Elecciones
Galiza decide o seu futuro: a esquerda soña mentres a dereita mira o reloxo

Preto de 2,7 millóns de galegos e galegas están chamados a votar este domingo tras a campaña máis rifada dos últimos 15 anos. O soberanismo e a esquerda pechan filas co BNG de Ana Pontón e o PP trata de conter unha sangría inesperada.
ana pontón e alfonso rueda
O Presidente da Xunta do Partido Popular, Alfonso Rueda, e a líder da oposición e do BNG, Ana Pontón.

Todas as miradas están postas sobre Galiza este domingo. Probablemente, máis do que estivesen nos últimos 15 anos. Non só as que observan atentas desde o Estado español, senón tamén as dos case 2,7 millóns de electores e electoras que hoxe deciden, en parte, o seu futuro. Sempre o decidiron, non é que non houbese outras eleccións nos anteriores tres lustros. O que non había era esperanza de cambio entre o electorado progresista. Pero iso cambiou a unha velocidade inalcanzable ata para o máis ávido dos spin doctors, sobre todo, para os que facturan nas rúas Ferraz e Génova. Unha nova pulsión social estalou tras o desastre ambiental dos pellets que axitou a memoria emocional dun pobo, na última década, asentado na desidia da imposibilidade de cambio, aínda que a dicir verdade o taboleiro xa pegara unha boa viraxe en abril de 2022.

Análisis
Análise A atalaia autonómica: a construción do dominio do PPdeG en Galiza entra en crise
O Partido Popular elaborou durante anos un relato interesado de autonomía como historia do seu propio éxito ao tempo que favorecía o seu desleixo para conseguir o consentemento dun pobo ao que finxe parecerse.

Daquela, Alberto Núñez Feijóo creu deixalo todo atado e ben atado cando partiu cara a Madrid convencido de que sería o seguinte inquilino no Pazo da Moncloa. Levou un dous por un en equivocacións. A do 23 de xullo deixáronlla clara os seus militantes coreando o nome desa baronesa que confunde baías con rías e desfruta paseando polos solos ermos e inflamables dos bosques galegos de eucaliptos. A segunda constatouse na campaña electoral máis rifada desde 2005, a última vez que gobernou a Xunta unha coalición de esquerdas. Remataron, polo momento, as maiorías folgadas do Partido Popular en Galiza: ese é o denominador común do groso das enquisas e será decisivo algo que ningún barómetro pode medir con precisión: a participación.

Nos ríos das máis altas mobilizacións de voto pescou a esquerda galega os seus mellores resultados. En calquera dos comicios dos últimos 20 anos. Non hai excepción e, polo tanto, este domingo, non hai motivos, a priori, para que a haxa. O Partido Popular quería unha campaña tranquila, sen sobresaltos, sen barullo, e mallou en ferro frío. O Bloque Nacionalista Galego (BNG), baixo o liderado de fondo de Ana Pontón, conseguiu catalizar o descontento social de 15 anos de axenda neoliberal disfrazada de conservadorismo xunto á reacción a un Goberno e un partido que cada vez se parece menos ao pobo que di representar.

Pontón non só salvou o Bloque da forza das mareas que absorberon gran parte do seu electorado en 2016, senón que soubo reconstruír un partido cuxo aparato nunca temeu pola súa vida e ao que conseguiu volver atraer a súa principal escisión, a Anova de Xosé Manuel Beiras e Martiño Noriega. Unha forza política que foi parte importante na reconciliación do soberanismo galego, na activación do voto progresista e que, ademais, se negou a volver caer en pactos —logo incumpridos— coa esquerda federal española: chámese Sumar, chámese Podemos, deixándoos nun escenario, con sorte, testemuñal. Ou, cando menos, iso di o CIS.

Elecciones
Eleccións O voto desde o estranxeiro e outras claves das eleccións galegas
Unha análise das tendencias de voto por densidade de poboación, renda e orixe en vésperas das eleccións do 18 de febreiro.

De feito, os trackings internos do Partido Popular durante a última semana de campaña, na que non é legal publicalos, non parece que fosen en sentido contrario ao das tendencias xerais dos barómetros publicados: o PP e o PSdeG caen ou estáncanse e o BNG dispárase. De aí á reacción, aínda que, neste caso, non é conveniente confundir torpeza con desesperación. Durante os últimos tres días de campaña, o Partido Popular e as institucións galegas eran un só ente, como acontece desde hai 300 semanas coa Televisión de Galicia. Son feitos, non opinións. A menos de 72 horas de que abrisen as urnas, a Consellería do Mar de Alfonso Villares decidía ingresarlles a arredor de 7.000 mariscadores e mariscadoras un subsidio de 550 euros para paliar unha mala campaña, supostamente anterior á crise dos pellets, pero cuxa convocatorias se abriu no punto máis álxido do desastre. Pero ao talonario aínda lle quedaban follas. A só dous días das eleccións, este venres, a Xunta enviou a través da Consellería de Sanidade de Julio García Comesaña decenas de miles de SMS a todo o persoal sanitario de Galiza que traballa no Servizo Galego de Saúde (Sergas) anunciando subas salariais a médicos e médicas, enfermeiros e enfermeiras, técnicos e técnicas. Algunhas delas, acordadas durante marzo de 2023.

