Puertos
A fachada litoral, unha oportunidade no horizonte

Cando as empresas que están instaladas nos peiraos interiores trasladen a súa actividade á dársena exterior de punta Langosteira, estas instalacións perderán o seu uso portuario. Unha oportunidade para que a cidade reformule a súa relación co mar ou unha condena a cumprir os convenios do 2004?

PEIRAOS de BATERIA
O Porto exterior significa desplazar toda a actividade portuaria lonxe do centro da cidade. Sandra García Rey
29 ago 2018 09:30

A Coruña enfróntase ao seu futuro, á posibilidade de decidir que quere ser cando sexa maior, mais como cando iso lle pasa a calquera adolescente, todos ao seu redor teñen algo que dicir, todos cren saber cal é a mellor opción. Hai quen pensa que cómpre facer realidade as promesas dadas, que é imposíbel deixar de lado as herdanzas recibidas e que non hai máis opción que seguir o camiño marcado… Outros, como quen decide estudar Filosofía, apostan pola idea de loitar por cambialo todo. Poucos, porén, queren escoitar o que á protagonista lle gustaría facer coas liñas da súa vida, neste caso, con esas linguas de formigón que lle comen espazo ao mar e que, nuns anos, van perder o sentido para o que foron construídas.

E agora… Agora cómpre decidir e facelo ben. O concelleiro de Rexeneración Urbana e Dereito á Vivenda, Xiao Varela, fala de darlle a volta ao destino marcado, a eses convenios asinados o 2 de febreiro do ano 2004 polo Concello, que entón tiña como alcalde ao socialista Francisco Vázquez, polo titular da Consellería de Política Territorial e agora presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, polo ministro de Fomento, Francisco Álvarez-Cascos, e polo alcalde de Arteixo, Manuel Pose, estes tres do PP. Eses convenios seguen en vigor, porque, a pesar dos protocolos asinados, dos anuncios, dos debates e das fotografías, non cambiou nada que faga que ese documento careza de valor actualmente.

Pero, a hai que temer? O convenio divide os futuros espazos liberados en dúas zonas. A primeira é a dos peiraos da Batería e de Calvo Sotelo, nos que se desafectarán —que perderán a súa actividade actual— 54.533 metros cadrados. Este documento deixa en mans da Autoridade Portuaria outros 22.200 metros, xa que conservará unha franxa duns 20 metros de ancho ao longo do bordo dos peiraos. Para esta zona, os usos previstos eran “institucionais e lucrativos terciarios”, iso, realmente, significa que 34.458 metros cadrados pasarán a ser propiedade de empresas, que 8.615 serán para un hotel, 7.753 para oficinas e 18.090 para centros comerciais e de lecer. 

Non está todo falado neste conflicto, a Autoridade Portuaria segue a súa propia folla de ruta e non renuncia a ela

A segunda zona afecta a San Diego e ao peirao Petroleiro; en total, 376.192 metros cadrados, ademais dos 18.560 metros que vai manter para ela a entidade portuaria, cunha franxa de 20 metros en San Diego e dez no Petroleiro. Neste caso, os usos lucrativos teñen unha superficie de 51.687 metros cadrados, dos que 7.753 se reservan a oficinas, 33.597 a centros comerciais ou de lecer e 10.337 a locais comerciais. Nesta zona permítense usos residenciais nunha superficie de 344.581 metros cadrados, dos que 275.665 serán para vivenda de prezo libre e 68.916 para a construción de vivenda protexida.

Cambios na travesía

Por que, entón, habendo esta folla de ruta estabelecida, houbo cambios na travesía da cidade-barco inmóbil, como lle gustaba dicir a Wenceslao Fernández-Flórez? É certo que estaba no programa electoral do BNG e da Marea Atlántica pero non se poden obviar tampouco as desfeitas da crise económica, a perda de poder financeiro de empresas galegas que, en teoría, poderían instalarse neses terreos, tamén o estoupido da burbulla da vivenda, nin o empoderamento dunha cidadanía que, esta vez, pensou que o seu futuro non tiña por que estar escrito dez anos atrás.

O arquitecto do estudio MMasa e codirector do proxecto A Cidade dos Barrios, Luciano G. Alfaya, apunta a que “a transformación do peirao da Coruña non pode ser independente da planificación do resto da cidade”, e considera “incomprensíbel”, que as cidades sigan a planificar “as súas fachadas litorais como pezas illadas cando por dimensión e centralidade son determinantes no desenvolvemento urbano global”.

A Lonxa
O muro coruñés é o que máis pesca fresca descarga diariamente de Galiza. Sandra García Rey

“A cidade está a xogar a relación do seu tecido urbano coa auga na fronte na que as condicións para establecela son as naturais”, xa que, “historicamente a fachada de Orzán-Riazor era de protección e non de relación”, explica. E apunta, ademais, a que a cidade a nivel global debe entender este espazo “coma unha área de oportunidade para o reequilibrio do conxunto edificado nos barrios”.

