Migración
De volta ás raíces: Abrindo a porta dunha casa abandonada hai máis de trinta anos

A impredecibilidad da vida queda totalmente exposta cando se migra. Sáese de casa e xa nunca máis se pode ter a certeza de onde imos terminar. Así foi como as familias galegas marcharon e asentáronse en cidades doutros continentes; así foi como nós chegamos dunha desas cidades e optamos pola vida no campo.

Puente Romano
Ponte romano. Cernadela, Mondariz. Sara Guerrero Alfaro
Xornalista
19 sep 2019 09:00

O meu compañeiro Rodrigo e máis eu viaxamos pouco máis de doce horas nun autobús dende Barcelona até Vigo. El viñera visitarme a Barcelona dende México para pasar xuntos unha fin de semana e quixo aproveitar a viaxe para ir a Galiza, lugar de onde saíu a súa familia hai máis de trinta anos.
Esa historia familiar sempre me resultara nebulosa. Ao comezo pensaba que a súa familia emigrara como consecuencia da Guerra Civil. Non obstante, Rodrigo desmentía tal relato unha e outra vez, dicindo que fora unha decisión que tomara seu avó para abrir negocios no “Novo Mundo”.

A primeira vez que fun á súa casa en México puiden notar o seseo español na fala da súa nai. Pero o gran contraste cultural foi cando coñecín aos seus avós. Durante a presentación só puiden asentir e sorrir. A razón non foron tanto os nervios de coñecer á familia, senón máis ben que non comprendín nada do que estaban a dicir. Nunca escoitara o galego.

Agora, case cinco anos daquel primeiro encontro coa súa familia, estabamos no autobús camiño a Sabaxáns, unha aldea de Mondariz. Durante a viaxe, Rodrigo foi relatándome historias familiares, as cales eran a única aproximación que tiña con ese sitio. Era como se quixera repasar os detalles para unha proba da historia. Non, era como se estivera preparando a terra para colleitar.

A súa historia familiar, como a da maioría dos galegos, sempre estivo tocada pola sombra da migración. O irmán do seu avó José, aos doce anos, seguiu a seu pai a Portugal, deixando na casa á súa nai Hermosinda, á súa tía Adelina e ao avó de Rodrigo. José casou nunha aldea próxima con Dalia e tiveron unha filla; abriron un bar e despois unha panadaría...Non foi ata que o sogro de José o convenceu para emigrar a México con el e seu fillo, baixo a idea de que nese lugar poderían abrir varios negocios cos que poder acumular bastante capital e vivir mellor do que poderían chegar a vivir na aldea, que deixou a súa terra. Un “novo” discurso colonial?

Así que tomou a decisión e saíron todos, incluída a señora Hermosinda aos seus case noventa anos. Foron vivir ao norte da gran Ciudad de México. Pasaron de compartir un entorno con apenas 300 habitantes a convivir nunha área metropolitana de, naquel entón, 15 millóns.

México, como a Arxentina ou o Brasil, era unha gran promesa. Para algúns galegos México foi o país no que se converteron en empresarios multimillonarios. Porén, para outros a historia foi distinta. A avidez por prosperar era tal que varios deles foron estafados e deixados en quebra por facer investimentos en negocios inexistentes...

Para a familia de Rodrigo a vida interpúxose entre México e Galiza. Non puideron volver a Sabaxáns. Pasaron os anos e agora eramos Rodrigo e máis eu quen volviamos abrir a porta dunha casa de pedra que tanto tempo atrás foi pechada con esperanza. Semellaba que foramos os protagonistas dunha secuela da historia da casa: xa sabiamos en que rematara a primeira parte, agora comezaba a segunda.

Migración
A experiencia de migrar ao rural galego
Inauguración dun espazo literario que describe a vida social, cultural e política do rural galego, a través da estraña mirada dunha emigrante.

O resto é historia. Non ten caso detallar o estado no que atopamos a casa. En realidade, foi mellor do agardado e puido volver ser habitable con limpeza e traballo. A Rodrigo bastoulle isto para abandonar a súa vida en México e quedar a vivir na aldea con só unha mochila ao lombo.

Eu uninme a el logo de pechar ciclos en Barcelona. Estaba atafegada polas grandes cidades nas que vivira. Estaba cansa da lóxica da competitividade e produtividade á que se nos somete; da precariedade do traballo artístico. Vin na aldea a promesa dunha vida digna. Quizais Rodrigo e máis eu depositamos a nosa esperanza nesta forma de vida como hai trinta anos fixeron seus avós, mais á inversa.

