Catro anos despois, todo cambiou nas candidaturas do cambio

Madrid, Barcelona, Zaragoza, Cádiz, A Coruña, Compostela e Ferrol puxeron nome ás “cidades do cambio” que, no 2015, abriron a porta de saída ao bipartidismo e xeraron espazos de confluencia capaces de gobernar neses municipios. A vinte días das eleccións locais os espazos políticos de hai catro anos modificáronse e cada vez parécense menos entre si.

Municipalismo Asamblea
Álvaro Minguito Vista xeral dunha asemblea do municipalismo previa ás eleccións do 2015.
Tradución: Raquel C. Pérez
7 may 2019 18:06

“O cambio non busca amigos, o cambio dita o ritmo ao que bailamos”. A frase, da serie Deadwood, incide sen pretendelo no desgaste que o significante “cambio” sufriu dende o 2015. Moitas cousas teñen mudado dentro das cidades do cambio, que chegan ás eleccións locais do 26 de maio máis vellas, con máis experiencia e con novas escisións e aventuras.

O 24 de maio do 2015, cando esas candidaturas alzáronse como primeira ou segunda forza nun puñado de cidades, o bipartidismo do PP e PSOE mudou noutra cousa, e só pasarían uns cantos meses até a súa desaparición. Madrid, Barcelona, Zaragoza, Cádiz, A Coruña, Compostela e Ferrol foron, aquel domingo de hai catro anos, a cabeza da ponte para o desembarco dunha xeración que falaba en termos distintos aos da vella política. Non foron as únicas cidades nas que a esquerda extra PSOE gobernou, mais si aquelas onde os conceptos de cambio e confluencia—e incluso de municipalismo— escoitáronse con máis forza.

Pero o ritmo da música que se baila no 2019 modificouse completamente. Do runrún daquela primavera pasouse a unha música difícil de interpretar. As diferenzas entre territorios fixéronse máis profundas e incluso á dereita resúltalle complexo etiquetalo todo baixo a etiqueta das “alcaldías podemitas”. Nin sequera se comparte a percepción de que en moitas destas cidades deixarase de gobernar o 27 de maio, xa que en Cádiz ou en Compostela cabe a posibilidade de reeditar a vitoria.

As eleccións do vindeiro 26 de maio preséntanse como unha reválida nalgúns casos, noutros o escenario mudou completamente. O adianto das xerais ao 28 de abril aporta algunha información sobre como poden evolucionar as cidades do cambio na próxima cita.

Madrid: a escisión da alcaldesa

Os 519.210 votos que colleitou Ahora Madrid nas eleccións locais do 2015 seguen supoñendo un récord absoluto para a esquerda “á esquerda do PSOE” na capital. O 24 de maio do 2015 un 31% da poboación optou por Ahora Madrid—fronte ao 15,28% que votou ao PSOE—; hai unha semana as tornas cambiaron: o candidato socialista Pedro Sánchez obtivo o 27% dos votos e Pablo Iglesias, número un de Unidas Podemos, sacou o 16,51%, un total de 306.869 sufraxios. Os resultados do 2019, ademais, déronse nun contexto de maior participación, asociado ás eleccións xerais, nas que se producen máis votos que nas locais e autonómicas.

O escenario de cara as eleccións do último domingo de maio é o máis complexo de todas as candidaturas “do cambio”. O motivo principal hai que procuralo na ruptura da confluencia que permitiu o goberno de Manuela Carmena. Ahora Madrid desapareceu por vontade da propia alcaldesa, que en xaneiro presentou o seu propio proxecto, xerando así unha crise en Podemos. Más Madrid, o novo dispositivo electoral de Carmena, conta con algúns dos concelleiros da etapa de Ahora Madrid e incorporacións afíns á alcaldesa.

