Laboral
Lanaren gorabeherak Europan

Sindikatuen Konfederazioak argitaratutako liburuxkak egoera makroekonomikoa, enplegua, soldatak, negoziazio kolektiboa eta lanaren demokrazia biltzen ditu. Langileen egoeraren inguruko analisiak eta hausnarketak egiten ditu. Asteko Sindikalagenda (Maiatzak 10-24)


Lanaren Ekonomia : Hordago, Bilbo Hiria eta Argia elkarlanean. Lotura hemen

Audio Player

ETUI Europar Sindikatuen Konfederazioaren Institutuak “Benchmarking Working Europe 2019” txostena argitaratu berri du, non kontinente zaharreko zenbait herrialderen lanaren egoera aztertzen baituen, beste hainbat elementu sozioekonomikoren artean.

Europar Batasuneko landun kopurua berreskuratzen ari da. Langabezia tasa jaitsi eta enplegua krisiaren aurreko garaietako mailan kokatzen ari da. Hala ere, azken 10 urteak ez dira debalde igaro, sistemaren akats txiki bat izan balira bezala. Zenbait indikatzaileen arabera, badirudi 2008ko egoerara bueltatu garela, baina EBko langilerian aldaketa sakonak gertatu dira.

Aldaketa horiek kontuan hartuta, zein da enpleguaren etorkizuna Europar Batasunean? Langile guztientzat justuagoa izango den etorkizun batera goaz, ala gero eta polarizatuago dagoen testuinguru batera? Hori guztia aztertzeko, beharrezkoa da teknologia eta demografia aldaketa, ziklo ekonomikoaren eboluzio saihetsezina eta beste hainbat faktore aintzat hartzea. Joan gaitezen egoera orokorra irudikatzera.

"Etorkizuna aztertzeko, beharrezkoa da teknologia eta demografia aldaketa, ziklo ekonomikoaren eboluzio saihetsezina eta beste hainbat faktore aintzat hartzea

Berreskurapen erritmo desberdinak

Europar Batasunean enpleguak hazten jarraitu du (ikusi 1 irudia). 2018ko bigarren lauhilekoan (2018Q2) enplegu-tasa %68,6koa zen. Hobekuntza nabarmena da krisiaren momentu okerrenarekin alderatuta (%64,1 2013an); krisiaren aurreko maila %65,9koa zen. Hala ere, gizonezkoen kasuan, azken hamarkada denbora galdua izan dira; izan ere, enplegu tasa %72,9koa izatetik %73,8ra pasa zen 2018an. Bestalde, emakumeen enpleguak krisi garaian ez zuen hazkunderik izan, baina %4,6 egin zuen gora 2013 eta 2018 urteen artean. Gazteen enpleguan (15-24 urte tartea) gorakada txikiagoa izan zen; izan ere, 2018ko datua krisiaren aurreko mailatik behera zegoen, %35,1ean. Langile nagusienen artean (55-64), enplegu tasa %45,6tik %58,6ra igo zen 2008 eta 2018 urteen artean, baina horren atzean urte horietan erretiroa hartzeko ezarritako zailtasunak daude (adibidez, erretiro data zenbait herrialdetan 67 urtetan ezartzea). Ikasketa maila baxuko langileen parte hartzea lan merkatuan oso baxua da oraindik ere, 2018 urtean %46an baitzegoen, krisia baino lehenagoko datuak ganditu gabe (%47,9).

1 irudia. Enplegu arloko indikatzaile nagusien eboluzioa (EB28, ehunekoetan)

1  empleo UE28
Fuente : European Trade Union Institute (2019)

Enplegu atipiko gehiago

Lanaldi partzialeko enplegu tasa %19,3ra heldu zen 2018 urtean; 2008an, aldiz, soilik %17,6koa zen (2 irudia). Lanaldi partzialeko enpleguak ohikoagoak dira emakumeen artean, baina kontratu mota horren hazkunde erritmoa moteldu egin da, 2018an emakume guztien %31,5 izanik; gizonen artean, berriz, %8,9ra iritsi da. 2018an, behin-behineko enplegu tasa ere handiagoa izan zen emakumeen kasuan (%14,9) gizonen artean baino (%13,8). Autoenpleguak behera egin du azken bost urteetan: 2013an %14,5ekoa zen; 2018an, %13,6koa. Norberaren konturako langileen artean, gutxiengo bat bakarrik dira enpresariak, eta gehienak langile autonomoak dira. Guztira, 2018an enpleguan zuten parte hartzea %9,7koa zen. Gehiago hazi diren enplegu moten artean, autoenplegua oso gutxi hazi da; aldiz, gehien hazi den enplegu mota lanaldi partziala izan da, behin-behineko enpleguak bigarren postua lortuz (2 irudia).