Sexa por tratar de indagar na identidade propia, por curación, por ganas de mudar de vida, por cartos, por traballo ou por amor, non cabe dúbida de que migrar é un dos anhelos máis básicos da humanidade. É unha das formas nas que nos podemos completar a nós mesmas. É unha forma de abrir os ollos e de abrir os mundos.

Claro que, por outro lado, poucas cousas son tan dolorosas coma o exilio. Penso na migración forzada coma un dos peores castigos que poden existir. Rodrigo e eu tivemos a fortuna e o privilexio de poder escoller o noso camiño, como todos deberían poder facelo.

Sobre este blog
Espazo literario adicado a difundir a idea de que outros estilos de vida son posibles. Un repertorio que busca dignificar as experiencias e os coñecementos que existen nas zonas rurais a través da observación, reflexión e narración da vida social e cultural dunha aldea galega.
Ver todas las entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Medio ambiente
Día de las vías pecuarias Convocado el IV Día de las vías pecuarias y caminos públicos en Extremadura
Los días 16 y 17 de marzo se convocan diferentes actos demandando que las administraciones públicas garanticen el uso público sostenible, social y ambiental frente a las apropiaciones del dominio público viario y el uso privativo excluyente.
Agricultura
Enrico Somaglia “Sin naturaleza no hay trabajo ni agricultores”
Enrico Somaglia, secretario general adjunto de la Federación Europea de Sindicatos de los sectores de la Alimentación, la Agricultura y el Turismo y ramas afines, defiende que la transición ecológica puede mejorar las condiciones del sector agrícola.
Análisis
Movilizaciones en el campo Engrasemos bien los tractores para que sea un éxito
Datos, nombres, apellidos, números y detalles de las realidades antagónicas en las movilizaciones del campo de estas jornadas y de su trasfondo.
xanxove
8/1/2020 20:54

Precioso blogue, parabéns!

0
0
#39579
20/9/2019 11:11

O pé de foto está errado: é imposible que esa ponte sexa romana. Será, en todo caso, "ponte de orixe romana", pero non romana.
Polo resto, parabéns por un artigo tan fermoso.

0
1
Mondarizano
20/9/2019 18:04

Ten toda a razón, a ponte é románica.
Pero é moi habitual a confusión polo parecido fonético e que a xente coñece máis o romano que o estilo románico😅.

0
0
Rehabitar o rural
22/9/2019 21:53

"Hay quién afirma que sus orígenes se sitúan hace 2000 años, durante el dominio del Imperio Romano. De esto se sabe por la aparición de una estela antropomórfica en el año 1958, en la cual una inscripción marcaba la vía como el itinerario de Antonino Pío, o lo que es lo mismo la Vía XVIII, que unía Brácara (Braga) con Astúrica. (...) De todas formas, el puente sufrió modificaciones a lo largo de los siglos, en concreto en XV, XVII y XVIII". De ahí que tamén se poda considerar de estilo "románico" -ainda que a forma dos arcos non sexa dese estilo-.

Deixo aquí o link por se quereres botarlle un ollo, que a historia é sorprendente.
https://www.galiciamaxica.eu/galicia/pontevedra/cernadela/

Saúdos e grazas por ler o blog.

