Antitaurinos
Jarrera hartzeko ordua da
Iruñean, bertze hainbat hiritan bezala, agerian gelditu da aldaketaren gobernuek ez dutela bertze animaliekin dugun harremanari buruzko urrats sakonik egin nahi.
Onartzen dut zezenak sufritzen duela. Baina horren gainetik festa nagusitzen da”. Iruñeko EH Bilduko alkate Joseba Asironek erran zituen hitzok, iazko abenduan, Nafarroako Hitza-ko urtekarian argitaratutako elkarrizketan. Iruñeak XVIII. mendetik datorren besta eredua du la nabarmendu zuen, eta horren ondorio dela zezena jaiaren erdigunean egotea. Tauromakiaren inguruko eztabaidari eusteko prest agertu zen, baina argi utzi zuen herritarrek eskatu behar dutela animalien erabilera bazter utziko duen aldaketa. Udalak, berez, ez duela erabakirik hartuko. “Gaia ez dago agendan”, erran zuen.
Iruñean, bertze hainbat hiritan bezala, agerian gelditu da aldaketaren gobernuek ez dutela bertze animaliekin dugun harremanari buruzko urrats sakonik egin nahi. Eta arazoa hori da, hain zuzen ere, bertze animaliekin dugun harremana. Botere harreman bat da; gizakion esku dago boterea, eta, haren bidez, bertze animaliak jabego eta objektu huts bilakatu ditugu. Zapaltzaileen eta zapalduen arteko harreman bat da, finean. Eta zein da bertze animaliak mendean hartzeko arrazoia? Bertze espezie batekoak izatea. Sanferminetako zezenketak, entzierroa, bertze animaliak baliatzen dituen zirkua edo urtero egiten duten “ganadu feria” egoera horren adibideak baino ez dira; eritasun beraren sintoma ezberdinak. Espeziearen araberako aurreiritziak ekartzen duen bazterketa islatzen duten errealitate gordinak. Bidegabekeriak.
Herri mugimenduetatik urratsak egin dira, azken urteotan, sanferminetako bertze hainbat arlotan aldaketak eragiteko. Garrantzitsuena, nire ustez, indarkeria matxistaren aurka egin den bidea izan da. Iruñeko Udalak babestu ditu talde feministetatik bultzatutako aldaketa horiek, azken bi urteotan, baina ez dugu ahaztu behar heteropatriarkatuak ezarritako arauen aurkako borrokaren protagonista eta eragile politiko nagusiak emakumeak izan direla, sanferminetan, bai eta bestatik kanpoko bertze esparruetan ere. Horrek ekarri du denen neurriko besten aldeko aldarria gero eta ozenago entzutea; karrikan egoteko eta bestako subjektu izateko eskubidea jarri dute emakumeek mahai gainean, objektu huts bilakatzen dituztenen aurka. Indarkeria matxista, tamalez, eguneroko kontua da, oraindik ere, gure gizartean, baina sanferminetan, bestaren aitzakiarekin, inpunitateak gora egin ohi du. Gauzak aldatzen hasi dira, eta lehen isilpean gelditzen ziren erasoak salatu egiten dira, gaur egun. Arazoa ikusgarriago bilakatu da. Arazotzat hartu da.
Tauromaquia
Los mitos de la tauromaquia, desmontados
Quienes defienden la celebración de corridas de toros suelen emplear argumentos que, en ocasiones, pueden sonar a ciencia ficción. Hemos consultado a varias personas expertas qué hay de veraz en estas premisas.
Mugimendu feministak lortu du, finean, indarkeria matxistaren auzia bestaren erdigunean jartzea; jarrera hartzera behartu ditu erakundeak eta herritarrak. Bestak denentzat izateko, denentzat bidezkoak diren bestak izateko, emakumeak zapaltzen dituen jai eredua bertan behera uztea beharrezkoa dela onartu behar izan du hiriak.
Ezin dugu hor gelditu, ordea. Helmuga ez baita hori. Batetik, matxismoa karriketatik garbitzeko lan horretan sakontzen jarraitu beharko dugu; bertzetik, sanferminetan indarkeria sufritzen duten eta objektu huts bilakatzen dituzten bertze norbanakoak badirela onartzeko, eta horren inguruan jarrera hartzeko garaia ere bada. Matxismoaren kasuan gertatzen den bezala, bertze animalien aurkakoa ere ez da indarkeria arbitrario edo egiturarik gabekoa. Eusten dion sistema oso bat du atzean; gizartearen esparru guztietan dago barneratua; indarkeria hori, finean, zapaltzaileak zapaldua bere mende eusteko erabiltzen duen tresna politikoa da. Bai, espezismoa existitzen da. Bai, gizakiok pribilegioak ditugu gizaki izateagatik. Bai, bertze animaliak zapalduta daude. Bai, bertze animaliak gure baliabidetzat hartzen ditugu, hori egiteko boterea eta legea alde ditugulako.
Arrazoia, ordea, bertze animalien alde da, haiek baztertzea justifikatuko duen argudio baliagarri bakar bat ere ez dagoelako. Sentitzeko duten gaitasunak beren interesak kontuan hartzeko eskubidea ematen die; guri bezala. Gozatzeko eta sufritzeko gai dira, eta, ondorioz, edozein norbanakok bezala, aske izateko, bizitzeko interesa dute.