Para o concelleiro Xiao Varela, que chegou ao Concello no 2015, hai tres fitos que cómpre seren sinalados no devir dos futuros terreos liberados: o primeiro, que o PSOE, daquela actor principal dos convenios do 2004, virase o seu criterio para aprobar no pleno unha moción, presentada polo propio partido socialista, que dicía “que era necesaria a revisión” destes textos. O segundo, “a paralización da poxa da Solana”, porque demostrou “que é posíbel”mudar algo.

A cidade de A Coruña enfróntase ao seu futuro, á posibilidade de decidir que quere ser cando sexa maior

O último, para Varela, é o convenio asinado entre a Xunta e Puertos del Estado, de costas ao Concello. “Para nós foi moi molesto, porque ningunearon ao Concello dun xeito consciente, pero demostra que a Autoridade Portuaria e a Xunta se decataron de que tiñan que cambiar o ideario e que xa non valía o tema de facer negocio, neste caso, con Batería e Calvo Sotelo e deixando apartado San Diego”, explica o edil.

Neste tempo, o Concello presentou un protocolo alternativo ao que se refire Varela, no que a Xunta e Puertos del Estado anunciaban que Batería e Calvo Sotelo terían usos públicos, avogando por unha solución global para toda a fachada marítima, que incluíse todos os peiraos, o hotel Finisterre e A Solana.

Outra folla de ruta

Pero non está todo falado, a Autoridade Portuaria segue a súa propia folla de ruta e non renuncia a ela., de feito, está a elaborar unha nova proposta co urbanista Joan Busquets, que é o responsábel dos convenios do 2004 e, ademais, o redactor do plan xeral da cidade.

A Comisión Aberta en Defensa do Común, que se creou cando o Ministerio de Defensa anunciou que ía poñer á venda as parcelas da Maestranza, iniciou unha loita cidadá para conseguir que os terreos portuarios liberados pasasen ao patrimonio municipal de xeito gratuíto. O 7 de maio de 2017, xunto con outros colectivos sociais da cidade, entre eles asociacións veciñais e sindicatos, reuniu a máis de 4.000 persoas nas rúas baixo o lema: A Coruña non se vende, en contra da especulación.

Porque a venda dos terreos ten unha razón de ser, alén da transformación da fachada litoral, que é o pago das débedas contraídas pola Autoridade Portuaria para a construción da dársena exterior de punta Langosteira, que vai ser o lugar ao que se trasladen as empresas que deixen os peiraos interiores. “O problema aquí é que se aproban mocións e mocións no pleno e, despois, non se executan”, di Manolo Monge, un dos voceiros da entidade. Neste senso, a plataforma avoga porque sexa o Estado, como xa o fixo noutras cidades, quen se faga cargo desta hipoteca.

A plataforma propuxo tamén unha consulta para que fosen os veciños e as veciñas da Coruña quen decidisen sobre o seu futuro. Ese referendo, que foi aprobado no pleno “hai ano e medio”, segundo lembra Monge, aínda non saíu adiante tal e como se tiña falado, algo que abre unha fenda entre o movemento e o Goberno local.

O concelleiro de Rexeneración Urbana non renuncia á consulta, aínda que fala xa de lle dar voz á cidadanía doutro xeito. Convocarase un concurso antes do mes de agosto e un xurado, formado por representantes institucionais e da cidade, será o que elixa os gañadores. A partir do mes de decembro, segundo a folla de ruta do Concello, abrirase unha fase de valoración que concluirá en febreiro, cunha votación na que os veciños e veciñas escollan a súa proposta preferida.

Que o porto non deixe de ser un porto, que os terreos liberados sexan lembranza do que esta cidade foi e oportunidade para novas empresas, para a Universidade, para a investigación e o emprego sostíbel seguen a estar sobre a mesa, mais agora, a quen lle toca tirar? 

