Economía
O perigoso pensamento único no Parlamento galego

Todos os grupos políticos galegos a prol dunha vía imposible para o noso futuro económico.

Lemmings
Imaxe de r2hox en Wikimedia.

Coordinador do Instituto Resiliencia

29 ene 2020 06:03

A pasada semana o Parlamento de Galicia acordou instar á Xunta a adoptar as medidas necesarias para reorientar o país “cara a unha economía verde, con alto contido tecnolóxico e xeradora de novas fontes de emprego”. O texto partiu do Grupo Común da Esquerda, e foi defendido pola súa representante na Comisión de Economía, Facenda e Orzamento, Julia Torregrosa, mais, tras as modificacións propostas polos outros grupos, contou tamén co apoio de PP, PSOE e BNG (En Marea non estivo presente na votación, mais podemos sospeitar, pola súa defensa do Green New Deal, que non se terían oposto).

A proposta de consenso pretende demandar do goberno galego que se atendan as recomendacións que emitira o Consello Económico e Social (CES) de Galicia como resposta á chamada “desaceleración” económica. A PNL tamén solicita que as medidas que se adopten nesta liña dean pulo a “unha transición ordenada e xusta, que non deixe atrás a ninguén, solicitando ao Goberno de España que asuma esta prioridade” e achegue o financiamento preciso.

Na defensa realizada pola propoñente diante da devandita comisión parlamentar, a arquitecta, docente e autora de BD Torregrosa cualificou a diagnose do CES de “moi acertada” e afirmou que resulta “imprescindible a aceleración da transición cara a unha economía verde, cun alto contido tecnolóxico e creadora de novas fontes de emprego. Un novo modelo de crecemento económico apoiado cada vez máis na economía circular”. Fixo fincapé en que o crecemento económico é preciso para “manter a taxa de emprego” e que se precisa construír un “novo motor económico”, mais sen se deter a explicar cal vai ser a enerxía que mova ese “motor” cunha potencia en constante aumento (xa que pretende seguir a medrar indefinidamente).

Os grupos políticos galegos reclaman unanimemente á Xunta continuar co “crecemento económico” cun texto contraditorio e acrítico coas recomendacións do CES

Ante a crítica, a propoñente do texto lava as mans: “non o inventamos nós”, e remite ao devandito informe do CES, un órgano no que son maioría os representantes do empresariado galego e do sindicalismo industrialista galego, e que apenas conta con tres representantes do mundo académico (os tres, economistas). Se cadra, e inadvertidamente, a representante de Podemos sinalou con ese comentario cal é precisamente o problema: a nosa esquerda renega de “inventar” novas solucións, baseadas na ciencia e na racionalidade —ademais dunha ética de esquerdas que se lles supón, mais que debería estar ampliada a prol da emancipación e da supervivencia, como di Riechmann— e limítase a avalar, sen a máis mínima crítica, o que “inventan” desde a rama da Economía que hoxe determina o pensamento único, e que, lonxe de se poder considerar como ciencia, reúne máis características dunha relixión baseada na fe.

Así, as nosas esquerdas con representación parlamentar non se diferencian do que promove a dereita na cuestión máis básica que ha determinar o noso futuro: a transformación metabólica das nosas sociedades. No noso parlamento escóitase a única voz da ortodoxia suicida da economía do crecemento infinito, cun acompañamento musical de tonalidade máis ou menos verde, segundo quen fale, pero amosando unha sólida harmonía no fundamental. Pola contra, noutros parlamentos da nosa contorna xa hai tempo que se comezaron a escoitar notas disonantes que promoven un troco de melodía: EH-Bildu en Euskadi, a CUP en Cataluña, se cadra tamén Compromís en Valencia.