2 irudia. Enplegu garbiaren hazkundea EB28an, enplegu motaren arabera

2  empleo UE28
Fuente : European Trade Union Institute

Eskualdeen arteko desberdintasunak

Europar Batasuneko enplegu tasetan dibergentzia handiak mantendu dira. 2018an, Suediak enplegu tasa altuena du (%77,8); herrialde horren ondoren Herbehereak, Danimarka eta Alemania kokatzen dira. Greziak egoerarik txarrena izan du (%55,3), eta horren ondoan Italia, Kroazia eta Espainia aurkitzen dira. Azken hamarkadan enplegu tasa handiena zutenen artean aldaketa gutxi egon diren arren, egoera nabarmen aldatu da tasa okerrenak dituztenen artean, zenbait herrialdetako hobekuntzak direla eta. Hala ere, biztanleria aktiboa hazi egin da, baina ez da modu homogeneo batean banatu (3 irudia). Herrialde gehienek 2018 urtean enplegu tasa altuagoak zituzten arren, batzuek ez zuten krisiaren aurreko maila berreskuratu. Azken hamar urteetan enplegu tasa igoerarik handiena izan duten herrialdeak Malta (15 ehuneko puntu), Hungaria (13 e.p.) eta Polonia (9 e.p.) dira. Txanponaren beste aldean Grezia, Espainia, Danimarka, Irlanda, Txipre eta Herbehereak ditugu, zeinetan enplegu tasa murriztu baiten.

3 irudia. Enplegu tasak, herrialdeka (15-64 urte)

3 empleo UE28
Fuente : European Trade Union Institute (2019)


"Herrialde batzuek ez dute krisiaren aurreko maila berreskuratu. Grezia, Espainia, Danimarka, Irlanda, Txipre eta Herbehereak daude egoera honetan

Sexuen arteko arrakala darrai

2018 urtean, EB28an, 2008arekin alderatuta, 5,3 milioi pertsona enplegatu gehiago zeuden, eta krisiaren urterik gogorrenaren aldean (2013), 13,5 milioi gehiago (4 irudia). 2008ko krisia hasi eta ondorengo bost urteetan, emakumeen lan merkaturatzea gelditu egin zen, baina garai berean gizonek enplegu galera handia jasan zuten. Hori dela eta, EBko gizonezkoen eta emakumezkoen enplegu mailak hurbildu egin ziren. 2013az geroztik, ordea, enpleguaren hazkunde proportzioa antzeko tasatan mantendu da. Ondorioz, ez da aurrera egin enplegu tasan dagoen genero arrakala ixteko.

4 irudia. Enplegu mailan aldaketa. EB28, 15-64 urte

4 empleo UE28
Fuente : European Trade Union Institute (2019)

Langabezia tasa nabarmen jaitsi da

Gero eta enplegu gehiago sortzen ari denez, EB28 osoan langabezia murriztu egin da (5 irudia). 2018ko urrian, populazio aktiboaren %6,7 bakarrik zegoen langabezian, 2008tik erregistratu den gutxieneko maila, atzean utziz krisi garaiko mailarik handiena, %11 (2013). Hala ere, langabezia tasan dagoen genero arrakalak gora egin du, krisi garaian murriztu ostean. 2018ko urrian, langabezia tasa %6,5ekoa zen gizonezkoen artean, eta %6,9koa emakumezkoen artean. Emakumeen kasuan, zenbaki hori gutxieneko historikoa izan da, baina gizonen kasuan langabezia oraindik ez da krisiaren aurreko mailetara heldu (%6,3 2008an).