1
0
Sobre este blog
Espazo literario adicado a difundir a idea de que outros estilos de vida son posibles. Un repertorio que busca dignificar as experiencias e os coñecementos que existen nas zonas rurais a través da observación, reflexión e narración da vida social e cultural dunha aldea galega.
Ver todas las entradas
Economía
En primera persona Instrucciones por si encuentras muerta a tu suegra
Todo el que está en el mundillo sabe que el sector funerario vive casi un duopolio de facto y lo máximo que se está dispuesto a hacer es poner una multa de vez en cuando. Cuando alguien llama a una, ni se imagina al entramado que está llamando.
Educación pública
Iglesia Semana Santa: negocios, procesiones en colegios, inmatriculaciones y fervor
Más allá de la expresión cultural, la Semana Santa tiene una esfera económica que genera millones de euros y otra social que le sirve a la Iglesia Católica para legitimar sus privilegios dentro del Estado español.
Genocidio
Ayman Qwaider “A la gente se le pide una cantidad excesiva de dinero para poder salir de este campo de exterminio de Gaza”
Profesor especializado en educación en emergencia y educación inclusiva, Ayman Qwaider vive en Australia. Desde allí, intenta ayudar a su familia a salir de Gaza, mientras denuncia la ocupación israelí y la complicidad de la comunidad internacional.
Industria
Transición industrial Mecaner, un cierre injusto o cuatro alternativas con mirada ecosocial para mantener la fábrica de Urduliz
ESK y LAB han presentado el ‘Plan de Transición Ecosocial’ que ha elaborado la cooperativa Garúa como una herramienta para la búsqueda de soluciones al ERE propuesto por la multinacional Stellantis.
Venga, circula
Venga, circula Un paso, luego otro
Llega un día en el que vemos con claridad algo que solíamos observar en los demás pero que nunca —prometíamos— nos sucedería a nosotros.
Sexualidad
Consultorio de sexualidad ¿Qué tengo si me diagnostican Síndrome de Ovario Poliquístico?
Afecta a entre un 7 y un 13% de las mujeres en edad reproductiva, y el 70% están sin diagnosticar. Pero, ¿qué es el SOP y como podemos apaciguar sus síntomas?
Ocupación israelí
Opinión Las palestinas también existen
La morbilidad femenina, el conjunto de enfermedades, factores de riesgo y motivos de consulta recurrentes en las mujeres que merecen una atención específica, tiene múltiples ejes de discriminación: no es lo mismo en Suecia que en Palestina.
Palestina
Palestina Viaje al fondo del horror
El fotoperiodista Javier Bauluz cubrió la primera Intifada, la primera gran rebelión del pueblo palestino desde la creación del estado israelí.

Últimas

Ocupación israelí
Palestina El Salto te ofrece una camiseta para apoyar económicamente a la UNRWA
No cesamos de buscar nuevas vías para visibilizar un mayoritario clamor social que pide un alto el fuego al que apenas se da cabida en el discurso mediático convencional. Todos los beneficios de esta campaña irán destinados a la UNRWA.
Maternidad
Maternidades Reaprender la espera
El tiempo de gestación es largo y va a un ritmo distinto al que acostumbras: el ritmo natural al que desarrolla una playa, un monte, un océano. Y no estamos ya habituados a darle la mano a la pausa.
Momus Operandi
Momus operandi Todo es una narración
Nos dicen que las mentiras son la única realidad. Que aprendamos a mentirnos, que nos engañemos, que no nos importa la salud, ni los derechos laborales, ni las violencias estructurales.
Accidentes laborales
Accidentes laborales Detenidos tres empresarios en Galicia tras la muerte de un migrante que trabajaba sin equipo de protección
El joven de 28 años, que estaba empleado con un contrato irregular, falleció el 26 de febrero tras precipitarse desde una carretilla elevadora sin la protección necesaria para esa labor.
Derecho a la vivienda
Derecho a la vivienda La PAH València clama por el derecho a una vivienda digna: “¿Duermen tranquilos?”
Centenares de personas protestan frente al palacio de la Generalitat para exigir que se haga efectivo el derecho a la vivienda ante la insoportable alza de los precios.
Sidecar
Sidecar Crisis intratable en la República Democrática del Congo
Una y otra vez los actores externos han fracasado a la hora de contener la escalada de violencia en la República Democrática del Congo.
Deportes
Rugby femenino +35 Las Milnoh Granada, un club de rugby femenino +35 creado y gestionado por mujeres
32 mujeres nacidas en mil novecientos y pico, federadas en un equipo que les ha dado un espacio propio, sentido de pertenencia, una tribu donde “yo soy porque somos”

Recomendadas

Argentina
Argentina Myriam Bregman: “El de Milei es un típico gobierno neoliberal con recetas ortodoxas clásicas”
Quien fuera candidata de la izquierda a la presidencia en las elecciones en las que Milei salió victorioso, evalúa las consecuencias del gobierno de La Libertad Avanza y las respuestas que están dando los distintos actores políticos.
Ríos
Radiografía fluvial de España La tierra que no amaba sus ríos
Los ríos ibéricos agonizan. Casi la mitad de las masas de agua está en mal estado. Presas, sobreexplotación, contaminación y crisis climática son sus principales amenazas, con la agroindustria como mayor agresora.
Memoria histórica
Marc Solanes “Mi bisabuela luchó en el frente y fue considerada una mala madre, pero lo hizo por sus hijas”
En ‘Las niñas de Elna’ (Pollen, 2024) el periodista reconstruye la historia de las mujeres de su familia resolviendo enigmas para resignificar la imagen de la mujer en la historia.
Euskal Herria
Korrika Correr a favor del euskera cruzando fronteras
La Korrika es el mayor evento de Euskal Herria. En la última edición de esta carrera de más de 2.500 kilómetros ha participado un tercio de la población vasca.