Universidad
Un grao menos, mais nin un paso atrás

“As Humanidades nas tres universidades galegas sufrimos do mesmo mal, somos regados co mesmo pesticida. Chámase Decreto 222/2011. É un pesticida destinado a eliminar plantas de pensamento crítico. O seu compoñente activo é a lei do mercado liberalizado. Efecto primario: con menos de 50 clientes por ano extermínante por seres custoso. Ofreces unha formación importante? Xa hai universidades privadas que lle porán un parche”. Con esas palabras o “Chamamento á defensa das humanidades” proclamouse o pasado novembro no salón de actos da Universidade de Vigo, logo de que fora coñecida a posíbel disolución do grao en “Ciencias da linguaxe e estudos literarios”, feito que evidenciou a precarización do ensino público.

Indiferente ás protestas, a Consellería está a pedir á facultade unha nova proposta de grao para modificar estruturalmente o grao en Ciencias da Linguaxe.

No medio dun cisma entre as profesoras que apoian a defensa do grao e as que prefiren que se disolva noutros como Linguas estranxeiras, os estudantes foron ignorados pola universidade. Por iso mesmo, alumnado dos tres graos da Facultade de Filoloxía e Tradución organizáronse para construír unha resposta común e que a súa postura tivera máis posibilidades de ser tomada en conta.

“Desde un primeiro momento o alumnado posiciónase en contra dunha medida que só tiña en conta a rentabilidade monetaria dun grao. Non se tiña nada mais en conta, nin calidade do ensino, nin a interese dos alumnos, nin os contidos do grao... Aínda maior foi a nosa indignación cando botamos un ollo ao decreto e vemos que ten apartados puramente contraditorios. Por exemplo, nel afírmase a atención sobre as características socioeconómicas, demográficas, culturais e científico-educativas da sociedade galega e despois establécese o sistema de cotas de alumnado. O decrecemento poboacional galego, a emigración xuvenil e os continuos ataques artellados desde o capital contra os ámbitos humanísticos por seren estes os menos produtivos para o sistema, fan case imposible que estas cotas se cumpran”, comenta Marinha Paradelo Veiga, unha das integrantes do colectivo de alumnas En defensa das humanidades.

Indiferente ás voces do profesorado e alumnado que se manifestaron, a Consellería de Educación da Xunta está agora mesmo a pedir á facultade unha nova proposta de grao para modificar estruturalmente o grao en Ciencias da Linguaxe. “Temos un grao totalmente único que nos mandan pechar e cambiar por outro. Preséntase unha proposta de grao en filoloxía e a Xunta argumenta que é parecida a outros graos. Non ten nin pés nin cabeza. Nos reincidimos en que o noso grao oferta contidos únicos no ámbito humanístico que non é posible cursar noutra universidade pública de España e que por isto non debemos deixar que se peche”, explica Marinha.

Emerxencia

Deste xeito, nunha situación de emerxencia, o movemento estudantil galego comeza a moverse. O feito de que o colectivo en defensa das humanidades estea formado por pouco máis de dez persoas amosa que unha grande parte do estudantado non está aínda preocupado polo futuro das disciplinas humanísticas.

“Este novo curso chegamos coas pilas cargadas e comezamos a movernos por redes con forza, a facer mesas informativas e a conseguir que máis alumnado se achegase ás asembleas abertas. A maioría destas estratexias foron moi positivas pero aínda así mobilizar ao propio alumnado da facultade segue sendo unha tarefa pendente; que o alumnado entenda a loita estudantil como unha ferramenta necesaria e útil é difícil”, expón a integrante do colectivo.

“As Humanidades nas tres universidades galegas sufrimos do mesmo mal, somos regados co mesmo pesticida. Chámase Decreto 222/2011.”

Como as accións, tanto do profesorado como do estudantado, non tiveron maior repercusión se optou por invitar á comunidade da facultade a “un certo grao de rebeldía e desobediencia”, como fora mencionado no chamamento inicial.

Así, a primeira acción do colectivo En defensa das humanidades foi acompañar un cartaz na entrada principal da facultade —nel deixaban claro a particular emerxencia no sistema educativo galego— cun boneco aforcado que se podía ler na cabeza “Decreto 222/2011”, e no peito: Humanidades.

No entanto, o decano pediu aos estudantes esa mesma tarde que retiraran o boneco sen ningunha xustificación. Marinha conta que o colectivo decidiu colocar o boneco ao lado do cartaz “porque consideramos que a ocupación e intervención sobre o espazo público é un dereito do alumnado e unha ferramenta máis coa que contamos. Tamén intentamos desa maneira interpelar ao estudantado e romper o clima de pacifismo que imperaba no centro de estudo. Na facultade están a pasar cousas graves e o alumnado estase posicionando publicamente cada vez que pode. Como estudantes, mediante a vía institucional en órganos como a xunta de facultade pouco máis que tomar a palabra podemos facer. A nosa representación nestes espazos é mínima”.
O colectivo de Estudantes en defensa das Humanidades non dá por perdida a loita pese a esta nova disolución dun grao de humanidades. Consideran imprescindíbel seguir sinalando estas situacións para que a sociedade entenda a importancia das humamidades para que exista un pensamento crítico en momentos de crises sociais e ecolóxicas.

“Mobilizar ao propio alumnado da facultade segue sendo unha tarefa pendente; que o alumnado entenda a loita estudantil como unha ferramenta necesaria e útil é difícil”

“Agora mesmo estamos buscando establecer relacións coas organizacións estudantís galegas. Entendimos que a nosa resposta como alumnado non ía seguir a vía institucional, aínda que animemos ao estudantado a participar nos órganos universitarios e a exercer os seus dereitos como alumnado. Nós imos seguir traballando facendo mesas informativas, cartaces, faixas e non descartamos facer algunha mobilización. Defender as humanidades e o ensino público, galego e de calidade é cara onde encamiñaremos todos os pasos que deamos, por pequenos que sexan”, conclúe Marinha.