Palestina
O muro da educación entre Israel e Palestina

Nos libros de texto israelís non se menciona a palabra Palestina e nos palestinos a meta principal é a construción  dunha identidade nacional.

Mural no good morning Belén
Un neno pasa por diante dunha pintada no campo de refuxiados de Dheisheh. Pablo Santiago
BELÉN (PALESTINA)
13 mar 2019 09:45

Amaia Galili naceu e medrou en Israel e agora está rodeada de libros que narran a historia de aldeas palestinas derruídas durante a Nakba. Entre pausas para recordar, conta que antes de comezar a universidade entrevistou a xente da súa vila para saber como era a vida no lugar antes e despois de 1948: “contáronme que o principio convivían cos palestinos e que máis tarde xa non estaban alí, dicíase que marcharan para o Líbano e Siria. No medio dos dous relatos só había un gran burato negro e a min nin sequera se me pasou pola cabeza preguntar que acontecerá en 1948”.

“A meta principal da educación palestina é a de construír unha identidade nacional sen presentar en profundidade o lado israelí nin falar do que realmente significa a ocupación.

“Nos libros de texto israelís non se menciona en absoluto a Nakba nin ningún outro feito da historia do outro bando. Nin sequera aparece a palabra Palestina, tan só se fala de minorías árabes”, asegura Nurid Peled-Elhanan, profesora da Universidade Hebrea de Xerusalén e escritora do libro Palestina nos libros de texto israelís. O lado de Nurid está Samira Alayan, docente da mesma universidade e palestina con DNI israelí especializada na educación en Cisxordania, Gaza e Xerusalén Este. “Do lado palestino hai un único libro de texto financiado polo Banco Mundial e a Unión Europea que está escrito cun control total sobre o coñecemento e con censura directa”, afirma Samira. Segundo ela, a meta principal da educación palestina é a de construír unha identidade nacional sen presentar en profundidade o lado israelí nin falar do que realmente significa a ocupación.

Mural educación campo de refugiados en Belén
Mural en el campo de personas refugiadas de Dheisheh, Belén Pablo Santiago

Omar Hmidar: “Na escola ninguén lles explica que a Nakba non é un día de celebración, deberían ser conscientes de por que ese día non hai clase e o que supuxo 1948 para os palestinos, pero ninguén llo conta.”

Amaia, a raíz da súa entrada na universidade, comezou a indagar máis sobre a historia Palestina e nese momento deuse conta de todo o que lle ocultaran durante os seus anos de instituto e asegura que foi “un choque moi grande”. Nurid concorda con ela: “para min este procedemento comezou cando me mudei ao estranxeiro, é moi duro darte conta de que levas vivindo nunha mentira toda a túa vida”. Esta profesora explica que en Israel os libros de texto fanos empresas privadas pero que antes da súa publicación teñen que pasar o filtro do Ministerio e, para iso, deben promover ideas sionistas. “No colexio fomentan a idea de que os árabes son primitivos, pobres e que viven en casas de lama. Cando me enterei de que fai décadas nunha aldea preto de Tiberíades os palestinos inventaran un sistema de división equitativa da auga entre eles quedei sorprendida, tiña a imaxe de que non sabían facer nada”, conta Amaia.

Nurid, despois de dous anos dedicados a investigación neste campo, afirma que en Israel non se ensina nada sobre a cultura palestina en particular nin sobre a árabe en xeral: “moitos israelís pensan que en Palestina non teñen nin coches, viven a dez minutos deles e o seu coñecemento sobre o lugar é nulo”. Segundo esta profesora, os árabes aparecen sempre representados nos libros de texto israelís a través de imaxes racistas, xeralmente homes con camelos ou mulleres totalmente cubertas. “Na educación israelí faise fincapé en que os palestinos son nómadas para fomentar a idea de que non teñen ningún tipo de conexión con esta terra, que están aquí de paso”, asegura Nurid. Tamén conta que ela, de vez en cando, invita a artistas árabes a dar charlas sobre música, cine ou pintura na universidade e que os seus alumnos se quedan asombrados porque nin se podían imaxinar que existirá arte palestino.

Nurid, profesora israelí: “Moitos israelís pensan que en Palestina non teñen nin coches, viven a dez minutos deles e o seu coñecemento sobre o lugar é nulo.”