No Parlamento galego non se atopa disidencia ningunha co pensamento económico hexemónico na cuestión fundamental do noso tempo: a imposibilidade de continuar crecendo

Mais volvamos á nosa sede parlamentar e debullemos os conceptos perigosos incluídos nesta proposición aprobada por unanimidade. Primeiro, buscar “un novo modelo de crecemento” implica teimar nun imposible, sinalado en innumerables ocasións non só polas ciencias duras como a Física, a Ecoloxía, a Xeoloxía e máis modernas como a Dinámica de Sistemas, senón tamén por correntes das ciencias sociais como a Economía Ecolóxica.

Segundo, a “economía verde” é un significante baleiro se non se dota dalgunha interpretación precisa, que mesmo podería cualificar unha economía como a da Galiza preindustrial; porén, coidamos que non é por aí por onde vai o texto aprobado, pois se nos remitimos ao informe do CES no que se apoia, a única mención (sen definición) que fai, é “unha economía verde con alto contido tecnolóxico”, o cal é unha contradición, pois a tecnoloxía realmente existente (e previsible no futuro inmediato) é calquera cousa menos “verde”, se entendemos por tal, “ecolóxica”, non contaminante ou baseada en fluxos de enerxía renovable e materiais 100% reciclados e reciclables. Así que, ou é “verde” ou é “tecnolóxica”, pero as dúas cousas é hoxe por hoxe un imposible, polo menos se falamos de tecnoloxías complexas e non-renovables. E o mesmo cabería dicir da mención á “economía circular”, que, por definición, non pode soster un crecemento económico, pois se non aumenta a enerxía (e polo tanto entra máis do que sae) pérdese a circularidade. “Economía verde” high-tech e “economía circular” son dúas plasmacións máis do perigoso mito do technofix (amaño tecnolóxico) ao camiño sen saída civilizatorio no que estamos.

Decrecimiento
O consumo da economía desmaterializada

A desmaterialización da economía converteuse nun mantra da política moderna que agacha unha gran mentira.

Terceiro, fálase dunha “transición ordenada e xusta” (suponse que enerxética ou ecolóxica, tampouco se concreta), e se nos remitimos ao informe do CES (p. 41 das conclusións da súa Memoria 2018), vemos que se fala nos habituais termos tecnoutópicos pouco coherentes coa realidade biofísica: “A economía dixital, a intelixencia artificial, a transición enerxética ou o a xestión do Big Data son retos ós que deberá enfrontarse a nosa economía produtiva”, obviando que precisamente é o reto dunha transición enerxética realista o que obriga a reconsiderar de plano eses camiños de máis tecnoloxía e, en consecuencia, máis consumo material e enerxético.

Non é o deber da esquerda “inventar” alternativas ao sistema que nos leva á catástrofe?

Cuarto, o vencello implícito entre crecemento e creación de emprego é un clásico da política económica que está sobradamente demostrado para este tipo de sistema económico capitalista. Porén, cómpre preguntarmos: non é deber precisamente da esquerda ollar alén do capitalismo, un sistema de organización socioeconómico que nos leva de cabeza á catástrofe? Non deberían ser elas e eles quen propuxesen outras vías para procurar o pleno emprego, máxime cando a ciencia nos avisa de que non é factible continuar cun crecemento que é conditio sine-qua-non dese sistema? Porque as formacións políticas da esquerda non poden alegar ignorancia: deberían ser conscientes a estas alturas de que non se trata dun ciclo económico, dunha fase de “desaceleración”, senón da ruptura absoluta coa continuidade dun metabolismo civilizatorio en continua expansión, isto é, da fin do crecemento, que por unha banda vén motivada polo esgotamento das enerxías fósiles e a incapacidade das mal chamadas renovables para as substituíren na mesma escala e usos, e pola outra, é requirido para poñer fin ás emisións destruidoras da estabilidade climática (algo que se sabe desde hai tempo, pero que a mentalidade económica dominante non remata de aceptar).

