Enaltecimiento del terrorismo
Rap e censura? O caso de La Insurgencia

O pasado 4 de decembro de 2017 a Audiencia Nacional condenou, por enaltecemento do terrorismo, a 12 integrantes do colectivo musical La Insurgencia a dous anos e un día de prisión, 4800 euros de multa e oito anos e un día de inhabilitación. 

La Insurgencia
Roda de prensa do comezo do encerro solidario cos 12 de La Insurgencia nos locais parroquiais do Cristo da Vitoria (Coia, Vigo) Zélia García
17 ene 2018 19:27

Vén sendo habitual ler na prensa escrita, nese xénero xornalístico tan de aquí como é a columna de opinión, queixas sobre unha suposta ditadura do politicamente correcto que, de xeito fundamental, estaría a afectar ao mundo da cultura. Non é estraño ouvir falar dun suposto lobby LGTBI ou feminista sempre disposto a exercer o boicot contra multitude de obras literarias, musicais ou cinematográficas. No momento no que algún colectivo ou movemento social decide amosar publicamente a súa discrepancia contra “obras” que consideran que agriden minorías ou identidades non hexemónicas, xorde o debate sobre a censura. Aparece entón unha lexión de tertulianos e columnistas que nos advirten da chegada dun novo tipo de comité de censura feminista, gai ou antirracista, dependendo do caso, que sempre é quen de lle atopar tres pés ao gato.

DITADURA DO POLITICAMENTE CORRECTO?

Curioso este debate no Estado español, cando poucas probas existen de que a tal ditadura do “politicamente correcto” exista. Abonde citar só algúns exemplos para que a memoria de cadaquén vaia reconstruíndo cara a atrás a historia da persecución política realmente existente do “delinquir con palabras” por parte do poder establecido. Algúns dos casos que podemos citar: Valtonyc, rapeiro condenado pola Audiencia Nacional a tres anos e medio de cárcere por “inxurias á coroa e enaltecemento do terrorismo”; César Strawberry, condenado a un ano de cárcere polo Tribunal Supremo tamén por “enaltecemento do terrorismo”; os rapeiros Ayax e Prok, procesados por inxurias á Policía; Pablo Hasel, outro rapeiro, condenado a dous anos de prisión pola Audiencia Nacional por “enaltecemento do terrorismo” nas súas letras e con máis causas abertas polo mesmo tema; o procesamento de Títeres desde Abajo polo mesmo delito; a querela presentada por unha asociación de avogados católicos contra o artista Abel Azcona por “profanación” ou mesmo a denuncia, inicialmente tramitada, contra o concelleiro de cultura da Coruña por un suposto delito contra “os sentimentos relixiosos” por un cartaz do entroido. Estes exemplos son só unha mostra de que sector ideolóxico ou político está a soportar nos últimos anos unha “persecución cultural” na súa contra. Non se trata de boicots, senón de procesos xudiciais. E ante isto a lexión de tertulianos e columnistas, na súa inmensa maioría, fica calada.