Omar, desde o outro lado do muro, tamén cree que no seu sistema educativo non se lles ensina aos nenos nada sobre Israel nin os israelís: “non sabemos quen son, nin sequera estudamos hebreo, que eu considero fundamental”. Con respecto deste tema, Samira afirma que a educación se presenta de forma moi limitada nos libros de texto palestinos: “fálase do apartheid en Sudáfrica e na páxina seguinte aparece unha imaxe do muro de separación entre Cisxordania e Israel, pero en ningún momento se fai o vínculo directo entre ambas ideas”. As fotografías dos libros son un claro exemplo de control do coñecemento en ambos bandos. Samira tan só encontrou no seu estudo unha foto dun soldado israelí e Nurid unha dun checkpoint que, ademais, estaba baleiro.

Mural nombre niños muertos
Mural con los nombres de las niñas y niños asesinados por Israel en julio de 2014 Pablo Santiago

“Os israelís viven nun estado de terror profundo, os nenos respiran holocausto dende os tres anos e o sistema mételles na cabeza que a única maneira de sobrevivir a outro exterminio é rematando nós primeiro cos árabes, que son a nosa principal ameaza no momento.”

Para Nurid, o que se pretende conseguir con este control é que os israelís deixen de ver aos palestinos como persoas e xustificar, deste xeito, os asasinatos e o colonialismo. Segundo ela, todo o que lles contan aos estudantes no colexio prepáraos para enfrontarse aos 18 anos de servizo militar obrigatorio. Amaia opina o mesmo: “é imposible ir ao exército sendo tan novo sen ter moitas razóns e crer profundamente que esta é a única maneira que temos os xudeus de sobrevivir”. En Israel, a educación do medo funciona como unha xustificación da ocupación. “Os israelís viven nun estado de terror profundo, os nenos respiran holocausto dende os tres anos e o sistema mételles na cabeza que a única maneira de sobrevivir a outro exterminio é rematando nós primeiro cos árabes, que son a nosa principal ameaza no momento”, explica Nurid.

Amaia cre que unha das mellores formas de combater esta censura na educación é a educación en si mesma. Actualmente traballa en Zochrot, —significa recordando en hebreo— unha organización israelí-palestina cuxa misión é a de facer chegar aos israelís a historia do outro lado. “As veces collemos as ferramentas que o sionismo utiliza para expandir as súas ideas e dámoslles a volta”, narra. Amaia explica que, por exemplo, unha das estratexias que ten o sionismo para xustificar que esta é a súa terra consiste en promover que a cidadanía israelí coñeza cada anaco do país a través de excursións. “Nós facemos o mesmo pero, en vez de dar a coñecer Israel, organizamos saídas as aldeas palestinas derruídas durante a Nakba e marcámolas co seu nome orixinal en árabe, hebreo e inglés. As veces imos aínda máis alá e escribimos nas paredes das casas a que familia palestina pertencía esa vivenda”, conta. En Zochrot tamén traballan con colexios israelís. De feito, escribiron un programa educativo desde cero explicando toda a historia palestina, pero son moi poucos os profesores que o aceptan e, os que o fan, non teñen tempo para impartilo porque se deben adaptar ao currículo oficial. Amaia conta a solución que encontraron para solucionar este problema: “cando nos demos conta desta dificultade, decidimos traballar con material escolar oficial e intentar buscar gretas a través das que encaixar parte da historia palestina”.

Unha das estratexias que ten o sionismo para xustificar que esta é a súa terra consiste en promover que a cidadanía israelí coñeza cada anaco do país a través de excursións.

Para Omar tamén é fundamental que exista información alternativa a que se promove nas escolas para os mozos palestinos: “a min a educación popular ensinoume todo o que sei. Cando saín do colexio tan só coñecía como partido político a Fatah, souben que había máis variedade polas pintadas nas paredes dos campos e polo que me contaron algunhas organización locais”. El é voluntario de Laylac, unha asociación do campo de refuxiados de Dheisheh que ten como finalidade o desenvolvemento da comunidade a través do traballo voluntario e a concienciación sobre a situación palestina. “A existencia de entidades como Laylac paréceme marabillosa e terrible á vez: por unha parte penso que o seu traballo é incrible, pero pola outra sei que existen porque teñen que cubrir o baleiro que deixa a educación formal e iso non debería ser así”, narra. Para el tamén foi duro o momento no que se dou conta realidade que o rodeaba: “racionalmente alégrome de ter descuberto a educación popular e involucrarme nela, sinto que existe unha responsabilidade política por parte dos palestinos cara o noso país. Sen embargo, emocionalmente destrozoume, as cosas complícanse moito cando es consciente do que supón vivir baixo un réxime colonial e é moito máis difícil ser feliz”.

