We can't find the internet
Attempting to reconnect
Something went wrong!
Hang in there while we get back on track
Minería
Contra a megaminería, a veciñanza iluminada
Tacharannos de iluminados, ‘ecoloxetas’ ou alborotadores mais ese desprestixio non é suficiente. Eses grupos sociais traballan arreo para protexer as súas propias vidas ante a ameaza da minería destrutiva, e demostrarán ter máis folgos que a empresa.
A ameaza da minería nun pobo non xorde dun día para outro, é un mal que vai xerminando aos poucos, silenciosamente. Moito antes de que o boletín oficial anuncie o inicio da fase de información pública dun proxecto de explotación, as empresas promotoras xa levan moito andado. Normalmente todo comeza cunha pequena empresa local, que se fai coa concesión dos dereitos mineiros e, con iso, tamén coa complicidade e favores dos gobernos local e autonómico. En moitos casos, podería dicirse que o goberno municipal chega a converterse nunha corporatocracia, na que quen ostenta o poder, o alcalde e concelleiros, toman decisións favorables a determinadas corporacións en detrimento do pobo. Estes gobernos, normalmente rexidos por alcaldes con pouca formación e aínda menos escrúpulos, van sucumbindo aos encantos da mineira, que lles vende fume a prezo de ouro, ou o metal que se prece segundo o xacemento obxecto de explotación. E, a medida que estas empresas aumentan o seu control sobre a toma de decisións nos municipios nos que pretenden instalarse, as administracións serán menos capaces de resistilas e defender aos seus propios cidadáns.
Minería
Actuacións do lobby mineiro en Galiza
Cando a pequena empresa xa está asentada é cando empeza a traballar no novo proxecto de explotación, para o que se aliará cunha multinacional con máis experiencia no sector e, sobre todo, con máis solvencia financeira. Xuntas crearán unha nova empresa, que non fará moito ruído ata que o proxecto sexa público, normalmente cando a maioría da xente estea de vacacións, con “agostosidade”.
O primeiro que tentan estas compañías en canto sae á luz o proxecto de explotación mineira é buscar a licenza social, a aprobación da comunidade local, e para iso empregarán todo tipo de estratexias, nas que non escatimarán recursos económicos. Exemplo son as charlas informativas nas que tratan de vender o proxecto como a única e gran oportunidade de crecemento da contorna, que xerará centos de empregos directos e seguramente miles indirectos, non sen antes convencer á veciñanza de que o seu é un concello en declive, e eles están aquí para vir salvalos da máis absoluta miseria.
Minería
Os perigos da minería: do Congo a Arinteiro
Primeiro ofrecen emprego local na empresa concesionaria ou noutras afíns, e así van achandando o terreo, engaiolando a unha parte da poboación, á que ademais ameazarán con posibles despedimentos por unha suposta falta de traballo se a mina non consegue a autorización para operar.
Pero as empresas deste tipo, aínda que o tenten, non poden compralo todo. Non poden comprar as vontades das veciñas e veciños afectados polos seus proxectos extractivos, que se verán no deber de organizarse para defender o seu, as terras, o medio, o auga, os seus modos de vida, totalmente incompatibles coa minería especulativa e tóxica, en todos os sentidos da palabra. Así xorden estas plataformas veciñais, que nos seguintes meses, ou anos no peor dos casos, teranse que enfrontar ineludiblemente aos enganos da mineira para saírse coa súa.
Hai dous pesos na balanza: dun lado a mineira e do outro o resto da veciñanza organizada para tratar de impedir que a empresa consiga explotar a mina. Pero hai un elemento máis, a administración que decide sobre o proxecto, en que lado se sitúa?
Agora xa non hai volta atrás, xa hai dous pesos na balanza: dun lado a mineira, xunto coa corporación municipal á que domina e os empregados da mesma que xa non teñen elección, e do outro o resto da veciñanza organizada para tratar de impedir que a empresa consiga explotar a mina. Pero hai un elemento máis, a administración que decide sobre o proxecto, en que lado se sitúa? A quen debe defender primeiramente? A resposta pode parecer tan sinxela como dicir que a administración debe seguir a lei, mais a realidade parece ser moi distinta na maior parte dos casos.
