Gentrificación
‘Fóra’: Historias de xentrificación

Fóra é unha serie de vídeos que pretende poñer o foco nas consecuencias da turistificación e dunha lóxica curtopracista pensada para satisfacer os dividendos económicos duns poucos que esquece a vida cotiá das persoas do común.

As cidades, vilas e barrios que sempre foron espazos de vida e comunidade convértense agora en contedores de obxectos de mercado: vivendas de familias como pisos turísticos, ultramarinos que venden souvenirs ou mercerías onde elixir entre cen smothies diferentes. Baixo esta capa de progreso, é posible facer vida real? Ir ao pan, cortar o pelo, mercar a comida para a cea?

Hoxe, quen paga manda e decide a oferta e a demanda. Tanto é así que as pequenas empresas cada vez teñen máis difícil facer fronte ao alugueiro, nun contexto no que os grandes centros comerciais e a venda online gozan de privilexios imposibles para os pequenos empresarios e empresarias de toda vida. Un exemplo disto é Anxos, da Mercería Algui.

Por outra banda, estudantes e familias son expulsadas dos centros das cidades cara barrios periféricos nos que tamén alí o custo de alugueres se multiplica. A xentrificación non afecta só a uns poucos, se non que agudiza a precariedade e perpetúa as necesidades dos que menos teñen, cebándose coa clase traballadora, viva onde viva.

Tamén estivemos en Porto vendo ata onde chega a especulación inmobiliaria, ou en Sanxenxo, onde un clube privado construiu un pantalán para iates de 12 metros nun espazo público que condenaba dous areais.

Porque os procesos de turistificación danse en contextos diversos. Tamén na ribeira de San Fiz, unha parroquia de Chantada tradicionalmente traballada por pequenos produtores de viño. Hoxe, o despoboamento da zona e a intención de explotar a marca turística Ribeira Sacra aumentou a especulación: as antigas bodegas deixan paso a novas construccións feitas para o desfrute de persoas cun alto poder adquisitivo.

Non moi lonxe de Chantada, no concello de Esgos, podemos atopar un dos maiores reclamos turísticos da provincia de Ourense: o mosteiro de San Pedro de Rocas. Nos seus accesos, a Deputación de Ourense xa comezou coa tala de 135 árbores e cunha obra que afectará ben patrimoniais, tres deles Bens de Interese Cultural. A obra consiste nunha nova estrada que facilite a chegada de autobuses ao mosteiro. Asociacións ecoloxistas e na defensa do patrimonio denuncian que a obra é innecesaria e está chea de irregularidades, como falsidade nos documentos do proxecto e mentiras no plan viario para poder executala: o punto quilométrico onde se ía desenvolver a obra do proxecto non estaba en zona protexida, e o tramo onde xa comezaron as obras, si.

>Tamén estivemos nas Percebeiras, en Labañou, onde a veciñanza pretende parar un novo proxecto que parece doutra época. A promotora, Metrovacesa, quere construír doce bloques con case 400 vivendas que ocuparía a única zona non urbanizada da bahía da Coruña. Nin as case 20.000 vivendas baleiras, nin a burbulla dos prezos do alugueiro nin a escaseza de zonas verdes semellan motivos suficientes para paralo. Falamos con Pablo Leira, do movemento veciñal de Labañou.

Facemos Fóra: Historias de xentrificación para coñecer estes efectos máis alá das cifras, máis alá das normativas municipais, máis alá da dialéctica. Preguntando a quen o vive.