Omar Hmidar: “A educación popular ensinoume todo o que sei. Cando saín do colexio tan só coñecía como partido político a Fatah, souben que había máis variedade polas pintadas nas paredes dos campos e polo que me contaron algunhas organización locais.”
Mural educación Belén 2
Mural en el campo de Dheisheh Pablo Santiago
Nurid Peled-Elhanan: “É importante que isto cambie, non só para os palestinos senón para os propios israelís, que están traumatizados e viven nunha mentira”

Para ela, o mellor que me pode acontecer é que a comunidade internacional deixe de financiar o sionismo. Aínda así, tamén está convencida de que un Estado como Israel, baseado no colonialismo e no racismo, vai acabar explotando: “a nivel internacional tan só se ve a cara boa de Israel, pero a realidade é que neste país hai moita fame e moito racismo non só cara os palestinos, senón tamén cara, por exemplo, a gran comunidade etíope que habita aquí”. Amaia opina que no futuro, nunha hipotética situación de paz, Israel tería que desaparecer porque a súa existencia baséase nun Estado só para xente xudía e que, segundo ela, nesta terra debería poder vivir quen quixera independentemente da súa etnia. Para Amaia é necesaria unha transición xusta a través da que os israelíes sexan conscientes dos abusos cometidos contra os palestinos e na que o dereito ao retorno das persoas refuxiadas sexa un punto fundamental. “Se falamos de democracia, os palestinos liderarán este país porque serán maioría e eu estou completamente ben con esta idea”, asegura.

Para Amaia é necesaria unha transición xusta a través da que os israelíes sexan conscientes dos abusos cometidos contra os palestinos e na que o dereito ao retorno das persoas refuxiadas sexa un punto fundamental.