MASIVIDADE DA ESTRUTURA ANTITERRORISTA

“Nada do que está a pasar neste sentido no Estado español é homologábel ou se asemella ao que pasa en calquer outro país da Unión Europea, entre outras cousas pola masividade con que opera aquí a estrutura antiterrorista”, comenta José Ángel Brandariz, profesor de Dereito Penal na Universidade da Coruña. “A persecución do delinquir con palabras é algo que vén do réxime franquista e que non foi revisado unha vez que este rematou”, continúa.
Uns dos últimos obxectivos da “masividade” do operativo antiterrorista do Estado parecen ser os rapeiros. “O rap é un xénero musical que favorece o faino ti mesmo. No noso caso somos rapaces aos que a actual situación social —recortes en sanidade e educación, por exemplo— nos empuxou a facer cousas e a denunciar esta situación”. Quen así fala é Paco —‘Komu’ cando mistura—, estudante de Formación Profesional de 22 anos, vigués, e un dos doce integrantes de La Insurgencia xulgados no mes de Novembro de 2017 na Audiencia Nacional. Finalmente cada un deles foi condenado a dous anos e un día de prisión, oito anos e un día de inhabilitación para exercer cargo público e 4.800 euros de multa. Falamos con el cando ainda estaba á espera de sentenza “con ánimos porque eu e os demais sabemos que isto non é máis que un ataque á liberdade de expresión”.
José Ángel Brandariz contesta ao teléfono desde Chile, onde, no momento que se realizou esta reportaxe, asistía a un congreso académico. “Existe unha anomalía no Estado español en como se están a entender os delitos de odio. Estes tipos delitivos están pensados para defender de agresións ou actitudes inxuriosas a sectores minorizados, ou grupos non hexemónicos que precisan especial protección. En ningún outro país da Unión Europea está a haber condenas por este motivo contra persoas por atacar verbalmente ou insultar a institucións ou representantes do Estado, como si é o caso en España”.
Abonde lembrar dúas denuncias recentes por supostos delitos de odio contra, ollo, as forzas de seguridade do Estado: unha contra a revista satírica El Jueves por un chiste sobre as reservas de cocaína en Catalunya e a presenza policial e outra, impulsada pola Fiscalía Xeral do Estado, contra quen se manifestou fronte aos hoteis nos que se aloxaba a Policía e a Garda Civil en Calella e Pineda del Mar.
“Nestes momentos estanse a tramitar máis de 1.000 delitos relacionados co terrorismo, moitos máis que noutros países do noso círculo, cando este non é un problema que nos afecte máis a nós nestes momentos”, afirma Brandariz.
A denuncia da Fiscalía contra os doce membros de La Insurgencia por enaltecemento do terrorismo entende que son delito determinados versos das súas cancións. “Están a perseguir un tipo de pensamento, o que non queren é que digamos certas cousas”, comenta Paco. “En La Insurgencia non todos facemos o mesmo, axudámonos os uns aos outros, uns rapeaban, outros facían os vídeoclips… No meu caso eu facía as misturas porque son técnico de son”, continúa. “Está claro que non se perseguen do mesmo xeito as mensaxes machistas, por exemplo. É obvio que para unha parte da sociedade —esa que non está de acordo co actual estado das cousas e que quere o cambio social— non existe liberdade de expresión neste momento. Non só pasa no rap, tamén se percibe o mesmo no control das redes sociais ou na represión a determinadas mobilizacións sociais”, conclúe.
Segundo a información recollida na edición dixital deste medio, a Fiscalía da Audiencia Nacional chegou a comparar aos membros deste colectivo con xihadistas afirmando que “os acusados teñen unha relixión que é a loita sindical obreira na que a explotación dos oprimidos merece unha loita armada contra determinados colectivos”.

A XUSTIZA COMO FÁBRICA

“No caso da Audiencia Nacional non acredito en teorías da conspiración senón que penso que estamos ante unha inercia administrativa”, argumenta Brandariz, quen lembra que “o Estado español construíu a maior maquinaria antiterrorista de Europa”. Neste sentido, afirma que nestes momentos “podemos falar dun modelo produtivista de xustiza, case de fabricación ou de traballo en serie, relativamente sinxelo —barato e produtivo— de funcionar. Só son necesarias unidades policiais que se adican á persecución do delito pola internet —e nin sequera falamos de cuestión complexa neste ámbito como a rede profunda ou outro determinado tipo de delitos— que consiste no seguimento de determinadas contas de twitter, youtube ou outras redes sociais públicas. E todo isto faise aplicando a lóxica do todo vale contra o terrorismo”. Ante toda esta maquinaria, este profesor de Dereito Penal, afirma que temos unha sociedade que “se foi acostumando” e, como as penas que se piden nalgúns casos non supoñen un ingreso inmediato en prisión, non existe unha alerta social suficiente.
Pese a esta certa apatía social, Paco si que agradece as distintas mostras de solidariedade que recibiron “desde o barrio de Coia, da Oficina de Dereitos Sociais, até da xente que os acolleu en Madrid, non me quero esquecer de ninguén e por iso non cito a todo o mundo. Estamos contentos coas mostras de apoio que recibimos.”