Tristemente, a esquerda presente no noso parlamento, apenas ten traza de ser algo máis ca unha póla socioliberal do pensamento hexemónico dominante, e nin tan sequera podemos esperar dos autodenominados socialistas ou comunistas unha defensa da alternativa ecosocialista que sería precisa para rachar a dependencia do emprego con respecto ao crecemento permanente da economía. E o máis lamentable de todo é que xa non é polo emprego, senón que precisamos a valentía de rachar o pensamento único por unha simple cuestión de supervivencia.

Sobre este blog
O Centro de Saberes para a Sustentabilidade (CSS) é un Regional Centre of Expertise on Education for Sustainable Development recoñecido oficialmente pola Universidade das Nacións Unidas. Ten como misión fundacional “informar, sensibilizar e implicar a comunidade educativa e a sociedade no seu conxunto na promoción da transformación social necesaria para o cumprimento dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable a través de experiencias cos pés na terra que fomenten a conservación, a sustentabilidade, a protección ambiental e a resiliencia“. O goberno do CSS é horizontal e democrático a través dun Consello Reitor formado por representantes de todos os axentes participantes. Máis información: http://www.saberes.eu
Ver todas las entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Análisis
Economía Errores de previsión de los economistas conservadores y de percepción de sus homólogos socialdemócratas
Los clamorosos errores de previsión de los economistas conservadores han ido acompañados de errores de percepción por parte de los economistas más próximos al Gobierno, sus homólogos socialdemócratas.
Argentina
ARGENTINA Más que una olla: mujeres y economía popular en una Argentina en crisis
Para muchas mujeres que forman parte de la economía popular, la propuesta sigue siendo organizarse frente la Ley Ómnibus del gobierno ultraderechista de Milei.
Sobre este blog
O Centro de Saberes para a Sustentabilidade (CSS) é un Regional Centre of Expertise on Education for Sustainable Development recoñecido oficialmente pola Universidade das Nacións Unidas. Ten como misión fundacional “informar, sensibilizar e implicar a comunidade educativa e a sociedade no seu conxunto na promoción da transformación social necesaria para o cumprimento dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable a través de experiencias cos pés na terra que fomenten a conservación, a sustentabilidade, a protección ambiental e a resiliencia“. O goberno do CSS é horizontal e democrático a través dun Consello Reitor formado por representantes de todos os axentes participantes. Máis información: http://www.saberes.eu
Ver todas las entradas
Educación pública
Iglesia Semana Santa: negocios, procesiones en colegios, inmatriculaciones y fervor
Más allá de la expresión cultural, la Semana Santa tiene una esfera económica que genera millones de euros y otra social que le sirve a la Iglesia Católica para legitimar sus privilegios dentro del Estado español.
Industria
Transición industrial Mecaner, un cierre injusto o cuatro alternativas con mirada ecosocial para mantener la fábrica de Urduliz
ESK y LAB han presentado el ‘Plan de Transición Ecosocial’ que ha elaborado la cooperativa Garúa como una herramienta para la búsqueda de soluciones al ERE propuesto por la multinacional Stellantis.
Palestina
Palestina Viaje al fondo del horror
El fotoperiodista Javier Bauluz cubrió la primera Intifada, la primera gran rebelión del pueblo palestino desde la creación del estado israelí.
Argentina
Argentina Myriam Bregman: “El de Milei es un típico gobierno neoliberal con recetas ortodoxas clásicas”
Quien fuera candidata de la izquierda a la presidencia en las elecciones en las que Milei salió victorioso, evalúa las consecuencias del gobierno de La Libertad Avanza y las respuestas que están dando los distintos actores políticos.
Maternidad
Maternidades Reaprender la espera
El tiempo de gestación es largo y va a un ritmo distinto al que acostumbras: el ritmo natural al que desarrolla una playa, un monte, un océano. Y no estamos ya habituados a darle la mano a la pausa.
Momus Operandi
Momus operandi Todo es una narración
Nos dicen que las mentiras son la única realidad. Que aprendamos a mentirnos, que nos engañemos, que no nos importa la salud, ni los derechos laborales, ni las violencias estructurales.
Ríos
Radiografía fluvial de España La tierra que no amaba sus ríos
Los ríos ibéricos agonizan. Casi la mitad de las masas de agua está en mal estado. Presas, sobreexplotación, contaminación y crisis climática son sus principales amenazas, con la agroindustria como mayor agresora.
Accidentes laborales
Accidentes laborales Detenidos tres empresarios en Galicia tras la muerte de un migrante que trabajaba sin equipo de protección
El joven de 28 años, que estaba empleado con un contrato irregular, falleció el 26 de febrero tras precipitarse desde una carretilla elevadora sin la protección necesaria para esa labor.