5 irudia. Langabezia tasa, EB28, 15-74 urte tartea

5 empleo UE28
Fuente : European Trade Union Institute (2019)

Eskualdeen arteko desberdintasun handiak

EBko batezbestekoak herrialdeen arteko desberdintasunak estaltzen ditu, 6 irudian ikus daitekeen bezala. Txekian, langabezia tasa %2,3ra jaitsi zen 2018ko bigarren lauhilekoan. Herrialde horren atzetik Alemania, Hungaria, Malta, Polonia eta Herbehereak daude, guztiak ere %4tik beherako langabezia tasarekin. Beste muturrean, Greziako langabezia tasa %19,5ekoa zen, Txekiar Errepublikarena baino zortzi aldiz handiagoa. Bigarren tasarik handiena Espainiar Erresumarena izan zen (%15,4); ondoren, Italia eta Frantzia. 2013 urtetik aurrera hobekuntza batzuk izan diren arren, langabezia krisiaren aurreko mailatik urrun dago.

6 irudia. Langabezia, herrialdeka (15-74 urte tartea)

6 empleo UE28
Fuente : European Trade Union Institute (2019)

Gazteek integratzeko zailtasunak

Gaur egun, gazteek lan merkatuan integrazio arrakastatsua lortzea EBko enplegu politikaren erronka nagusietako bat da. Krisi garaian lan merkatura sartzen saiatu zirenek langabezia tasa oso altuak eta enplegu prekarioak izan dituzte, eta gazteen egoera oso motel ari da hobetzen.

EB28an 15 eta 24 urte bitarteko biztanlerian NEET delakoen portzentajea (ez lanean ez ikasten ari ez direnak), 2017an %10,9koa izan zen (7 irudia). Egoerarik onena Herbehereetan ematen da (%4), eta NEET tasarik altuena Italian (%20,1) eta Txipren (%16,1) dago. Hezkuntza formalean parte hartzen duten 15 eta 24 urte bitarteko gazteen proportzioa handia bada ere, 25 eta 29 urte bitarteko pertsonak lan bila dabiltza, gehienbat. Ondorioz, NEET tasa askoz ere altuagoa izan da adin talde horrentzat, EB28an batezbestekoa %17,7koa izanik. Tasarik altuenak Italian (%31,5) eta Grezian (%32,2) topatzen ditugu.

7 irudia. Ez lanean ez ikasten (NEET) ehunekoa 2017an, herrialdeka

7 empleo UE28
Fuente : European Trade Union Institute (2019)

Hezkuntza maila altuago bat lortzeak, lan merkatuan arrakasta izaten laguntzen du, zalantzarik gabe (batez ere lan bizitzaren hasieran). Unibertsitate titulua duten 25-29 urteko pertsonek NEET tasarik baxuena izan zuten: %3,7 (8 irudia). Hala ere, azken hamarkada honetan gazteen hezkuntza maila igo egin denez, hirugarren mailako hezkuntzak langabezia mailan zuen galga efektua murriztu egin da. Horrela azal daiteke zergatik gazte horien langabezia mailak ez duen krisi aurreko maila berreskuratu.

"Hezkuntza formalean parte hartzen duten 15 eta 24 urte bitarteko gazteen proportzioa handia bada ere, 25 eta 29 urte bitarteko pertsonak lan bila dabiltza, gehienbat

8 irudia. NEET ehunekoa hezkuntza mailaren arabera 2017an, herrialdeka

8 empleo UE28
Fuente : European Trade Union Institute (2019)

Bestalde, 2017an NEET tasak askoz ere handiagoak izan ziren maila baxu eta ertaineko gazteen artean; %6,3 eta %7,7, hurrenez hurren. Maila hori, aldiz, 2008koa baino txikiagoa izan zen.

ETUIk eskaintzen digun kontinente osoko ikuspegia benetan erabilgarria da, gure herrialdearen egoera alderatzeko eta ohikoak ez diren erreferentziak hartzeko, egoera hori hobetzeko asmoz.

