rede con estes movementos, máis tamén abrirse a espazos que non foran politizados antes e involucrar a xente que non facía parte dos mesmos. 

Quen son as MBP: Referentes

Maribolheras era un grupo pequeno mais diverso, con xente que procedía do antimilitarismo e do ecoloxismo, da loita pola defensa da lingua, do movemento gai ou do independentismo. “Tamén parte de nós, na facultade, comezabamos a formar grupos de estudo queer: traíamos á biblioteca de Socioloxía da Coruña o que se publicaba de Judith Butler, Eve Kosofsky ou Monique Witting. E tivemos profesoras feministas coas que descubrimos os debates que se estanan a dar dentro do movemento feminista. Descubrimos a Gayle Rubin, a Jeffrey Weeks e a toda a escola de libertarixs e radicais sexuais previa á teoría queer. Ademais, daquela existía a Radical Gai ou o grupo de lesbianas LSD, que foron os que iniciaron o movemento queer no Estado. Tiñamos as súas publicacións De un Plumazo e Non-grata, e foron o noso referente activista, xunto a grupos como ACT UP que desenvolvían, naqueles anos, unha actividade moi potente e orixinal”.

A forma de facer Políticas Queer

MBP non funcionaban como os vellos colectivos, con socios, cotas e reunións semanais. Maribolheras foi un grupo informal, diriamos que un “equipo vital”. Desenvolveron unha subxectividade coa que se identificaba moita xente. “O núcleo duro somos cinco, e nun momento determinado podemos ser 200. O traballo máis local e de barrio é para nós fundamental. Traballamos aquí e agora, e facémolo ligándoo a unha perspectiva global. Neste sentido, sempre traballamos no barrio de Montealto con outros colectivos, e ligados a experiencias como o Centro Social Atreu, ou o CSO Casa das Atochas. A especulación e a precariedade aféctannos a todas. Sentímonos tamén identificadas cos grupos feministas como Lerchas, Mulheres Transgredindo ou NMPOF, con accións e políticas moi visibles e potentes. E temos un traballo en rede internacional, a través da Rede polo Descontrol de Xénero e Sexual, e da rede STP2012, onde traballamos con grupos LGTB, queers, feministas e trans, cunhas políticas moi afíns, cunha independencia e traballo a nivel local moi parecido ao noso, e cun potencial enorme á hora de convocar accións comúns en moitas cidades ao tempo. Cada grupo, ademais, traballa en rede a nivel local, coma nós, que traballamos na Asemblea de migrantes da nosa cidade así como na organización do 8 de marzo con grupos feministas autónomos, co que a potencialidade multiplícase de maneira extraordinaria”.