Urbanismo
Espekulazio politiko baten istorioa

Auzo oso bat hamarkadetan zehar baztertuta mantendu ondoren, Barakaldoko Udalak bere hirigintza arauak aldatu ditu eraikuntza enpresa baten interesei egokitzeko.

Burtzeña barakaldo
Burtzeña auzoa, Barakaldo Eder Álvarez Rivera
Eder Álvarez Rivera
Elkarrekin Podemos Barakaldo
10 feb 2020 22:59

Tamalez, “hirigintza-espekulazioa” terminoa gehiegitan irakurtzera ohituta gaude, lursailak pilatzeko, birkalifikatzeko eta hirigintzan hainbat xantaia egiteko era guztietako eragiketei buruz hitz egiten dugunean. Normalean, horien helburu bakarra izaten da herritarren eta lurraldearen interesen kontura ahalik eta onura pribatu handiena lortzea; baina tokiko administrazioa beharrezko kolaboratzaile bihurtzen denean, ekintza horiek dimentsio larriagoa hartzen dute, batez ere, erakundeek auzo oso baten bahiketan oinarritutako eragiketa ilun baten legitimatzaile gisa jokatzen dutenean hamarkada luzez. Burtzeña auzoaren kasua dugu horietako bat, Barakaldon.

Bizkaiko beste langile-auzo asko bezala, Burtzeña herrigunetik isolatua eta oztopo natural eta artifizialek inguratua garatu zen. Barakaldoko ekialdean dago, Kadagua eta Ibaizabal ibaiak elkartzen diren lekuan bertan, eta Bilboko Zorrotza auzoarekiko mugakidea da. Gainera N-634 errepideak eta Irauregiko trenbideak zatitzen dute, eta A-8 autobideko zubibidearen itzalean bizi da. Barakaldo berdearen eta grisaren arteko muga ere bada.

Urte askoan Udalak baztertutako auzoa da Burtzeña. Izan ere, auzokoek gogoratzen duten azken inbertsioa joan den hamarkadan eginiko eskailera mekanikoena da, eta, orain dela gutxi, auzoa bitan banatzen duen N-634 errepidea gurutzatzeko semaforoak jarri zituzten. Horrez gain, antzinako industriaren arrastoz jositako auzoa da Burtzeña; utzikeriaren, arratoien eta sasien mende lagatako auzoa.

“Bizkaiko beste langile-auzo askotan gertatu legez, isolamendu latzak auzo identitatea indartu du”

Baina Bizkaiko beste langile-auzo askotan gertatu legez, isolamendu latzak, Udalaren zabarkeriarekin eta auzoaren kontrako bidegabekeria sentimenduarekin batera, auzo identitatea indartu du. Izan ere, ohikoa zen auzoko leihoetan “BURTZEÑA EXISTE” lelopean jarritako kartel berde ugari ikustea. Eta, beste behin ere, auzoa benetan existitzen zela erakutsi zuen espekulazioak.

2000. urteko lehenengo hamarkadaren burbuila urbanistikoaren testuinguruan, “Burtzeña Plaza” eragiketa urbanistikoa erdizka utzi zuen Promociones Etxegunzaga enpresak (auzotarren salaketak tarteko). Enpresak auzoaren zati handi bateko orubeak erosi zituen; industria-hondarrez, FEVEren trenbidez, goi-tentsioko lineaz eta kutsatutako lurrez beteriko milaka metro karratu, uholdeak pairatzeko eremuan kokatuak, gainera. Eta urteak joan, urteak etorri, garbiketarik ez… «Arratoiek jango gaituzte» zen gehien entzuten zen esaldietako bat.

Bitartean, Barakaldoko Udalak ez zuen inolako inbertsiorik egiten. Ezta oinarrizkoenak ere. «Beste auzo batzuetatik kendutako banku eta paperontziak ekartzen zizkiguten», esaten ziguten 2015. urtean auzoko elkartekoek, eta ez ziren gehiegikeriatan ari. Ez da kasualitatea auzoak udalerriko langabezia eta DBE hartzaileen indizerik altuena izatea, baita etxebizitza parke zaharrenetako bat ere. 90eko hamarkadan herriko desindustrializazio-prozesuan auzoa baztertu zuten, “geroko” geratu zen, eta ordutik horrela izan dute, lugorri, arpilatze urbanistikoa justifikatzen duen koartada lortzeko unearen zain.

Hala eta guztiz ere, arazo bat zuen enpresak. Eremu urbanistiko hori Barakaldoko HAPOan zabalegia zen, eta, gainera, etxebizitzak eraikitzeko muga 350 unitatekoa zen… Eta hara non datorren Administrazioa, utzikeriatik hirigintza-eragiketaren legitimaziorako bidean. EAJk Burtzeñako Barne Plana aldatzeko mekanismoa martxan jarri zuen, eremua murrizteko eta eraikigarritasuna %40 igotzeko asmoz. Tartean, gogoratu beharra dago eremu horretan uholde arriskua dagoela, 100 urteko aldietan; gainera, trenbidea, lurren kutsadura, goi tentsioko linea, eta ondare-babesa duten hainbat eraikin daude tartean. Barakaldoko talde ekologistak eta auzo elkarte ia guztiak hirigintza-planaren aldaketaren kontra agertu ziren berehala… Auzo elkarte bakarrak ez zion kontra egin: Burtzeñakoak, hain zuzen ere.