A lista Madrid en Pie Municipalista, na que se integraron os sectores descartados por Más Madrid, Izquierda Unida, Anticapitalistas e persoas procedentes de Ganemos Madrid, busca marcar perfís opostos aos do goberno de Carmena na súa relación cos poderes fácticos da capital. Encabezada polo ex-concelleiro de Hacienda Carlos Sánchez Mato, Madrid en Pie Municipalista confía en superar sen problemas o corte do 5% necesario para entrar no consistorio, para o que precisará arredor de 80.000 votos.

“Aínda que Más Madrid retroceda terreo respecto ao 2014, esta lista pode conseguir ser a forza máis votada

Paradoxalmente, aínda que Más Madrid retroceda terreo respecto ao 2014, esta lista pode conseguir ser a forza máis votada, tendo en conta o previsible retroceso do PP, que se resentirá tamén no terreo local debido ao momento de excepción na dereita, trala subida de Ciudadanos e o auxe de Vox. O equipo de Carmena—logo da traumática ruptura con Podemos—aspira a recuperar voto do PSOE, partido co que a alcaldesa ten amosado simpatías. Caso de repetirse as porcentaxes das xerais, os tres partidos de dereita sumarían suficiente para gobernar a cidade, sempre e cando se poñan de acordo para facelo.

De momento, a ausencia de Más Madrid dos principais debates electorais—ordenada pola xunta electoral central—restará forza á campaña de Voz, Ciudadanos e PP contra Carmena, dando visibilidade a Madrid en Pie Municipalista de cara a unhas eleccións nas que aparece coa desvantaxe de ser o último espazo político en conformarse.

Barcelona: Colau pode perder o primeiro posto

As proxeccións en Barcelona son tamén complicadas, xa que operan lóxicas distintas nas eleccións xerais, nas autonómicas e nas locais. No 2015 Barcelona En Comú (BeC) foi a forza máis votada nas eleccións municipais co 25,21% dos votos. O equipo encabezado por Ada Colau impúxose a Convergència—unha parte da cal concorrerá no 2019 coa marca Junts Per Catalunya—e dende entón goberna cunha xeometría moi variábel (e por momentos moi difícil) marcada pola presenza de seis grupos distintos no Ajuntament.

Os 176.000 votos que BeC obtivo no 2015 relaciónanse cos 142.763 obtidos por En Comú Podem nas pasadas eleccións xerais, pero o equipo municipal aspira a recuperar parte deses 35.000 votos para manterse como a forza máis votada. O eixo en Barcelona non será, previsiblemente, o de esquerda-dereita, senón o triplo entre comúns, independentistas e unionistas (PSC, Ciudadanos).

“A principal competidora de Colau pola primeira praza é Esquerra Republicana de Catalunya, que presenta a unha das súas figuras de referencia, Ernes Maragall, á alcaldía

A principal competidora de Colau pola primeira praza é Esquerra Republicana de Catalunya, que presenta a unha das súas figuras de referencia, Ernes Maragall, á alcaldía. As sondaxes sitúan ERC como primeira forza con dez dos 41 deputados e a Colau como segunda. PSC e Ciudadanos—partido polo que se presenta Manuel Valls—amósanse hostís a unha repetición de Colau, e o nacionalismo español de PP e Voz pode limarse entre o si o 5% preciso para entrar na corporación.

As Candidaturas d’Unitat Popular tamén poden quedar fora, debido ao efecto arrastre que Maragall pode supoñer no proxecto do independentismo en Barcelona. En calquera caso, o próximo concello está abocado a funcionar con pactos complexos e, de ser primeira forza, Colau estará nunha boa posición par aproveitar o escenario fragmentado a partir do 27 de maio.

Zaragoza: fractura e perda da alcaldía

Con 80.000 votos—tan só 7.000 menos que o PP— e o apoio de investidura do PSOE, Pedro Santiesteve converteuse en alcalde de Zaragoza en maio do 2015. Como Carmena e Colau, Santiesteve repite como candidato no 2019 baixo as siglas Zaragoza en Común. Ao igual que Carmena, os últimos meses estiveron marcados polas discrepancias coa dirección estatal de Podemos, disputas que desembocaron na división no seno da confluencia. Violeta Barba preséntase como alcaldable polas listas de Podemos-Equo á marxe de Zaragoza en Común despois de que, a finais de abril, non se chegara a acordo para a confección dunha lista conxunta.

