A fachada litoral, unha oportunidade no horizonte

Cando as empresas que están instaladas nos peiraos interiores trasladen a súa actividade á dársena exterior de punta Langosteira, estas instalacións perderán o seu uso portuario. Unha oportunidade para que a cidade reformule a súa relación co mar ou unha condena a cumprir os convenios do 2004?

PEIRAOS de BATERIA
Sandra García Rey O Porto exterior significa desplazar toda a actividade portuaria lonxe do centro da cidade.
29 ago 2018 09:30

A Coruña enfróntase ao seu futuro, á posibilidade de decidir que quere ser cando sexa maior, mais como cando iso lle pasa a calquera adolescente, todos ao seu redor teñen algo que dicir, todos cren saber cal é a mellor opción. Hai quen pensa que cómpre facer realidade as promesas dadas, que é imposíbel deixar de lado as herdanzas recibidas e que non hai máis opción que seguir o camiño marcado… Outros, como quen decide estudar Filosofía, apostan pola idea de loitar por cambialo todo. Poucos, porén, queren escoitar o que á protagonista lle gustaría facer coas liñas da súa vida, neste caso, con esas linguas de formigón que lle comen espazo ao mar e que, nuns anos, van perder o sentido para o que foron construídas.

E agora… Agora cómpre decidir e facelo ben. O concelleiro de Rexeneración Urbana e Dereito á Vivenda, Xiao Varela, fala de darlle a volta ao destino marcado, a eses convenios asinados o 2 de febreiro do ano 2004 polo Concello, que entón tiña como alcalde ao socialista Francisco Vázquez, polo titular da Consellería de Política Territorial e agora presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, polo ministro de Fomento, Francisco Álvarez-Cascos, e polo alcalde de Arteixo, Manuel Pose, estes tres do PP. Eses convenios seguen en vigor, porque, a pesar dos protocolos asinados, dos anuncios, dos debates e das fotografías, non cambiou nada que faga que ese documento careza de valor actualmente.

Pero, a hai que temer? O convenio divide os futuros espazos liberados en dúas zonas. A primeira é a dos peiraos da Batería e de Calvo Sotelo, nos que se desafectarán —que perderán a súa actividade actual— 54.533 metros cadrados. Este documento deixa en mans da Autoridade Portuaria outros 22.200 metros, xa que conservará unha franxa duns 20 metros de ancho ao longo do bordo dos peiraos. Para esta zona, os usos previstos eran “institucionais e lucrativos terciarios”, iso, realmente, significa que 34.458 metros cadrados pasarán a ser propiedade de empresas, que 8.615 serán para un hotel, 7.753 para oficinas e 18.090 para centros comerciais e de lecer. 

Non está todo falado neste conflicto, a Autoridade Portuaria segue a súa propia folla de ruta e non renuncia a ela

A segunda zona afecta a San Diego e ao peirao Petroleiro; en total, 376.192 metros cadrados, ademais dos 18.560 metros que vai manter para ela a entidade portuaria, cunha franxa de 20 metros en San Diego e dez no Petroleiro. Neste caso, os usos lucrativos teñen unha superficie de 51.687 metros cadrados, dos que 7.753 se reservan a oficinas, 33.597 a centros comerciais ou de lecer e 10.337 a locais comerciais. Nesta zona permítense usos residenciais nunha superficie de 344.581 metros cadrados, dos que 275.665 serán para vivenda de prezo libre e 68.916 para a construción de vivenda protexida.

Cambios na travesía

Por que, entón, habendo esta folla de ruta estabelecida, houbo cambios na travesía da cidade-barco inmóbil, como lle gustaba dicir a Wenceslao Fernández-Flórez? É certo que estaba no programa electoral do BNG e da Marea Atlántica pero non se poden obviar tampouco as desfeitas da crise económica, a perda de poder financeiro de empresas galegas que, en teoría, poderían instalarse neses terreos, tamén o estoupido da burbulla da vivenda, nin o empoderamento dunha cidadanía que, esta vez, pensou que o seu futuro non tiña por que estar escrito dez anos atrás.

O arquitecto do estudio MMasa e codirector do proxecto A Cidade dos Barrios, Luciano G. Alfaya, apunta a que “a transformación do peirao da Coruña non pode ser independente da planificación do resto da cidade”, e considera “incomprensíbel”, que as cidades sigan a planificar “as súas fachadas litorais como pezas illadas cando por dimensión e centralidade son determinantes no desenvolvemento urbano global”.

A Lonxa
O muro coruñés é o que máis pesca fresca descarga diariamente de Galiza. Sandra García Rey

“A cidade está a xogar a relación do seu tecido urbano coa auga na fronte na que as condicións para establecela son as naturais”, xa que, “historicamente a fachada de Orzán-Riazor era de protección e non de relación”, explica. E apunta, ademais, a que a cidade a nivel global debe entender este espazo “coma unha área de oportunidade para o reequilibrio do conxunto edificado nos barrios”.