“Udal arkitektoak berak “zalantzazko bideragarritasuna” antzeman zion hirigintza proiektu horri, baina auzorako irtenbide bakartzat saldu zion Udal Gobernuak burtzeñar askori”

Auzoa berritzearen gozokia saldu zieten, hamarkada luzeetako utzikeriaren ondoren. Eta errepikatu beharra dago: ez dute gehiegikeriarik esaten. Auzo elkartearekin egindako lehenengo bilera bukatutakoan, txakur baten tamainako arratoi batek gurutzatu zuen kalea gure aurrean. «Egin dezatela nahi dutena, baina egin dezatela berehala», errepikatzen ziguten behin eta berriz. Jokaldia egina zegoen. Udal arkitektoak berak “zalantzazko bideragarritasuna” antzeman zion hirigintza proiektu horri, baina auzorako irtenbide bakartzat saldu zion Udal Gobernuak burtzeñar askori. Hori gutxi ez, nonbait, eta EAJk 2019ko urtarrilean operazioa aurrera ateratzen ez bazen euro bat ere ez inbertitzeko mehatxua egin zion zuzenean auzoari: “Burtzeñak merkataritza, farmaziak, kutxazain automatikoak eta antzerako zerbitzuak berreskuratzeko aukera ahaztu beharko luke kasu horretan; nagusientzako lokalei agur…".

Eta horrela, Osoko Bilkura zakar batean, PSEk botoa aldatu zuen azken unean EAJrekin bat egiteko, eta, beraz, sustatzaileak Plan Orokorra aldatzea lortu zuen, eraikigarritasuna 550 etxebizitzaraino handitzeko eta interesatzen ez zitzaien lursaila Udalaren esku uzteko. Irregulartasunez betetako prozesu hartan, Barakaldoko gobernu-taldeak Plan Orokorra aldatu zuen, eremuaren %65aren jabe den Promociones Etxegunzaga enpresaren mesederako.

Atzo bertan Planteamenduko Aholkularitza Batzordean eztabaidatu zen behin-behineko onarpena, elkarteek eta ekologistek aurkeztutako 30 alegazio baino gehiagori jaramonik egin gabe, hainbat ez-betetze salatuta; partaidetza-prozesu erabat eskasa eta edukirik gabea egin zen, berdintasun-txostena azken orduan aurkeztu zuten (gainera, kontrako irizpenaz), eta uholde-arriskudun lurretan eraiki nahi dute, esaterako. Eta bitartean, auzoa beti bezala: inbertsio publikorik gabe, beste operazio urbanistiko batzuen zain.

“Burtzeñak hamarkadak daramatza abandonatuta, eta ez dugu jakin auzoarentzako biziberritze integralerako proposamen bat artikulatzen”

Edonola ere, geure buruari galdetu beharko genioke nola den posible degradatutako auzo bateko auzo-mugimenduaren zati batek horrelako operazio bat aldeztea. Eta, zentzu horretan, komenigarria litzateke autokritika egitea; izan ere, ezkerra eta auzo-mugimendu ekologista beti interes espekulatiboen lorratzean baikoaz.

Burtzeñak hamarkadak daramatza abandonatuta, eta, gure espaziotik behintzat, ez dugu jakin auzoarentzako biziberritze integralerako proposamen bat artikulatzen. Proposamen horrek ingurumena errespetatu beharko du, eta bertako biztanleak politika publikoen erdigunean jarri. Baina, berriz ere, interes espekulatiboek etxeko atea bota digute, auzoarekin negozioa egiteko. Egunerokotasun instituzionalak jan egiten gaitu, eta haren agendatik kanpo alternatibak artikulatzeari lehentasuna ematea planteatu beharko genuke, ezustean berriro harrapatzea nahi ez badugu.