O PSdeG-PSOE, namentres, intenta non caer máis abaixo do solo electoral no que leva anos. Fontes da súa máis alta dirección recoñecen, sen cámaras, que o mellor resultado para eles e elas é un cambio de Goberno. A pesar de que o seu candidato, Xosé Ramón Gómez Besteiro, é un dos poucos políticos rehabilitados tras padecer os rigores acusatorios de ‘lawfare’, o seu proxecto nunca chegou a despegar en Galiza. Sexa por ese chamado voto de castigo do seu electorado máis dereitizado polos pactos do Goberno do Estado co independentismo catalán, sexa porque foi incapaz de ilusionar como si o fixo a formación que, se hai cambio, será a súa socia maioritaria de goberno.

Como quedou Galiza tras 15 anos de xestión do PP?

Aínda que o control de aceiro do Goberno do presidente en funcións Alfonso Rueda sobre os medios de comunicación hexemónicos no país, tanto públicos como privados, fantasía cunha “Galiza que funciona”, nada máis lonxe da realidade. Deixaron unha educación peor que a que colleron en 2009. Pecharon 145 centros de ensino público, a meirande parte, escolas e institutos; autorizaron a creación da primeira universidade privada de Galiza, promovida polo banco que xurdiu da desastrosa fusión das caixas galegas que levou 9.000 millóns de euros de diñeiro público que nunca recuperaremos; eliminaron a gratuidade dos libros de texto no ensino obrigatorio, malia que agora fagan a promesa de recuperala; e co mal chamado decreto do plurilingüismo, eliminaron a prioridade da lingua propia de Galiza nas aulas, forxando o seu primeiro retroceso legal na historia da autonomía.

Deixaron unha sanidade convalecente. Pecharon cinco centros médicos e 13 hospitais favorecendo a creación do primeiro hospital de xestión privada, o Álvaro Cunqueiro, cuxos déficits se seguirán pagando durante décadas; reduciron case o 15% de camas dispoñibles; cederon a meirande parte da xestión das residencias de maiores a empresas privadas; conxelaron a contratación de persoal médico en Atención Primaria; e ante as inconmensurables listaxes de agarda para os centros de saúde e para as cirurxías, conseguiron que a sanidade privada siga avanzando para quen poida pagala ou para quen desesperadamente gaste os seus aforros en salvar a vida.

Tamén deixaron a riqueza natural do país en mans alleas. Autorizaron a reactivación das minas de San Finx e de Penouta que envelenan as augas de rías e ríos; foron cómplices na intimidación do activismo ecoloxista que as enfronta; produciron algunhas das maiores fracturas sociais e fendas medioambientais cunha implantación descontrolada da enerxía eólica que arrasa espazos de alto valor ecolóxico, especies en perigo de extinción e ameaza a cada vez menor actividade vital no mundo rural; preitearon para conseguir manter a fábrica de celulosa de ENCE na ría de Pontevedra; e o máis recente: trataron de tapar o desastre medioambiental dos pellets transportando a sociedade galega a través da historia á peor parte da xestión política da catástrofe do Prestige.

E malia a súa afinidade coa patronal, non só dilapidaron miles de millóns cubrindo os disparates dos directores das caixas de aforros, senón que permitiron a destrución de máis de 2.200 empresas, reducindo a poboación activa en máis de 70.000 persoas e cargando máis presión sobre o resto de traballadores e traballadoras, algo que explica en boa medida non só que non conseguisen frear a sangría demográfica do país, senón que máis de 637.000 galegas e galegos vivan en risco de pobreza.