Economía
Egungo errealitatea krisi hasierakoa baino okerragoa da

ELAk argitaratu duen Egoeraren Azterketa kointura kaierra aztertu dugu. Alemaniako Hartz erreformen ondorioak langileen eskubideen gainean. Mikel Zurbano krisi hamarkada honen inguruan idatzu du Argian


SINDIKALAGENDA

Maiatzak 10, barikua

• Gipuzkoako epaitegi eta komisaldegietako #Garbialdi|ko langileek greban jarraitzen dute (ELA, LAB, ESK, UGT).

• Gipuzkoako nagusien egoitzetan 27 eguneko grebaren azken deialdia egiten ari du ELAk, gaur bukatzen da.

• Erizaintzaren Nazioarteko Egunaren harira (maiatzaren 12an da), prentsaurrekoa antolatu du SATSEk Bilbon, informazio eta kontzientziazio kanpaina aurkezteko: “Erizaintza, Osasun Sistemaren giltzarria”. Goizeko 10:30etan prentsaurrekoa egingo dute Carlton Hotelean eta 11:00etan “Erizaintzaren trena” deitutako ekitaldia egingo dute Diputazio kaletik. Gainera, sinadura bilketarako mahai bat jarriko dute Donostian (10:00-16:00), profesional bakoitzeko gehienezko paziente kopurua arautuko duen legea exijitzeko. Gasteizen, maiatzaren 1etik 16ra arte, kanpainako mezuak ikusgai egongo dira hiriko autobus linea nagusietan.

• Loiuko Aireportuko pasabidetako langileak greba mugagabean daude apirilaren 17tik aurrera. Aireportuko zuzendaria salatu dute greba eskubidea oztopatu duelako.

• Elorrioko eraikin publikoetako langileak greba mugagabean daude apirilaren 29tik. Eulen enpresak kudeatutako zerbitzuan soldata arrakala %80koa da, kale garbiketan dauden gizonenaren aldean. ELAk lan baldintzak pareatzea exigitzen du.

• Tabakalerako langile bitartekariek greban jarraitzen dute.

• Tolosaldea Buseko langileek greba mugagabea atzeratu dute, ELAko bi ordezkari kaleratu dituztelako.

• Fundación Tutelar Beroa enpresan greba mugagabean jarri dira, benetan jarduten duten lan-kategoria onartua izateko.

• “Amiantoak hil egiten du!” manifestazioa egingo da Beasainean, goizeko 10retan "Amiantoarenei" eskulturatik irtetenda (ESK).

Maiatzak 11, zapatua

• Etxez Etxeko Laguntzako Prekarietatearen aurkako manifestazioa antolatu dute ELA, LAB, UGT eta USOk. Goizeko 11:30etan Moyua plazatik abiatuko dira, Bilboko udaletxe aurrean amaiera emanez. Gainera, udal hauteskunde-kanpaina garaian aste beteko greba deitu dute, maiatzaren 13tik 17ra. Honetaz baliatuz, Bizkaian zehar ibiliko den Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzuaren defentsan martxa bat antolatu dute, egoera honen errudun nagusiak diren udal gobernuei erantzunak eskatuz.

• Pentsio duinen aldeko manifestazioak egingo dira. Eibarren Unzaga plazatik irtengo da, eguerdiko 12:00etan. Gasteizen Artiumetik irtengo da ordu berean, 12:00etan. Bilbon 18:00etan Jesusen Bihotza plazatik irten eta Udaletxean bukatuko da. Donostian arratsaldeko 18:00etan hasiko da baita, Alderdi Eder parkean. Iruñean Gaztelu Plazatik irtengo da, ordu berean.

Maiatzak 13, astelehena

• Pentsio duinen aldeko elkarretaratzea astelehenean izango da, Bilboko Udaletxearen aurrean, 12:00etan. Gasteizen ere hala izango da.

• ELA, LAB, UGT eta USO sindikatuak zazpi greba egiten ari dira Bizkaiko etxez etxeko laguntzan. Hurrengo data maiatzaren 13tik 17ra izango da. 1.500 langile baino gehiago enplegatzen ditu sektore honek eta 8.000 menpeko pertsona artatzen ditu zerbitzuak.

• Erizaintzaren Nazioarteko Egunaren harira, SATSEk Bizkaiko Erizainen Elkargoaren ekitaldia antolatu du Bilboko Euskalduna Jauregian.