Nas eleccións xerais do 28 de abril o PSOE foi a segunda forza máis votada na capital do Ebro, onde obtivo máis do 30% dos votos. Igual que en Madrid, Santiesteve aspira a que parte deses votos en chave estatal retornen nas locais a Zaragoza en Común. Pola súa banda Unidas Podemos obtivo o 14,92% dos sufraxios, 58.000 votos aos que aspiran tanto Barba coma o propio Santiesteve.En calquera caso, as sondaxes preelectorais apuntan a unha vitoria clara dos socialistas na capital—seguindo a estela da vitoria nas autonómicas—aínda que tanto no plano local coma no autonómica as tres dereitas poderían alcanzar a maioría para un pacto “á andaluza”. Zaragoza en Común non repetirá as cifras do 2015 e, segundo as enquisas, Podemos, a Xhunta Aragonesista e a confluencia encabezada por Santiesteve sumarán dous concelleiros cada un nun consistorio formado por 31 edís.

Bos Aires en Cádiz

Unha balsa de aceite. Iso é o que parece o proxecto “de cambio” en Cádiz, sobre todo se se compara co resto de confluencias do estado. José María González ‘Kichi’, alcalde da cidade, comparece como cabeza de lista en Adelante Cádiz para repetir no cargo e as enquisas din que o ten ao alcance da man.

No 2015 Kichi obtivo 18.277 votos con Por Cádiz Sí se Puede. Para 2019 a candidatura incorporou Ganar Cádiz en Común, que na ocasión anterior obtivo dous concelleiros e cinco mil votos longos. Se ben os resultados das eleccións xerais denotan certo estancamento ao respecto desas cifras—18.163 votaron por Unidas Podemos en abril—, o proxecto de Kichi aspira a recuperar grande parte dos votos que fixeron do PSOE o partido máis votado nas xerais.

“A entrada de Vox e o previsíbel crecemento de Ciudadanos un escenario de división da dereita que debería consolidar un segundo mandato de Kichi

Na dereita Juancho Ortiz, como candidato do PP, teno moi difícil para alcanzar a primeira praza que obtivo Teófila Martínez no 2015, posición que foi insuficiente para que a sempiterna alcaldesa popular repetira mandato. A entrada de Voz e o previsible crecemento de Ciudadanos (que xa foi segunda forza nas autonómicas de decembro) presentan un escenario de división da dereita que debería consolidar un segundo mandato de Kichi, activo importante de Adelante Andalucía e, por extensión, de Podemos.

Coruña, Compostela, Ferrol: tras a tempestade

A implosión do espazo político galego, que se plasmou en abril na candidatura de En Marea á marxe de Podemos e Esquerda Unida (EU) —candidatura que no logrou obter representación—ten, en aparencia, menos consecuencias nas eleccións municipais da que tivo nas pasadas xerais. Outro factor importante é que, no panorama galego, a división da dereita non é tan determinante, xa que Voz e Ciudadanos apenas teñen raizame no electorado conservador.

A ruptura orgánica vivida nos últimos dous anos fai que se manteñan dúas listas diferentes no municipio de Ferrol, onde se presentan Ferrol en Común—formada por Podemos, Anova e Esquerda Unida (EU)— y Marea de Ferrol —espazo vinculado ao portavoz de En Marea no Parlamento Luís Villares—.

No 2015 Ferrol en Común obtivo o 21,98% dos votos, que unidos aos resultados do PSOE e BNG permitiu gobernar a Jorge Suárez, quen repite no 2019 como candidato. Nas pasadas xerais Unidas Podemos obtivo o 7.047 dos votos, case os mesmos sufraxios que hai catro anos e En Marea apenas 307 votos. De cara as municipais Suárez aspira a recuperar parte do voto que dirixiu ao PSOE nas xerais a superar o PP, primeira forza nas eleccións do 2015.