O Salto medra contigo
O Salto medra contigo Galiza precisa máis que nunca un xornalismo libre que estea financiado polas maiorías sociais
Depois das eleccións do 18 de febreiro, a deriva conservadora e neoliberal do país continúa. Por iso, ofrecémosche seguir traballando en contidos críticos que fiscalicen o poder político e económico. Para iso, precisámoste. Subscríbete ao Salto.
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Albania
Albania Albania: más de 30 años de democracia corrompida
El Partido Socialista de Edi Rama se mantiene en el poder gracias a un sistema de redes clientelistas y una desilusión que ha hecho que más de la mitad de la población se haya resignado.
Ocupación israelí
Ocupación Israelí La policía egipcia impide con violencia la marcha internacional a Gaza
La marcha de 4.000 personas a Gaza es reprimida por la policía del régimen de Al-Sisi. La organización pide a las embajadas que reaccionen y protejan a sus ciudadanos.
Ocupación israelí
Movilizaciones Un centenar de organizaciones de 26 países denuncian a la empresa vasca CAF y su tren del apartheid
Más de 50 localidades salen a la calle este fin de semana para señalar a la empresa que construyó el tranvía que conecta Jerusalén con territorio ocupados y exigir el fin del genocidio en Gaza.
Pensamiento
Economista Clara Mattei: “El liberalismo y el fascismo están unidos en su protección del orden del capital”
El ambicioso ensayo 'El orden del capital' nos traslada al Reino Unido y la Italia de la I Guerra Mundial, que se contemplan como un momento bisagra: el auge de socializaciones y cooperativizaciones que tuvo lugar durante la contienda y la inmediata posguerra fue abortado a través de un 'shock' austericida destinado a restaurar la centralidad de los grandes capitales.
Análisis
Análisis del CIS La calma antes de la tormenta: la dimisión de Santos Cerdán como punto de inflexión
El último barómetro del Centro de Investigaciones Sociológicas (CIS) ha muerto pocas horas después de nacer por la dimisión de Santos Cerdán, aunque sirve como foto fija de un escenario que favorece a la derecha.
Argentina
Extrema derecha La motosierra de Milei se ceba con los hospitales públicos y las personas con discapacidad
Los recortes del Gobierno afectan al Hospital Garrahan, un centro de alta complejidad, referente pediátrico nacional y latinoamericano, y también a los recursos de las personas con discapacidad, a los que el ejecutivo califica de “idiotas”.
Estados Unidos
Estados Unidos “No Kings”: más de 2.000 manifestaciones en EEUU para protestar contra la deriva autoritaria de Trump
Con el nombre de movimiento No Kings (sin reyes), millones de personas están convocadas a manifestarse en todo el país este sábado y enfrentar el desfile militar organizado por Trump el día de su 79 cumpleaños.

Últimas

Galicia
Crowdfunding O Salto Galiza abre un crowdfunding para empapelar a Altri
Queremos investigar a los responsables políticos y empresariales del que podría ser el mayor atentado ambiental de la historia reciente de Galicia.
Galicia
TSXG Peritos en el juicio contra la Xunta: la contaminación del embalse de As Conchas es “extremadamente peligrosa”
Siete vecinos, la Asociación de vecinos de As Conchas y la organización de consumidores CECU han demandado a varias administraciones gallegas por presunta mala gestión de una contaminación derivada del exceso de macrogranjas en la comarca de A Limia.
Palestina
Marcha a Gaza Poner el cuerpo contra el genocidio
Miles de activistas de todo el mundo participan en la Marcha a Gaza desde Egipto. Desde el movimiento solidario extremeño con Palestina, una reflexión acerca de la importancia de esta lucha y de su momento histórico.
La madeja
La Madeja Oído/lengua/vientre
El oído que deja de prestar atención a la palabra del amo y se vuelve, inclinado ligeramente hacia abajo, a las que durante siglos callaron y al fin abandonaron la mudez, no será nunca subyugado.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Un centro de salud desbordado y con cucarachas y otro pendiente de construir desde hace 22 años
Los vecinos del barrio de Comillas, en Carabanchel Bajo, se han manifestado para reclamar el nuevo centro de salud planificado desde 2003 y cuya parcela ya fue cedida por el Ayuntamiento a la CAM, que no da explicaciones por la paralización.
Centrales nucleares
Cierre de Almaraz Las empresas propietarias de Almaraz no acuerdan una propuesta conjunta para alargar la vida de la central
Solo Iberdrola y Endesa firman la propuesta de alargar la vida de Almaraz trasladada al MITECO. Naturgy se descuelga de la misma y bloquea su viabilidad, al estar la central explotada por las tres energéticas en un régimen de comunidad de bienes.
Más noticias
Israel
Oriente Próximo Israel mata al comandante de la Guardia Revolucionaria de Irán, que prepara “una respuesta contundente”
Israel ha atacado Irán en la madrugada del viernes 13 de junio con bombardeos de unos 200 aviones de combate. La Guardia Revolucionaria iraní ha confirmado la muerte de su comandante, el general Hossein Salamí.

Recomendadas

Derecho a la vivienda
Jaime Palomera “La vivienda necesita una revolución”
Investigador y uno de los fundadores del Sindicat de Llogateres, Jaime Palomera presenta ‘El secuestro de la vivienda’, un libro sobre el juego amañado en el que los propietarios son cada vez más ricos y los inquilinos cada vez más pobres.
Redes sociales
Industria editorial Escritores fantasma: así trabajan los auténticos autores de los libros de éxito que publican los ‘influencers’
Detrás de cada libro firmado por un ‘influencer’ hay otra persona que ha trabajado a destajo para entregar a tiempo un texto en el que su nombre no aparece por ninguna parte y que, además, ha tenido que renunciar a sus derechos como autor.
Brasil
Extrema derecha Arte en tiempos de fascismo: cuando enseñar a Goya y Rubens le cuesta el puesto a un profesor
Una clase de Historia en la escuela municipal en una localidad del Estado de São Paulo desemboca en acusaciones contra el profesor y una campaña de difamaciones que encabeza el concejal de educación de la zona, de la extrema derecha bolsonarista.
Literatura
María Agúndez “El trabajo de limpiadora es muy digno, pero nadie quiere hacerlo”
La escritora retrata en ‘Casas limpias’ las contradicciones de quienes considerándose personas igualitarias y progresistas delegan los cuidados y la limpieza para evitar el conflicto y sostener su comodidad.