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Infraestructuras
Ampliación norte València vuelve a salir a la calle contra la ampliación del Puerto
La Comissió Ciutat-Port ha denunciado censura por parte de la EMT y Metrovalencia, que han retirado los anuncios de la manifestación de este viernes que la plataforma ya había contratado con ambas empresas pública
PNV
REDES CLIENTELARES El Puerto de Bilbao coloca a la hija del número 2 del PNV
Iratxe Aurrekoetxea, familiar del secretario de organización del partido jeltzale, fue seleccionada para un puesto de trabajo en la Autoridad Portuaria de Bilbao días antes de que su director, Carlos Alzaga, fuera elegido para sustituir a Pradales.
Análisis
Puerto de València Ciudades portuarias contemporáneas: entre presiones logísticas y emancipación ciudadana
Las decisiones de las autoridades portuarias ya no están necesariamente alineadas con las necesidades de las ciudades y sus ciudadanos, lo que crea una subordinación de la ciudad al puerto.
Literatura
Gustavo Faverón Patriau “Quizá la novela sea ahora mismo más relevante que nunca”
El escritor peruano Gustavo Faverón Patriau quería narrar en su nueva novela la historia de un boxeador que no sabía boxear pero tumbaba a sus rivales recitándoles al oído versos de César Vallejo. ‘Minimosca’ acabó siendo un cuentacuentos inagotable.
Que no te cuenten películas
Comunidad El Salto Suscríbete a El Salto y llévate seis meses de regalo a Filmin
Estas navidades, haz posible que El Salto llegue más lejos con sus contenidos críticos y llévate de regalo medio año de Filmin. Y si ya tienes Filmin, suscríbete a El Salto y regala el acceso a esta plataforma a quien quieras.
Galicia
Memoria histórica Así fue como el Patronato de Protección a la Mujer transformó Galicia en un convento de clausura
Las mujeres que cayeron en las redes del Patronato iniciaron un periplo de encierro, humillaciones, abusos y explotación que es desconocido para la mayor parte de la población. Queda hoy en la impunidad de un silencio que tenemos el deber de romper.
Pensamiento
Sarah Jaffe “En realidad tenemos que hacer menos. E impedir que algunas cosas sucedan”
La escritora y periodista Sarah Jaffe aborda el desengaño cotidiano al que nos aboca el mundo laboral e investiga cómo, a pesar de todo, las personas se organizan colectivamente en sus empleos para que “trabajar apeste menos”.

Últimas

Palestina
Eyad Yousef “No cuentes lo que queremos ser, cuenta lo que nunca hemos dejado de ser: un pueblo que quiere la paz"
Eyad Yousef es profesor en la Universidad de Birzeit, Cisjordania, y comparte su experiencia en una universidad que “representa el pluralismo y la libertad que tanto anhela la sociedad palestina”
Opinión
Tribuna Todas las razones para decir ‘Altri non’
Aquí van unos cuantos motivos para juntarnos este domingo en Compostela y dejar clara nuestra postura frente a un expolio que nos están tratando de imponer disfrazado de progreso, pero que sólo trae beneficio económico a unos cuantos indeseables.
Análisis
Análisis El independentismo se reorganiza, pero ¿sigue siendo independentista?
Los partidos independentistas han sufrido la crisis del procés y el posprocés, y todavía no la han resuelto, sino, a lo sumo, la han aplazado. El PSC aparece como el ganador de una carrera con corredores agotados.
Opinión
Opinión Sobrevivir pagando en el Álvaro Cunqueiro
Una de las victorias ideológicas del PP de Feijóo en Galicia ha sido hacernos creer que pagar por servicios esenciales en los hospitales durante el cuidado de nuestros enfermos es lo natural, que no hay otra manera de abordarlo, pero es mentira.
Más noticias
Siria
Oriente Próximo Israel impone hechos consumados sobre Siria para condicionar la transición según sus intereses
“Está escrito que el futuro de Jerusalén es expandirse hasta Damasco”, dijo este octubre el ministro de Finanzas israelí, Bezalel Smotrich, uno de los exponentes ultras del Ejecutivo.
Ocupación israelí
Ocupación israelí Un tercio de los asesinatos de periodistas en 2024 fueron obra del ejército de Israel
Reporteros Sin Fronteras documenta la muerte de 18 periodistas en Palestina y Líbano este año “asesinados deliberadamente por hacer su trabajo” y habla de una “masacre sin precedentes” de profesionales del periodismo.
Crisis energética
Análisis Los aerogeneradores no son molinos, son gigantes
El megaproyecto eólico del Clúster Maestrazgo, punta de lanza del capitalismo verde, destruirá un área natural de alrededor de 1325 campos de fútbol.

Recomendadas

Ocupación israelí
Palestina Vivir en alerta: la resistencia palestina frente la ocupación israelí
La cruda realidad de las feministas palestinas que, ante la represión y las detenciones arbitrarias, continúan su lucha por la libertad, la justicia y los derechos humanos.
Madrid
Ciudades Fake Madrid, un paseo por los hitos del simulacro
Un recorrido por los grandes éxitos de la conversión de Madrid en una ciudad irreal.
Fronteras
Túnez Túnez endurece la represión contra las ONG de ayuda a las personas migrantes
Mientras el presidente Kaïs Saied se prodiga en discursos racistas, el estado persigue a las entidades solidarias con quienes llegan al país, bajo el silencio cómplice de la Unión Europea.