We can't find the internet
Attempting to reconnect
Something went wrong!
Hang in there while we get back on track
Opinión
Euskararen gatazkarako bost irudi
.jpg?v=63679367500)
Bat: 24-25 ikasturterako matrikulazio kanpaina hasi da Nafarroan. NIZEk (D ereduko ikastetxe publikoen sareak) ume arrazializatu baten irudia erabili du matrikulazioa sustatzeko. D ereduko ikastetxe horietan etorkinen umeen ehunekoa oso txikia da: zintzoki esatearren, argazkiak ez du errealitatea islatzen. Kanpainaren bidez euskara pertsona arrazializatuena ere badela komunikatu nahi da, baina ez ote gara blackwashingean erortzen ez garena komunikatu nahian? Komunitatean aldaketarik gabe D ereduko Nafarroako ikastetxeen matrikulazio tendentzia aldatzeko aukerarik dago? Argazkiaz baino, argazkiak islatzen duenari eutsi beharko genioke.
Bi: Nafarroako egoeraren inguruan hausnartzen, eta oro har mundu euskaldunean gertatzen ari denaz, 60-70 hamarkadetako antzeko momentu batean gaudelako sentsazioa daukat. Ez, noski, orden politikoari edo ekonomikoaren dagokienez, baina bai orden sozialaren aldaketen inguruan; hamarkada horietan gaur arte iraun duen antolakuntza soziala sortu baitzen emantzipazio orokorraren aldeko borrokaren ondoren. Orduan hasi ziren greba handiak, mugimendu feministaren lehen pausuak, euskararen aldeko borroka eta ikastolen antolakuntza, osasungintza publikoaren sorrera, auzo elkarteena eta abar luze bat.
Baina berrogeita hamar urteren ondoren, muga blindatuen Europak, neoliberalismoaren garapenak, finantziarizazioak eta beste hamaika prozesu sozioekonomikoek gure hiriak eta herriak erabat aldatu dituzte. Mapa berria ulertzeko bidean bi galderei erantzuteak pista handiak emango lizkiguke: nortzuk bultzatuko dute euskal orden sozial berria behetik eta eraldaketa sozialaren begiradatik? Eta eskutik doakiona: nortzuk dira gaur egun zapalduenak Euskal Herrian?
Funtzio publikoan lan egiten ez dutenak eta herritar arrazializatuak dira euskararen auzia eraldatzeko sujektuak
Hiru: Gure historian euskarak aurrera egin du pribilegiorik ez dutenen hizkuntza izan denean. Gaur egunera translazioa eginen bagenu, hauek lirateke eraldaketa subjektu: auzo pobreagotan etxebizitzak alokatzen dituztenak, etxeko langileak, kualifikaziorik behar ez duten zerbitzuetan lan egiten dutenak, zaintzaileak, obretako langileak, supermerkatuetakoak... askoz gehiago ere bai. Zenbait kontu dituzte komunean: ez dute funtzio publikoan lan egiten eta horietako gehienak arrazializatuak dira.
Baina, kontua da, klase honek, historiaren motorra den honek, ez duela euskararen segregazioa bizi; ez dio eragiten; bere egunerokotasunetik at dago. Are okerrago, zaintzen dituen pertsona helduak euskaldunak dira, bizi diren pisu alokatuaren edo garbitzen dituzten etxeen jabeak euskaldunak dira. Gure gizartean %25 horrentzat euskaldunok ditugun eztabaida sutsu eta gordinak bost. Eta alderantziz ere bai: euskaldunoi bost pertsona horien gatazkak.
Opinión
Euskera Euskara salbatzeko hiztunen azalaren koloreak inporta du
Lau: Duela bost hamarkada euskaldunon hiztun komunitateak urraketaren eskubideen salaketa erabili dugu gure egoera salatzeko. Euskararen normalizazioa demokrazia, justizia eta giza eskubide kontua dela esan da. Baina feminismoarekin gertatu zen bezala, posible ote da XXI. mendeko lehen laurden honetan klase begiradarik gabeko soziolinguistikarik egitea? Posible ote da estatugintzaren begiradarik gabekoa? Horren bidea asmatzerik besterik ez dugu hurrengo hamarkadetan klase ertainen eta goikoen hizkuntz arrakala euskararen aurka joan ez dadin.
Bost: Eztabaida zintzo baten beharra dugu euskararen aferaren inguruan ikuspuntu intesekzionaletik; klasea, arraza, generoa eta baita politika alde batera utziko ez dituena. Gure gizartearen materialtasun berritik abiatuko dena, ez ideologiatik pentsatuko dena. Beste edozein bidezidorrek auskalo hemendik berrogeita hamar urtetara non kokatuko gaituen euskaldunak gizartearen piramidean.
Literatura
NEREA FILLAT “Beti iruditu izan zaigu testuak gertu izanda gauza gehiago gertatzeko aukera dagoela”
Relacionadas
Euskera
Aresti 50 urte Mailukadaren oihartzuna Arestiren ahotsan
Iritzia
Aresti 1975-2025 Aresti, komunismoa eta hatxearen afera euskaran
Iritzia
50 urte Arestiren Bilbao
Baleares
Un modelo insostenible El rechazo a la turistificación se expande en Canarias, Baleares y Barcelona
Oriente Medio
Oriente Medio Decenas de muertos en una noche de sirenas y misiles cruzados entre Israel e Irán
Galicia
Galicia Activistas bloquean una planta de Altri en Portugal y avisan de que frenarán su expansión en Galicia
Crónica
Justicia En la sala de un juicio a una madre protectora
Violencia machista
El Estado que revictimiza Violencia institucional: “Si lo hubiera sabido antes, no hubiera denunciado nunca”
Editorial
Editorial Justicia irracional
Madrid
Movimiento republicano Miles de personas claman en Madrid contra la monarquía y por la República
Rap
Rap Los Chikos del Maíz: “La música urbana está llena de fachas y votantes de Vox”
Río Arriba
Río Arriba Luis González Reyes: “Vivimos en un mundo en la que la escasez es un elemento central”
Últimas
Ocupación israelí
Movilizaciones Un centenar de organizaciones de 26 países denuncian a la empresa vasca CAF y su tren del apartheid
La vida y ya
La vida y ya Un rato de cada lunes
Ocupación israelí
Ocupación Israelí La policía egipcia impide con violencia la marcha internacional a Gaza
Irán
Irán El ataque israelí a Irán coloca Oriente Medio al borde de una guerra regional
.jpg?v=63916074757)
Galicia
Crowdfunding O Salto Galiza abre un crowdfunding para empapelar a Altri
Que no te lo cuenten
El Salto Radio De océanos y detenciones
Análisis
Análisis del CIS La calma antes de la tormenta: la dimisión de Santos Cerdán como punto de inflexión
.jpg?v=63917035199)
Grecia
Grecia Las familias de los ahogados en el naufragio de Pylos en 2023 continúan buscando respuestas
Argentina
Extrema derecha La motosierra de Milei se ceba con los hospitales públicos y las personas con discapacidad
Recomendadas
.jpg?v=63917049370)
.jpg?v=63917049370)
Pensamiento
Economista Clara Mattei: “El liberalismo y el fascismo están unidos en su protección del orden del capital”
Derecho a la vivienda
Jaime Palomera “La vivienda necesita una revolución”
Redes sociales
Industria editorial Escritores fantasma: así trabajan los auténticos autores de los libros de éxito que publican los ‘influencers’