Archivado en: Urbanismo
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Decrecimiento
Ampliación aeropuerto La insostenible sostenibilidad de Barcelona
La ampliación del aeropuerto de Barcelona es un proyecto impregnado de la cultura del siglo XX, con evidentes implicaciones en la destrucción de una naturaleza y una ciudad que han alcanzado sus límites.
Bilbao
Espacio Público Ecos de actualidad #9
Los colmillos de la Sociedad. Ecos de actualidad es una producción de Antonio Cantero para Hordago.
Bilbao
Bilbao Espazio publikoan gatazka ikusezin bihurtzeko hiru hamarkadako prozesua
Kalea bilakatu da espazio publiko. Ezarri zaio ordena diseinuaren, arauen eta bigilantziaren bitartez. Higienismo garaikidea aztertu dugu Bilboko errealitatea ardatz hartuta.
Laboral
Laboral Reivindicar los derechos laborales en micro empresas, el reto de los sindicatos
Nuevas estrategias hacen frente a realidades como las de los falsos autónomos o los puestos en remoto, mientras el PP quiere restringir aún más los comités de empresa.
Palestina
Palestina Albanese presenta su informe ante la ONU: “Gaza es el escenario de un crimen”
El Consejo de Derechos Humanos atiende al reporte sobre el lucro de empresas y bancos en el actual genocidio de Gaza. The Guardian califica de “posible crimen de guerra” el ataque contra una cafetería en la que murieron 39 personas.
Política
Política Feijóo radicaliza al Partido Popular en medio del terremoto Cerdán con la vista puesta en las elecciones
Miguel Tellado será el nuevo secretario general del partido. Un movimiento con el que Feijóo consigue el control casi absoluto del PP y le come espacio del discurso ultra a Vox, pero que lo aleja de eventuales pactos con PNV y Junts.
Galicia
Galicia Galicia elige el rumbo de la lucha contra Altri en las elecciones a la directiva de la plataforma Ulloa Viva
Vecinos y vecinas de la comarca más afectada presentan dos listas separadas tras no llegar a una propuesta de consenso. Por un lado concurre una candidatura continuista y, por el otro, una alternativa que se acerca más al nacionalismo institucional.
En el margen
En el margen Aisetou Kajakeh: “Nosotras no estamos rompiendo techos de cristal, sino sorteando muros”
Esta socióloga española asegura que las asociaciones gambianas en España mantienen un vínculo directo con el lugar de origen, lo que hace que nunca pierdan la conexión con las raíces.
Opinión
Opinión Espejismo España
La descomposición del Gobierno de coalición es un reflejo de la expansión de la ola ultraderechista, pero no implica que los movimientos de transformación no puedan organizarse para contrarrestar esa amenaza.
Tribuna
Regadíos Regar con un agua que no tenemos ni tendremos
Se encona la lucha por el control de un agua de la que somos deficitarios, exponiendo amplios territorios a la desertificación y el abandono.

Últimas

Córdoba
Turismo El número de pisos turísticos en Córdoba se reduce a los tres meses de la moratoria para nuevas licencias
Otras normas tratan de limitar la proliferación de las viviendas de uso turístico por la ciudad. Un portavoz de Stop Desahucios predice que estos pisos se trasladarán a los barrios no afectados por la moratoria.
Naciones Unidas (ONU)
Genocidio El Informe Albanese denuncia ante la ONU a las empresas que se han lucrado del exterminio en Gaza
La relatora presenta un informe al Consejo de Derechos Humanos en el que detalla la responsabilidad de decenas de empresas en las políticas de ocupación, apartheid y genocidio que está llevando a cabo Israel en Palestina.
Crisis climática
Datos El junio más cálido jamás registrado cierra con 330 fallecimientos por calor
103 personas han muerto en los primeros tres días de la ola de calor, según las estimaciones. Los datos de la Aemet señalan al pasado mes como el junio más caluroso; ha pulverizado la máxima anterior por 0,8 grados de diferencia.
Oriente Medio
Oriente Medio La plantilla de EFE en Oriente Medio denuncia salarios por debajo de los mil euros
La delegación, formada por 24 personas, anuncia paros en sus funciones al verse reducida más de un 25% su nómina sin opción a negociar.
Alquiler
Racismo y alquileres Siete de cada diez migrantes se ve en la necesidad de vivir de alquiler frente al 14% de los hogares españoles
“El precio del prejuicio” es el título del más reciente estudio del Instituto de Investigación Urbana de Barcelona, IDRA, en el que disecciona la relación entre las personas migrantes y su acceso a la vivienda.
Más noticias
Comunidad de Madrid
Sanidad privada Inspección propone sancionar a un hospital de Quirón por exponer a la plantilla a sustancias cancerígenas
El organismo inicia un procedimiento administrativo sancionador por infracción grave. Tras una visita al Hospital Quirónsalud Sur, de Madrid, constataron deficiencias en la zona de almacenamiento de los productos farmacéuticos y en el mortuorio.
València
València Una comunidad vecinal lucha para impedir el enésimo proyecto de bajos turísticos en València
El vecindario de un bloque en Aiora se organiza contra la construcción en su patio de luces de catorce alojamientos turísticos en una zona ya saturada de este tipo de negocios.
Sphera
Sphera Nueva convocatoria para medios independientes de Europa
La red Sphera financia con un máximo de siete mil euros vídeos cortos documentales elaborados por medios independientes de todo el continente. El plazo finaliza el 12 de julio.

Recomendadas

Salud mental
Laura Martín López-Andrade “La psiquiatría es una profesión potencialmente muy peligrosa”
La psiquiatra granadina defiende desde Málaga otro tipo de psiquiatría que huye de los diagnósticos y de la jerarquía y cambia la palabra tratamiento por acompañamiento.
Malasia
Malasia Durian, la fruta fétida que triunfa en Asia
El durian es tan maloliente que su consumo está prohibido en interiores, pero la popularidad de esta fruta, considerada un superalimento, no deja de aumentar en China y en el resto de Asia.