O PROBLEMA NON É O RAP

Paco, integrante de La insurgencia, ten claro que neste caso o “problema non é que sexa rap ou non, perseguen as mensaxes que non lles interesan. Ainda que obviamente lles importe a capacidade de influencia que se teña, o número de visitas en youtube por exemplo”.
“Como sociedade temos que ter un debate de se nos podemos realmente permitir ter toda esta maquinaria funcionando adicada a perseguir estes tipos de delitos relacionados coa expresión de determinadas ideas” conclúe Brandariz. “É un debate pendente que temos desde o final do franquismo”. E, para rematar, apunta que “no Estado español sempre foi delito defender ou amparar publicamente calquera tipo de actividade delitiva. Pese a isto non sempre se actuou como se está a actuar agora. A insubmisión ao servizo militar era un delito, mais nesa época non se procesou a ninguén por defendela publicamente con palabras”.

“CANDO ME FALAN DE ESPAÑA…”
Así comezaba a copla popular cando un 3 de xuño de 1979 un militante de Fuerza Nueva e tenente do exército paseaba pola praza da Ferrería de Pontevedra. Desenvolvíase un recital antinuclear e nese momento soaba unha canción popular galega na voz de Suso Vaamonde. O público acompañaba ao cantante. Segundo se dixo no xuízo, unha estrofa en concreto foi cantada polo público mentres sobre o escenario, Vaamonde, só se limitaba a peitear a guitarra. “Sempre teño unha disputa…”. O caso é que esa copla popular chegou a ouvidos do militar salmantino quen, increpando aos asistentes e ao cantante, interrompeu a actuación e interpuxo unha denuncia. A Audiencia Provincial de Pontevedra someteu a xuízo a Suso Vaamonde e condenouno a doce anos e un día de prisión por “inxurias á Patria”. O Tribunal Supremo, tras o recurso, reducíu a sentenza a seis anos e un día. Suso refuxiouse en Venezuela converténdose así no primeiro exiliado por delito de opinión da etapa constitucional.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Sined
19/1/2018 15:16

Vaites! Non sabía a historia de Suso Vaamonde! 12 e 6 anos!
Por certo, hai que poñela estrofa enteira que é moi boa nos tempos que corren:
"Cando me falan de España, sempre teño unha disputa,
Se España é a miña nai, eu son un fillo de puta."

1
1
Economía
En primera persona Instrucciones por si encuentras muerta a tu suegra
Todo el que está en el mundillo sabe que el sector funerario vive casi un duopolio de facto y lo máximo que se está dispuesto a hacer es poner una multa de vez en cuando. Cuando alguien llama a una, ni se imagina al entramado que está llamando.
Educación pública
Iglesia Semana Santa: negocios, procesiones en colegios, inmatriculaciones y fervor
Más allá de la expresión cultural, la Semana Santa tiene una esfera económica que genera millones de euros y otra social que le sirve a la Iglesia Católica para legitimar sus privilegios dentro del Estado español.
Genocidio
Ayman Qwaider “A la gente se le pide una cantidad excesiva de dinero para poder salir de este campo de exterminio de Gaza”
Profesor especializado en educación en emergencia y educación inclusiva, Ayman Qwaider vive en Australia. Desde allí, intenta ayudar a su familia a salir de Gaza, mientras denuncia la ocupación israelí y la complicidad de la comunidad internacional.
Industria
Transición industrial Mecaner, un cierre injusto o cuatro alternativas con mirada ecosocial para mantener la fábrica de Urduliz
ESK y LAB han presentado el ‘Plan de Transición Ecosocial’ que ha elaborado la cooperativa Garúa como una herramienta para la búsqueda de soluciones al ERE propuesto por la multinacional Stellantis.
Venga, circula
Venga, circula Un paso, luego otro
Llega un día en el que vemos con claridad algo que solíamos observar en los demás pero que nunca —prometíamos— nos sucedería a nosotros.
Sexualidad
Consultorio de sexualidad ¿Qué tengo si me diagnostican Síndrome de Ovario Poliquístico?
Afecta a entre un 7 y un 13% de las mujeres en edad reproductiva, y el 70% están sin diagnosticar. Pero, ¿qué es el SOP y como podemos apaciguar sus síntomas?
Ocupación israelí
Opinión Las palestinas también existen
La morbilidad femenina, el conjunto de enfermedades, factores de riesgo y motivos de consulta recurrentes en las mujeres que merecen una atención específica, tiene múltiples ejes de discriminación: no es lo mismo en Suecia que en Palestina.
Palestina
Palestina Viaje al fondo del horror
El fotoperiodista Javier Bauluz cubrió la primera Intifada, la primera gran rebelión del pueblo palestino desde la creación del estado israelí.