Últimas

Ocupación israelí
Palestina El Salto te ofrece una camiseta para apoyar económicamente a la UNRWA
No cesamos de buscar nuevas vías para visibilizar un mayoritario clamor social que pide un alto el fuego al que apenas se da cabida en el discurso mediático convencional. Todos los beneficios de esta campaña irán destinados a la UNRWA.
Derecho a la vivienda
Derecho a la vivienda La PAH València clama por el derecho a una vivienda digna: “¿Duermen tranquilos?”
Centenares de personas protestan frente al palacio de la Generalitat para exigir que se haga efectivo el derecho a la vivienda ante la insoportable alza de los precios.
Sidecar
Sidecar Crisis intratable en la República Democrática del Congo
Una y otra vez los actores externos han fracasado a la hora de contener la escalada de violencia en la República Democrática del Congo.
Deportes
Rugby femenino +35 Las Milnoh Granada, un club de rugby femenino +35 creado y gestionado por mujeres
32 mujeres nacidas en mil novecientos y pico, federadas en un equipo que les ha dado un espacio propio, sentido de pertenencia, una tribu donde “yo soy porque somos”
América Latina
Caribe Haití: el fracaso neocolonial y el “eterno castigo de su dignidad”
La crisis de gobernabilidad que vive Haití después del alzamiento paramilitar que liberó a más de 3.600 presos y expulsó al primer ministro es un capítulo más de una historia colonialismo y dependencia.
Trabajo sexual
Estudio sobre trabajo sexual De la Policía, los dueños de locales y los clientes: así es la violencia que sufren las trabajadoras sexuales
Las trabajadoras sexuales sufren múltiples violencias y un estudio las recoge en sus propios términos. Las violencias más frecuentes por parte de los clientes consisten en la retirada del condón sin consentimiento o malos tratos verbales.
Urbanismo
Urbanismo La nueva Ley del Suelo va al Congreso bajo la acusación de fomentar pelotazos urbanísticos
Sumar y Podemos no garantizan el apoyo a la ley, que limita las posibilidades de declarar nulos los planes urbanísticos, así como la acción ciudadana contra las irregularidades urbanísticas.

Recomendadas

Memoria histórica
Marc Solanes “Mi bisabuela luchó en el frente y fue considerada una mala madre, pero lo hizo por sus hijas”
En ‘Las niñas de Elna’ (Pollen, 2024) el periodista reconstruye la historia de las mujeres de su familia resolviendo enigmas para resignificar la imagen de la mujer en la historia.
Euskal Herria
Korrika Correr a favor del euskera cruzando fronteras
La Korrika es el mayor evento de Euskal Herria. En la última edición de esta carrera de más de 2.500 kilómetros ha participado un tercio de la población vasca.
Cine
María Alché y Benjamín Naishtat “El cine puede proponer imágenes y reflexionar, y por eso Milei necesita destruirlo”
María Alché y Benjamín Naishtat dirigen ‘Puan’, una película optimista y amarga, entre la comedia y el cine social, que ofrece nuevas lecturas tras los primeros cien días de gobierno de Milei en Argentina.