Na Coruña Xulio Ferreiro aspira a renovar mandato coa Marea Atlántica. Con 36.842 votos—catro máis que o PP—foi a forza máis votada no 2015. As pasadas xerais “restaron” 8.000 votos a Unidas Podemos respecto a eses resultados, sufraxios que foron parar ao PSOE, claro gañador da cidade co 32% dos votos. Ferreiro, que ten tirón entre os votantes socialistas, desligouse da campaña de Unidas Podemos tralo cisma vivido nos últimos anos.

Na capital galega Compostela Aberta obtivo unha vitoria clara no 2015, cando conseguiu o 34,58% dos votos. Martiño Noriega repite como candidato á alcaldía de Santiago de Compostela, e faino nunha situación similar á de Xulio Ferreiro: aspirando a atraer a votantes do PSOE para derrotar a un PP que obtivo este mes de abril unhas cifras moi similares ás obtidas no 2015.

Cargando valoraciones...
Ver comentarios 2
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Cargando relacionadas...

Asturias
Las Seis de la Suiza consiguen el tercer grado penitenciario a la espera del indulto prometido por el Gobierno
Las sindicalistas podrán cumplir su condena en régimen de semilibertad y durmiendo en la cárcel. Se prevé que las manifestaciones continúan a la espera del indulto prometido por la vicepresidenta Yolanda Díaz, aún sin fecha de posible aprobación.
Laboral
Legislación laboral en condiciones de calor extremo: existe pero ¿se aplica?
Los sindicatos y expertos demandan mejoras en los reglamentos, que muchas veces dejan en manos de la buena voluntad de las empresas aplicar medidas de protección en alertas meteorológicas.
Portugal
La derecha y la extrema derecha portuguesas acuerdan una ley antimigrantes sin precedentes
El Parlamento luso aprueba una ley que endurece los requisitos para la obtención de nacionalidad a los extranjeros, incluyendo a los lusófonos, y limita extraordinariamente los supuestos de reagrupación familiar.
El Salto n.79
Galicia dice 'no' al capitalismo verde y en el último número de la Revista El Salto te lo contamos
Ya está disponible el número 79 de nuestra revista, en el que destacamos la investigación y el rechazo social que encuentra el proyecto de macrocelulosa de la multinacional Altri.
Euskal Herria
La transferencia a Euskadi de los subsidios de desempleo se atasca
La reunión entre Pradales y Sánchez ha servido para pactar el traspaso de algunas prestaciones familiares, pero aún no ha prosperado la negociación sobre los subsidios de desempleo con el Ministerio de Trabajo y Economía Social.
Incendios
El vecindario de la Cañada responsabiliza del incendio a Ayuso y denuncia la actuación de Emergencias
Un total de 19 dotaciones de Bomberos acudió a sofocar un incendio en el sector 6, afectado por cortes de luz desde 2020, como vienen denunciado vecinos y organizaciones.
Grecia
Grecia muestra su peor cara ante el aumento de llegadas de personas migrantes a Creta
El país heleno suspende, durante los próximos tres meses, los procedimientos de asilo para las personas migrantes que lleguen por mar desde el norte de África.
Torrejón de Ardoz
Torrejón clama justicia por Abderrahim un mes después de que muriera asfixiado por un policía de Madrid
La plataforma Justicia por Abderrahim ha querido sacar músculo en las calles de la ciudad y honrar la memoria del vecino magrebí fallecido estrangulado por el agente municipal.
Palestina
El ataque de Israel a una iglesia indigna al Gobierno francés, que sigue sin hacer nada contra el genocidio
Eslovenia se convierte en el primer país europeo en prohibir la entrada y en imponer sanciones contra jerarcas del régimen de Tel Aviv.