• Gasteizen Carlos Taibok bere azken liburua aurkeztuko du CNTren egoitzan, 19:00etan.

Maiatzak 15, eguaztena

• CNTk Liburu Anarkistaren Azoka aurkeztuko du Anti liburudendan (Bilbo), eguerdiko 12:00etan. Azoka maiatzaren 18 eta 19an izango da, Bilboko Areatzan.

Maiatzak 16, eguena

• CNTk eta Antifaxismoak “Cuéntales todo” liburua aurkeztuko dute Barakaldoko CNTren egoitzan, 19:00etan.
Maiatzak 17, barikua

• Osakidetzako Lehen Arreta Zerbitzuko langileek greba egingo dute maiatzaren 17an, sindikatuak eta Lehen Arreta Arnasberritzenek deituta (ESK, ELA, SATSE, LAB, UGT, CCOO).

• Gasteizko autobus zerbitzuan, 17rako, TUVISAn, greba mugagabea deituta zegoen, baina akordioa lortu dutenez, bertan behera utzi dute.

Maiatzak 18, zapatua

• CNTk antolatutako Liburu Anarkistaren Azoka Bilboko Arenalean asteburuan egingo da, 10:30etatik aurrera. Programa osoa web orrian.

Maiatzak 24, barikua

• Ikasleek Klimaren Aldeko greba deitu dute maiatzaren 24rako, Fridays For Future lemapean (Etorkizunaren Aldeko Barikuak).


Archivado en: Economía Laboral
Sobre este blog
Lanaren ekonomia gehiengo zapalduaren bizipena du oinarrian, langileen sukarra eta itxaropena. Botere arrotzen ikuspegitik azaltzen dira eguneroko gorabehera ekonomikoak. Kutsadura informatiboari aurre eginez, ekonomia gaiak jorratzen eta ulertarazten arituko gara. Bilbo Hiria, Hordago eta Argia elkarlanean, lanaren munduko analisia egiten
Ver todas las entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Análisis
Economía Errores de previsión de los economistas conservadores y de percepción de sus homólogos socialdemócratas
Los clamorosos errores de previsión de los economistas conservadores han ido acompañados de errores de percepción por parte de los economistas más próximos al Gobierno, sus homólogos socialdemócratas.
Argentina
ARGENTINA Más que una olla: mujeres y economía popular en una Argentina en crisis
Para muchas mujeres que forman parte de la economía popular, la propuesta sigue siendo organizarse frente la Ley Ómnibus del gobierno ultraderechista de Milei.
Sobre este blog
Lanaren ekonomia gehiengo zapalduaren bizipena du oinarrian, langileen sukarra eta itxaropena. Botere arrotzen ikuspegitik azaltzen dira eguneroko gorabehera ekonomikoak. Kutsadura informatiboari aurre eginez, ekonomia gaiak jorratzen eta ulertarazten arituko gara. Bilbo Hiria, Hordago eta Argia elkarlanean, lanaren munduko analisia egiten
Ver todas las entradas
Educación pública
Iglesia Semana Santa: negocios, procesiones en colegios, inmatriculaciones y fervor
Más allá de la expresión cultural, la Semana Santa tiene una esfera económica que genera millones de euros y otra social que le sirve a la Iglesia Católica para legitimar sus privilegios dentro del Estado español.
Industria
Transición industrial Mecaner, un cierre injusto o cuatro alternativas con mirada ecosocial para mantener la fábrica de Urduliz
ESK y LAB han presentado el ‘Plan de Transición Ecosocial’ que ha elaborado la cooperativa Garúa como una herramienta para la búsqueda de soluciones al ERE propuesto por la multinacional Stellantis.
Palestina
Palestina Viaje al fondo del horror
El fotoperiodista Javier Bauluz cubrió la primera Intifada, la primera gran rebelión del pueblo palestino desde la creación del estado israelí.
Argentina
Argentina Myriam Bregman: “El de Milei es un típico gobierno neoliberal con recetas ortodoxas clásicas”
Quien fuera candidata de la izquierda a la presidencia en las elecciones en las que Milei salió victorioso, evalúa las consecuencias del gobierno de La Libertad Avanza y las respuestas que están dando los distintos actores políticos.
Maternidad
Maternidades Reaprender la espera
El tiempo de gestación es largo y va a un ritmo distinto al que acostumbras: el ritmo natural al que desarrolla una playa, un monte, un océano. Y no estamos ya habituados a darle la mano a la pausa.
Momus Operandi
Momus operandi Todo es una narración
Nos dicen que las mentiras son la única realidad. Que aprendamos a mentirnos, que nos engañemos, que no nos importa la salud, ni los derechos laborales, ni las violencias estructurales.
Ríos
Radiografía fluvial de España La tierra que no amaba sus ríos
Los ríos ibéricos agonizan. Casi la mitad de las masas de agua está en mal estado. Presas, sobreexplotación, contaminación y crisis climática son sus principales amenazas, con la agroindustria como mayor agresora.
Accidentes laborales
Accidentes laborales Detenidos tres empresarios en Galicia tras la muerte de un migrante que trabajaba sin equipo de protección
El joven de 28 años, que estaba empleado con un contrato irregular, falleció el 26 de febrero tras precipitarse desde una carretilla elevadora sin la protección necesaria para esa labor.