Para o concelleiro Xiao Varela, que chegou ao Concello no 2015, hai tres fitos que cómpre seren sinalados no devir dos futuros terreos liberados: o primeiro, que o PSOE, daquela actor principal dos convenios do 2004, virase o seu criterio para aprobar no pleno unha moción, presentada polo propio partido socialista, que dicía “que era necesaria a revisión” destes textos. O segundo, “a paralización da poxa da Solana”, porque demostrou “que é posíbel”mudar algo.

A cidade de A Coruña enfróntase ao seu futuro, á posibilidade de decidir que quere ser cando sexa maior

O último, para Varela, é o convenio asinado entre a Xunta e Puertos del Estado, de costas ao Concello. “Para nós foi moi molesto, porque ningunearon ao Concello dun xeito consciente, pero demostra que a Autoridade Portuaria e a Xunta se decataron de que tiñan que cambiar o ideario e que xa non valía o tema de facer negocio, neste caso, con Batería e Calvo Sotelo e deixando apartado San Diego”, explica o edil.

Neste tempo, o Concello presentou un protocolo alternativo ao que se refire Varela, no que a Xunta e Puertos del Estado anunciaban que Batería e Calvo Sotelo terían usos públicos, avogando por unha solución global para toda a fachada marítima, que incluíse todos os peiraos, o hotel Finisterre e A Solana.

Outra folla de ruta

Pero non está todo falado, a Autoridade Portuaria segue a súa propia folla de ruta e non renuncia a ela., de feito, está a elaborar unha nova proposta co urbanista Joan Busquets, que é o responsábel dos convenios do 2004 e, ademais, o redactor do plan xeral da cidade.

A Comisión Aberta en Defensa do Común, que se creou cando o Ministerio de Defensa anunciou que ía poñer á venda as parcelas da Maestranza, iniciou unha loita cidadá para conseguir que os terreos portuarios liberados pasasen ao patrimonio municipal de xeito gratuíto. O 7 de maio de 2017, xunto con outros colectivos sociais da cidade, entre eles asociacións veciñais e sindicatos, reuniu a máis de 4.000 persoas nas rúas baixo o lema: A Coruña non se vende, en contra da especulación.

Porque a venda dos terreos ten unha razón de ser, alén da transformación da fachada litoral, que é o pago das débedas contraídas pola Autoridade Portuaria para a construción da dársena exterior de punta Langosteira, que vai ser o lugar ao que se trasladen as empresas que deixen os peiraos interiores. “O problema aquí é que se aproban mocións e mocións no pleno e, despois, non se executan”, di Manolo Monge, un dos voceiros da entidade. Neste senso, a plataforma avoga porque sexa o Estado, como xa o fixo noutras cidades, quen se faga cargo desta hipoteca.

A plataforma propuxo tamén unha consulta para que fosen os veciños e as veciñas da Coruña quen decidisen sobre o seu futuro. Ese referendo, que foi aprobado no pleno “hai ano e medio”, segundo lembra Monge, aínda non saíu adiante tal e como se tiña falado, algo que abre unha fenda entre o movemento e o Goberno local.

O concelleiro de Rexeneración Urbana non renuncia á consulta, aínda que fala xa de lle dar voz á cidadanía doutro xeito. Convocarase un concurso antes do mes de agosto e un xurado, formado por representantes institucionais e da cidade, será o que elixa os gañadores. A partir do mes de decembro, segundo a folla de ruta do Concello, abrirase unha fase de valoración que concluirá en febreiro, cunha votación na que os veciños e veciñas escollan a súa proposta preferida.

Que o porto non deixe de ser un porto, que os terreos liberados sexan lembranza do que esta cidade foi e oportunidade para novas empresas, para a Universidade, para a investigación e o emprego sostíbel seguen a estar sobre a mesa, mais agora, a quen lle toca tirar? 

Cargando valoraciones...
Comentar
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Cargando relacionadas...

