Maltrato animal
Bestas?

Atribúeselle a León Tolstói a frase “Se un home aspira a unha vida correcta, o seu primeiro acto de abstinencia é o de magoar animais”. Non obstante as súas ideas sobre a ‘non violencia’ incluían aspectos como a alimentación, sendo vexetariano ao longo da súa prolífica vida.

Non son os tempos do escritor ruso, convulsos e violentos, onde a vida dos animais apenas importaba fronte a vida das persoas, con moi pouco valor, pero as cousas foron mudando para a defensa e a consideración dos seres vivos, non só dos humanos. Así, nas últimas décadas o avance lexislativo permitiu taxar prácticas cruentas, dende as pelexas de cans ata unha aberta oposición a eventos de pura barbarie, como as touradas ou o tiro ao pombiño.

Con todo as sociedades adoitan venerar determinadas prácticas que, como propias da cultura ou repetidas ao longo da historia, quedan exceptuadas dos marcos normativos, sen que exista un verdadeiro debate ao respecto do trato que reciben os animais. Non podemos ser alleos, e algunhas destas situacións que merecen unha abordaxe seria e aberta é a “Rapa das Bestas”, durante moitos anos intocable dende o prisma mediático, centrado fundamentalmente en Sabucedo, na Estrada, pero practicamente descoñecido para o público televisivo ou xornalístico con pequenos actos ao longo do noso país, un formato máis familiar pero tamén con prácticas para erradicar.

Sabucedo é icona dunha práctica gandeira tradicional consistente na reunión de équidos para o corte de crinas, que se foi modificando para incluír a súa desparasitación veterinaria e mesmo a identificación mediante un microchip transpondedor, cousas da tecnoloxía e das normas sobre sanidade animal. Pero é icona tamén polo poder de difusión desta “Festa de Interese Turístico Internacional” que chega a a ter entre os seus patrocinadores un grupo bancario, unha coñecida empresa cervexeira e diferentes administracións públicas. Si, un espectáculo onde existe unha pasarela de pago para mercar as entradas por Internet. Avances e tradicións.

Cuestionar as “Rapas” a día de hoxe tamén é complexo. Tocar unha icona totémica da cultura galega, aínda que non todo o mundo se sinta representado, pode supor, grazas ás redes sociais, unha infinidade de ameazas, insultos e o catetismo exacerbado, xa que o lóxico sería un debate serio e sosegado. Algo que semella imposible.
E fóra do eco mediático, dos e das xornalistas acreditadas de diferentes latitudes do planeta, hai prácticas cabalares noxentas. As chamadas “Loitas de garañóns” anunciadas en carteis en Candaoso, na vila de Viveiro, onde se separa os machos e son acirrados para que se pelexen, se golpeen brutalmente e todo para goce dunha minoría que presencia o curro. Isto está a suceder e contravén de xeito evidente a normativa estatal sobre benestar dos animais considerados “gando”.

Tampouco esquecemos as pexas, estes artefactos de madeira que aínda se lles colocan nas patas dos cabalos, evolucionada a crueldade cara a cadeas e cordas, e que temos comprobado que parte destes animais rematan formando grupo en curros da provincia de Pontevedra. Ou como gandeiros da Serra da Groba se negaron durante anos a implantarlles o microchip aos animais porque sabían que era unha responsabilidade posterior cando os cabalos invaden, por erro, por falta de alimento ou polos lumes, as estradas que estragan os montes de Galicia.
Estes antecedentes configuran unha actividade moi diversa, lonxe da uniformidade espectacular do curro de Sabucedo, cos chanzos desmontables, programación musical, exposicións itinerantes e mesmo “Galas de Premios” onde se fai do cabalo o eixo dunha práctica que debe ser revisada, que merece ser revisada.

Os tempos mudan e as tradicións hai que avalialas. Mesmo os afeccionados taurinos protestaban a comezos do século XX pola modificación do regulamento español que obrigaba a colocar un ‘peto’ aos cabalos dos picadores, outrora destripados para goce de quen pagaba a súa entrada.

Salvando as enormes distancias existentes con outras actividades onde se ven implicados animais contra a súa vontade queda clara a necesidade de que, como mínimo, estas “Rapas” teñan unha regulamentación clara. E falamos moi claro: hai que falar do número de animais, das condicións dos curros, da inspección veterinaria independente, dos patrocinios, dos dereitos dos propios animais e das persoas espectadoras e do benestar destes seres vivos logo do espectáculo.

Non obstante a Lei de protección dos animais de 1993 incluía aos équidos e burriños no seu eido de aplicación, mentres que a nova norma, que leva seis meses en vigor, excluíu a estes animais dun xeito inexplicable e deixándoos ao criterio incluso doutro departamento da Xunta, a Consellería de Medio Rural.

A campaña que a Asociación Animalista Libera e a Fundación Franz Weber teñen iniciado para reivindicar unha norma de protección equina que xa suma 150.000 sinaturas e o apoio maioritario da cidadanía, e postula un debate que non se pode deixar pasar, e onde a denominada clase política debe comezar a avaliar lonxe de populismos, como propoñer que o corte de crinas destes animais poida ser declarado “Patrimonio Cultural Inmaterial” da UNESCO. Curiosamente a mesma idea que tiña o grupo de presión tauromáquico para evitar avances na regulamentación. Queremos esas semellanzas?

‘Bestas’ dos montes de Sabucedo. Unha conversa con Jorge Casal. Artigo de Paulo Antón.

Los mitos de la tauromaquia, desmontados

María R. Carreras

279

Tauromaquia

Los mitos de la tauromaquia, desmontados

María R. Carreras

279

Quienes defienden la celebración de corridas de toros suelen emplear argumentos que, en ocasiones, pueden sonar a ciencia ficción. Hemos consultado a varias personas expertas qué hay de veraz en estas premisas.