Últimas

Comunidad El Salto
El Salto estrena nueva página: una web como una casa
Después de un año de trabajo, lanzamos en julio la nueva web de El Salto, con un nuevo diseño, pero, sobre todo, con una nueva Zona Socias llena de ventajas para las personas que hacen posible El Salto con su apoyo.
Cómic
Simon Hanselmann y el arte de lo obsceno
Simon Hanselmann se ha convertido en el verdadero ‘enfant terrible’ del mundo del cómic ‘underground’. Un artista de lo obsceno, titiritero del universo gestado en torno a los incorregibles Megg, Mogg y Búho.
Región de Murcia
Más de mil organizaciones piden que se castiguen los discursos de odio que incentivan las agresiones racistas
Colectivos sociales, migrantes y antirracistas convocan concentraciones en decenas de ciudades para mostrar el rechazo ante las agresiones racistas y xenófobas en Torre Pacheco y exigir responsabilidades a los incitadores.
El Salto Radio
Yupanqui, la música en colectivo
Jóvenes con raíces latinoamericanas generan espacios de encuentros y formación en Madrid.
Región de Murcia
Bulos y algaradas: la estrategia internacional para promocionar el supremacismo
La campaña en redes de Torre Pacheco ha replicado el modus operandi que instigó los disturbios racistas de Inglaterra el pasado verano.
Estados Unidos
No es una guerra de Trump contra el fentanilo, es una guerra contra los pobres
Donald Trump revive la War On Drugs firmando una nueva ley que establece penas mínimas de diez años contra los traficantes del opiáceo.
Más noticias
Justicia
Organizaciones civiles y de derechos humanos piden protección para el hijo menor de Juana Rivas
Consideran la orden de entrega del hijo menor de Juana al padre como una grave desprotección infantil al ignorar el proceso penal italiano por presunto maltrato contra Arcuri y la minimización previa de las denuncias de violencia del hijo mayor
Francia
Francia se ensaña con los más desfavorecidos con su nueva batería de recortes
El primer ministro galo, François Bayrou, quiere congelar pensiones, ayudas sociales y salarios de funcionarios con un agresivo plan de austeridad que deja indemnes a los más ricos.

Recomendadas

Pensamiento
Nuria Romo
“Los procesos de medicalización no son neutros, se hacen sobre todo hacia las mujeres”
Catedrática de Antropología Social y Cultural, Nuria Romo Avilés lleva más de dos décadas compaginando la investigación con perspectiva de género acerca de drogodependencia con la docencia en la Universidad de Granada.
Comunismo
Jodi Dean
“Sin organización, los movimientos surgen y desaparecen como setas”
La politóloga e historiadora Jodi Dean ha estado en Barcelona para reivindicar el poder de las organizaciones políticas y de la camaradería. En la actualidad trabaja sobre el neofeudalismo y la reconfiguración de la clase trabajadora.
Arte contemporáneo
Palabras contra el poder: la vigencia radical de Barbara Kruger
La primera retrospectiva completa de Barbara Kruger en España presenta los distintos formatos y soportes con los que ha trabajado en las últimas cinco décadas: ‘paste-up’, instalaciones de vídeo, obras en LED y vinilos murales.
Málaga
Málaga, el punto de inversión para los fondos israelíes a pie de playa
Diversos fondos de origen israelí están presentes en proyectos urbanísticos de Málaga influyendo en la turistificación de la provincia mientras se enriquecen con la ocupación de Palestina
Comentarios 2

Para comentar en este artículo tienes que estar registrado. Si ya tienes una cuenta, inicia sesión. Si todavía no la tienes, puedes crear una aquí en dos minutos sin coste ni números de cuenta.

Si eres socio/a puedes comentar sin moderación previa y valorar comentarios. El resto de comentarios son moderados y aprobados por la Redacción de El Salto. Para comentar sin moderación, ¡suscríbete!

Cargando comentarios...