Murcia
Extrema derecha
La Fiscalía de Murcia investigará si el presidente de Vox Murcia ha incurrido en delitos de odio
El órgano judicial responde a las denuncias de PSOE, Izquierda Unida y Podemos que apuntan a José Ángel Antelo como instigador de las razzias que se están llevando a cabo en Torre Pacheco.
Opinión
Integración, valores europeos, y otros grandes chistes racistas
El poder ha sabido rentabilizar bien las migraciones: se explota su fuerza de trabajo para engordar las sacas del capital, se explota su alteridad para que la gente no piense en la desposesión que sufren por culpa de este régimen de la avaricia.
Opinión
Lo de Torre Pacheco tiene un nombre: terrorismo supremacista blanco
Lo que está pasando en la localidad de Murcia es responsabilidad de una narrativa supremacista blanca alimentada por políticas migratorias racistas y por la criminalización y estigmatización que sufren las poblaciones migrantes y racializadas.
Comunidad de Madrid
Los bomberos forestales madrileños inician una huelga de un mes
Cerca de 80 trabajadores se han encerrado en la sede de Tragsa a la que acusan de no negociar mejoras laborales y ante la “desidia” de la Comunidad de Madrid.
Economía
¿Cómo funciona el mecanismo de defensa que Europa podría activar contra los aranceles de Trump?
Varios gobiernos europeos apuestan y presionan a la Comisión Europea para que active el Instrumento contra la coerción económica contra las amenazas estadounidenses.
El Salto n.79
La celulosa o la vida: periodismo situado y lucha social para frenar un ecocidio
El jueves 17 de julio os esperamos en el CS “A Nubeira” de Vigo para presentar el último número de la revista El Salto.
Maternidad
La discriminación de las familias monoparentales por los permisos de nacimiento llega al TEDH
Una familia monoparental demanda al Estado español por entender que se ha vulnerado su derecho a la no discriminación.
Fronteras
Las devoluciones en caliente de solicitantes de asilo pasan a ser política oficial en Alemania
La Alemania de Friedrich Merz consagra una política de mano dura y devolución en caliente de solicitantes de asilo que las ONG de apoyo a migrantes denuncian como ilegal.

Últimas

Comunidad El Salto
El Salto estrena nueva página: una web como una casa
Después de un año de trabajo, lanzamos en julio la nueva web de El Salto, con un nuevo diseño, pero, sobre todo, con una nueva Zona Socias llena de ventajas para las personas que hacen posible El Salto con su apoyo.
Alicante
Denuncian cortes de suministro en pleno verano por parte de Aguas de Alicante
Varios bloques de edificios del barrio de Los Ángeles padecen cortes de agua a lo largo del mes de junio y julio sin que la empresa les diera una respuesta clara sobre la situación.
Sindicatos
Extremadura con Las Seis de La Suiza
CNT Extremadura, con el apoyo del Sindicato 25 de Marzo, CC.OO y UGT, convoca una concentración de apoyo en Cáceres el jueves 17 de julio.
Opinión
Redes sociales
Todos vivimos ahora en el castillo del vampiro
Puede parecer contraintuitivo, pero irritar a la gente es de hecho una manera ahora de pacificarla. Porque lo que hace es agotarnos: canalizar nuestro tiempo y nuestra energía creativa al espacio virtual.
Más noticias
Palestina
La coordinadora europea contra el antisemitismo dice que los informes sobre la hambruna en Gaza “son rumores”
Katharina von Schnurbein es la encargada de proteger a Israel en las discusiones que esta semana tienen lugar sobre el acuerdo preferencial que la UE tiene con el Estado sionista.
Palestina
Más de mil caras conocidas de la cultura exigen al Gobierno que cese la venta de armas a Israel
Una carta dirigida al presidente del Gobierno por más de mil profesionales de la cultura considera que “mantener los negocios armamentísticos con Israel es complicidad activa con el genocidio”.

Recomendadas

Málaga
Málaga, el punto de inversión para los fondos israelíes a pie de playa
Diversos fondos de origen israelí están presentes en proyectos urbanísticos de Málaga influyendo en la turistificación de la provincia mientras se enriquecen con la ocupación de Palestina
Feminismos
Patricia Reguero
“Mis relatos están escritos al lado de otras, arropada por la escucha de otras”
Patricia Reguero Ríos, redactora de El Salto, presenta ‘Todo lo que pasó el día que me mordió mi hija’ (La Imprenta, 2025), un conjunto de relatos que desde lo individual apelan a lo colectivo y que se devoran con una mezcla entre ansiedad y placer.
LGTBIAQ+
Mana Muscarsel
“La amistad da más juego para salir de la lógica de la familia porque tiene menos reglas"
La autora y psicóloga argentina pone en valor la amistad frente a los modelos relacionales centrados en la pareja y la familia. Tampoco le interesa la familia elegida: “Marca una línea muy clara entre lo que pertenece y lo que no”.
Barcelona
El reciclaje invisible: la relación entre la chatarra y la ciudad de Barcelona
La red de reciclaje en Barcelona es de una complejidad casi hermética, más aún si hablamos de los recicladores informales, más conocidos como chatarreros. Salimos a la calle a entender una economía sumergida que está a la vista de todos.
Comentarios

Para comentar en este artículo tienes que estar registrado. Si ya tienes una cuenta, inicia sesión. Si todavía no la tienes, puedes crear una aquí en dos minutos sin coste ni números de cuenta.

Si eres socio/a puedes comentar sin moderación previa y valorar comentarios. El resto de comentarios son moderados y aprobados por la Redacción de El Salto. Para comentar sin moderación, ¡suscríbete!

Cargando comentarios...