Non é estraño que os departamentos de Minas ou Medio Ambiente miren para outro lado cando reciben queixas sobre as sospeitosas actividades destas empresas, ou que poñan mil e unha trabas administrativas aos afectados pola posible futura explotación á hora de acceder a determinada información sobre o expediente.
Lei de depredación
Tecidos pola defensa da terra
Plataformas veciñais galegas traballan por un rural vivo. Nacen a partir do rexeitamento a proxectos extractivistas, de grande impacto no medio natural e escaso na economía local. En rede, loitan contra o crecemento económico a calquera prezo.
Canto maior sexa a forza social que consigan as organizacións cidadás, máis agresiva será a campaña de lavado de imaxe da promotora. Primeiro tentarán desacreditar aos seus opositores, tratando de vincular en todo momento a súa postura contraria á mina a cuestións ideolóxicas e partidistas. Tacharannos de iluminados, axitadores profesionais, ‘ecoloxetas’, alborotadores e todo o que se lles ocorra. Pero normalmente esa campaña de desprestixio non lles é suficiente, pois eses grupos sociais, aínda sen ser expertos no ámbito da minería ou do medio ambiente, non teñen máis remedio que traballar arreo para protexer as súas propias vidas ante a ameaza da minería destrutiva, e demostrarán unha e outra vez ter máis folgos que a empresa. É por iso que a compañía tentará venderse como unha industria sustentable, respectuosa co medio e co resto de actividades económicas para o que precisan da complicidade de grandes medios de comunicación, aos que non dubidarán en pagarlles caras publirreportaxes a dobre páxina nos que contar as bondades dos seus plans para a comunidade.
A compañía tentará venderse como unha industria sustentable, respectuosa co medio e co resto de actividades económicas para o que precisan da complicidade de grandes medios de comunicación.
Algo habitual nestas campañas das mineiras é a contratación de persoas estratéxicas, conseguidores de vontades e da tan ansiada licenza social. Así, non é raro que formen parte do seu persoal concelleiros dun partido favorable ao proxecto ou presidentes dalgunha asociación influínte na contorna.
A empresa nunca tratará de mellorar o proxecto presentado ante a administración, pois ten moi calculado cal é a forma máis barata de conseguir os maiores beneficios posibles, e calquera adaptación á legalidade ou ao menor dano ás persoas e ao medio ambiente supoñeralle perder ganancia, que é o único que busca. Os investimentos que fará antes de conseguir o sí da administración serán soamente para facerse co máximo apoio popular posible. Como moito presentarán informes asinados por técnicos con certo renome, seguramente do ámbito universitario, que sempre parece dar certo ‘caché' a calquera estudo técnico.
Minería
Crónica dunha ecoloxista na xunta dunha multinacional mineira
Pero as multinacionais mineiras teñen a billeteira grande e a conciencia pequena, e todo lles parece pouco no seu afán por conseguir o vil metal, polo que non escatimarán en gastos e organizarán visitas guiadas de todo tipo ao xacemento, sobre todo de escolares, a quen poidan facer ver que todo o labor que realizan é exemplar e respectuoso co medio. E se na zona hai algún club deportivo con certa categoría non han tardar en tentar patrocinalo, ofrecéndolle unha suculenta cifra de diñeiro que doutro xeito lles sería moi difícil de conseguir, e cada vez que ese equipo salga ao terreo de xogo lucirá o flamante nome da empresa na camiseta, e así se venderá como unha gran entidade que apoia e fomenta a vida saudable e os valores deportivos. Calquera cousa serve para comprar sociedade.
Ata onde están dispostas a chegar estas empresas coa especulación mineira? Teñen límite os seus intentos de manipulación? Por que os gobernos permiten que estas entidades os manexen ó seu antollo? A cambio de que? Sen dúbida, unha vez que unha mineira pon o pé no teu municipio, xa non hai volta atrás, ou estás con eles ou estás contra eles, o que vén sendo contra a destrución, contra a contaminación, contra a explotación dos teus recursos e do teu modo de vida, contra o dano á saúde. Se ves a mineira chegar prepárate, porque che vai tocar loitar.