Últimas

Ocupación israelí
Palestina El Salto te ofrece una camiseta para apoyar económicamente a la UNRWA
No cesamos de buscar nuevas vías para visibilizar un mayoritario clamor social que pide un alto el fuego al que apenas se da cabida en el discurso mediático convencional. Todos los beneficios de esta campaña irán destinados a la UNRWA.
Derecho a la vivienda
Derecho a la vivienda La PAH València clama por el derecho a una vivienda digna: “¿Duermen tranquilos?”
Centenares de personas protestan frente al palacio de la Generalitat para exigir que se haga efectivo el derecho a la vivienda ante la insoportable alza de los precios.
Sidecar
Sidecar Crisis intratable en la República Democrática del Congo
Una y otra vez los actores externos han fracasado a la hora de contener la escalada de violencia en la República Democrática del Congo.
Deportes
Rugby femenino +35 Las Milnoh Granada, un club de rugby femenino +35 creado y gestionado por mujeres
32 mujeres nacidas en mil novecientos y pico, federadas en un equipo que les ha dado un espacio propio, sentido de pertenencia, una tribu donde “yo soy porque somos”
América Latina
Caribe Haití: el fracaso neocolonial y el “eterno castigo de su dignidad”
La crisis de gobernabilidad que vive Haití después del alzamiento paramilitar que liberó a más de 3.600 presos y expulsó al primer ministro es un capítulo más de una historia colonialismo y dependencia.
Trabajo sexual
Estudio sobre trabajo sexual De la Policía, los dueños de locales y los clientes: así es la violencia que sufren las trabajadoras sexuales
Las trabajadoras sexuales sufren múltiples violencias y un estudio las recoge en sus propios términos. Las violencias más frecuentes por parte de los clientes consisten en la retirada del condón sin consentimiento o malos tratos verbales.
Urbanismo
Urbanismo La nueva Ley del Suelo va al Congreso bajo la acusación de fomentar pelotazos urbanísticos
Sumar y Podemos no garantizan el apoyo a la ley, que limita las posibilidades de declarar nulos los planes urbanísticos, así como la acción ciudadana contra las irregularidades urbanísticas.

Recomendadas

Memoria histórica
Marc Solanes “Mi bisabuela luchó en el frente y fue considerada una mala madre, pero lo hizo por sus hijas”
En ‘Las niñas de Elna’ (Pollen, 2024) el periodista reconstruye la historia de las mujeres de su familia resolviendo enigmas para resignificar la imagen de la mujer en la historia.
Euskal Herria
Korrika Correr a favor del euskera cruzando fronteras
La Korrika es el mayor evento de Euskal Herria. En la última edición de esta carrera de más de 2.500 kilómetros ha participado un tercio de la población vasca.
Cine
María Alché y Benjamín Naishtat “El cine puede proponer imágenes y reflexionar, y por eso Milei necesita destruirlo”
María Alché y Benjamín Naishtat dirigen ‘Puan’, una película optimista y amarga, entre la comedia y el cine social, que ofrece nuevas lecturas tras los primeros cien días de gobierno de Milei en Argentina.