Últimas

Ocupación israelí
Palestina El Salto te ofrece una camiseta para apoyar económicamente a la UNRWA
No cesamos de buscar nuevas vías para visibilizar un mayoritario clamor social que pide un alto el fuego al que apenas se da cabida en el discurso mediático convencional. Todos los beneficios de esta campaña irán destinados a la UNRWA.
Maternidad
Maternidades Reaprender la espera
El tiempo de gestación es largo y va a un ritmo distinto al que acostumbras: el ritmo natural al que desarrolla una playa, un monte, un océano. Y no estamos ya habituados a darle la mano a la pausa.
Momus Operandi
Momus operandi Todo es una narración
Nos dicen que las mentiras son la única realidad. Que aprendamos a mentirnos, que nos engañemos, que no nos importa la salud, ni los derechos laborales, ni las violencias estructurales.
Accidentes laborales
Accidentes laborales Detenidos tres empresarios en Galicia tras la muerte de un migrante que trabajaba sin equipo de protección
El joven de 28 años, que estaba empleado con un contrato irregular, falleció el 26 de febrero tras precipitarse desde una carretilla elevadora sin la protección necesaria para esa labor.
Derecho a la vivienda
Derecho a la vivienda La PAH València clama por el derecho a una vivienda digna: “¿Duermen tranquilos?”
Centenares de personas protestan frente al palacio de la Generalitat para exigir que se haga efectivo el derecho a la vivienda ante la insoportable alza de los precios.
Sidecar
Sidecar Crisis intratable en la República Democrática del Congo
Una y otra vez los actores externos han fracasado a la hora de contener la escalada de violencia en la República Democrática del Congo.
Deportes
Rugby femenino +35 Las Milnoh Granada, un club de rugby femenino +35 creado y gestionado por mujeres
32 mujeres nacidas en mil novecientos y pico, federadas en un equipo que les ha dado un espacio propio, sentido de pertenencia, una tribu donde “yo soy porque somos”

Recomendadas

Argentina
Argentina Myriam Bregman: “El de Milei es un típico gobierno neoliberal con recetas ortodoxas clásicas”
Quien fuera candidata de la izquierda a la presidencia en las elecciones en las que Milei salió victorioso, evalúa las consecuencias del gobierno de La Libertad Avanza y las respuestas que están dando los distintos actores políticos.
Ríos
Radiografía fluvial de España La tierra que no amaba sus ríos
Los ríos ibéricos agonizan. Casi la mitad de las masas de agua está en mal estado. Presas, sobreexplotación, contaminación y crisis climática son sus principales amenazas, con la agroindustria como mayor agresora.
Memoria histórica
Marc Solanes “Mi bisabuela luchó en el frente y fue considerada una mala madre, pero lo hizo por sus hijas”
En ‘Las niñas de Elna’ (Pollen, 2024) el periodista reconstruye la historia de las mujeres de su familia resolviendo enigmas para resignificar la imagen de la mujer en la historia.
Euskal Herria
Korrika Correr a favor del euskera cruzando fronteras
La Korrika es el mayor evento de Euskal Herria. En la última edición de esta carrera de más de 2.500 kilómetros ha participado un tercio de la población vasca.