“Onartzen dut zezenak sufritzen duela. Baina horren gainetik festa nagusitzen da”. Ezin dugu onartu, XXI. mendean, ustez ezkerra ordezkatzen duen alkate batek horrelakorik erratea. Are gutxiago, sufrimendu horren lekuko, babesle eta bultzatzaile izatea, plazan, frakarekin eta xisterarekin jantzita. Zer-nolako hiria da denentzako bestak aldarrikatu, baina bertze norbanakoak erabili, torturatu eta hil egiten dituena? Feministok hitza hartu behar dugu horren aurka. Zisheteropatriarkatuarekin bat egiten duen maskulinitatearekin lotzen da tauromakia. Etxera garbitzera bidaltzen dituzte taurinoek emakumeak zezenak erabiltzen dituzten ikuskizunen aurka protesta egiten dutenean. Bestako subjektu izan behar dugu, baina ez bakarrik karrikan dagokigun espazioa gure egiteko; zapaldu izatea zer den badakigu, eta, horregatik, bertze norbanakoak zapaltzen dituzten kateak hausteko dugun ardura ere gure egin behar dugu. Jarrera hartzeko garaia da.
Antiespecismo
Explotación animal en fiestas
Relacionadas
Antitaurinos
La pasión taurina no puede lidiar con el tiempo
Tauromaquia
Isto non aguanta máis
Tauromaquia
Protesta contra eventos taurinos en Alemendralejo
El pasado sábado 28 de julio, unas cincuenta personas convocadas por la Plataforma Dignidad y Respeto Animal (DYRA), se manifestaron en Almendralejo, por segundo año consecutivo, para protestar contra las decisiones del Ayuntamiento respecto a los eventos taurinos programados en la localidad.
Destacadas
Migración
Dime de dónde vienes y te diré quién eres
¿Cómo repercuten las fronteras en los cuerpos e identidades de las personas migrantes? Las fronteras construyen las narrativas de la migración, las cuales son reproducidas y perpetuadas tanto por quienes migran como por las sociedades que ‘los reciben’. ¿Cómo ven las políticas migratorias a los migrantes? ¿Cómo influyen estas en la perspectiva que los ‘autóctonos’ tienen del extranjero? ¿La respuesta de alguna de estas preguntas influye en la respuesta de la otra?
Pensamiento
Marta Peirano: “Internet no es el problema, la extracción de datos es el problema”
La periodista Marta Peirano (Madrid, 1975) ha publicado El enemigo conoce el sistema (Debate, 2019), un ensayo sobre el estado actual de internet y de las sociedades que están moldeando una serie de herramientas privadas.
Elecciones
El lío de la trayectoria de Sánchez
Decimotercera entrega de las colaboraciones especiales de Mauro Entrialgo para El Salto.
Violencia machista
Las Kellys y la Plataforma 8M denuncian a un gran hotel por tolerancia con un intento de violación
Tras un intento de violación a una camarera de piso en Lanzarote, los dueños de una gran cadena hotelera no creyeron a la víctima y la obligaron a seguir trabajando junto a la habitación donde se había producido el supuesto ataque.
Literatura
Tiempos negros, tiempos salvajes
La novela negra en España se debate entre el espejismo de un boom comercial con amplia presencia en las mesas de novedades, y una realidad en la que conviven autores de éxito con otros que habitan en los márgenes de un género que, pese a la supremacía del best seller, no renuncia a su espíritu crítico. Pasamos revista rápida al noir hispano hablando con escritores, editores, libreros y especialistas en el simple (en este caso, ficticio) arte de matar.
Elecciones
Se están riendo de nosotras
Digámoslo claro: nos sentimos humilladas, se están riendo de nosotras. Pero partamos de ahí para hacer algo al respecto, no para atrincherarnos en un búnker de cinismo o hartazgo.
Últimas
Violencia machista
“La violencia nos dice a cada una cuál es nuestro sitio”
Economía social y solidaria
Emergencia climática, respuestas y alternativas de la Economía Social y Solidaria
Elecciones
Una nueva transición o por qué no habrá un gobierno de izquierdas
No se va a dar en el Estado español un gobierno de izquierdas estable, ni de concentración, ni de coalición.
Andalucismo
Los andalucistas se plantan: quieren papeleta de Adelante Andalucía en la repetición electoral
Primavera Andaluza e Izquierda Andalucista exigen a los socios mayoritarios de la confluencia andaluza, IU y Podemos, presentar la marca Adelante a las elecciones generales y aseguran que ya “no caben excusas”. IU se muestra reacia y en Podemos se abre el debate interno.
Movimiento estudiantil
Declaración de intenciones
Crisis climática
Mapa: la Huelga Mundial por el Clima ya suma más de 1.600 convocatorias
El movimiento global por el clima organiza una semana de lucha entre el 20 y el 27 de septiembre que en España se vivirá especialmente el día 27, día en que está convocada una huelga para exigir a gobiernos e instituciones que se pongan manos a la obra y declaren la emergencia climática.