Despois de setenta anos de ocupación, as posturas parecen encaiarse cada vez máis e a educación, que debería facer entender o contexto e acercar as partes, está moi lonxe de beneficiar o curso dos acontecementos. Amaia asegura estar preocupada porque cré que cada vez os estudantes israelís simpatizan máis coa extrema dereita e Omar di sentir desesperación cando non é capaz de manter debates políticos con outros mozos palestinos. Entre eles hai un muro de separación que probablemente impida que podan —polo menos algún día pronto— encontrarse, ter ese debate e alimentar a esperanza de que, aínda que sexa en ocasións moi contadas, hai xente a ambos lados da fronteira que defende os dereitos humanos.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Opinión
Opinión “Ellos no existen” y nosotros quién sabe: la universidad ante el genocidio
“Nadie va a poder pensar ya en el holocausto judío sin recordar (o sin que le sea recordado) el holocausto Palestino”, escribía recientemente el escritor árabe-israelí Alon Mizrahi.
Genocidio
Genocidio Israel se felicita por armar a sus ciudadanos, mientras ataca por cuarta vez el hospital de Al Shifa
Mientras el ministro de Seguridad Nacional Ben Gvir celebraba en el parlamento israelí un récord en la concesión de licencias de armas, las tropas sionistas invadían Al Shifa, donde se refugian unas 30.000 personas.
Genocidio
Ocupación israelí Oxfam acusa a Israel de no adoptar todas las medidas a su alcance para impedir el genocidio
La ONG acusa al Estado sionista de desobedecer el mandato de la Corte Internacional de Justicia al bloquear sistemáticamente la respuesta humanitaria.
Genocidio
Genocidio Israel se felicita por armar a sus ciudadanos, mientras ataca por cuarta vez el hospital de Al Shifa
Mientras el ministro de Seguridad Nacional Ben Gvir celebraba en el parlamento israelí un récord en la concesión de licencias de armas, las tropas sionistas invadían Al Shifa, donde se refugian unas 30.000 personas.
Análisis
Genocidio Armas y recursos para los palestinos y sus aliados
Es imposible escuchar ninguna petición de ayuda material, militar y económica para la resistencia armada palestina, o para sus aliados regionales, por parte de la izquierda global.
Opinión
Opinión “Ellos no existen” y nosotros quién sabe: la universidad ante el genocidio
VV.AA.
“Nadie va a poder pensar ya en el holocausto judío sin recordar (o sin que le sea recordado) el holocausto Palestino”, escribía recientemente el escritor árabe-israelí Alon Mizrahi.
País Vasco
ELECCIONES VASCAS Así es la firma que colabora con el CNI contratada por el Gobierno Vasco para vigilar las elecciones
El operativo de cibervigilancia para las elecciones autonómicas ha sido adjudicado a S2 Grupo, vinculado a una exministra del PSOE salpicada por la trama Gürtel y a un abogado ligado a las tramas de corrupción del PP.
Música
Música “Stand by your man”: cómo el country posicionó el conservadurismo y la segunda ola feminista en Estados Unidos
A pesar de la imagen conservadora que tiene la música country, artistas como Tammy Wynette, Dolly Parton o Loreta Lynn cantaron y compusieron a finales de los años 60 sobre temas feministas.
Opinión
Opinión Hombre blanco busca negro no violento
'La próxima vez el fuego' supone una declaración de principios e intenciones, además de una denuncia del racismo de la sociedad norteamericana que a James Baldwin le tocó vivir, pero que abarca en sus propuestas, por igual, a blancos y negros.
Derecho a la vivienda
Derecho a la vivienda El Ayuntamiento del Partido Popular de Logroño desahucia a la PAH
Saltándose los protocolos, sin levantar acta ni expediente, el Gobierno del PP del Ayuntamiento de Logroño arrebata el local a la PAH de La Rioja y se lo concede irregularmente a la asociación de Familias Numerosas.
Crisis climática
Crisis climática El maremoto ignorado: la temperatura de los océanos alcanza registros nunca vistos
Los mares del planeta llevan un año batiendo récords de temperatura. Las consecuencias de este fenómeno van desde un incremento de las anomalías meteorológicas a una desestabilización de las corrientes marinas y los patrones climáticos globales.
Crisis climática
Crowdfunding 350.000 euros por denunciar la inacción climática
Un total de 16 integrantes de Rebelión Científica se enfrentan a importantes multas por sus acciones no violentas para denunciar la inacción ante la crisis climática. Activistas medioambientales denuncian un “efecto dominó represivo” en toda Europa.

Últimas

Opinión
Opinión Un marzo entre memorias, antídoto frente a ‘la neolengua’
‘El Gran Hermano’ continua con la peligrosa deformación y banalización de las realidades encerradas en la palabra ‘terrorismo’.
Ocupación israelí
Palestina El Salto te ofrece una camiseta para apoyar económicamente a la UNRWA
No cesamos de buscar nuevas vías para visibilizar un mayoritario clamor social que pide un alto el fuego al que apenas se da cabida en el discurso mediático convencional. Todos los beneficios de esta campaña irán destinados a la UNRWA.
Formación El Salto
Formación El Salto Política por todos los medios: periodismo de análisis en la era de la aceleración
Entre el 10 y el 30 de abril, la Escuela de Periodismo Crítico de El Salto desarrolla un curso para aprender a leer y escribir la información política.
Análisis
Lobby bancario Sacrificar el euro digital para que nada cambie
Ante una adopción masiva del euro digital sin límites, los bancos dejarían de ser esenciales y verían disminuida su capacidad para seguir creando dinero.

Recomendadas

Palestina
Protesta Miles de personas denuncian el genocidio de Israel en Gaza en una manifestación en Donostia
La movilización tenía por lema 'Genocidio Stop' y la han convocado agentes de la cultura vasca, que la han acompañado con actuaciones musicales, bertsos, bailes o ilustraciones
Inteligencia artificial
Inteligencia artificial La Unión Europea abraza la ley del algoritmo más fuerte
La inteligencia artificial ya tiene quién la regule. El Parlamento Europeo ha aprobado una ley que no mitiga las preocupaciones por los efectos que puede tener el modelaje algoritmo sobre los derechos fundamentales.
Cómic
François Schuiten “Viví la desaparición de mi perro con tanta violencia que dibujé guiado por la intuición”
Ven la luz las dos últimas obras del autor de cómic belga François Schuiten: ‘Jim’, elegía por su perro fallecido, y ‘El regreso del capitán Nemo’, nueva entrega de la imaginativa serie que desarrolla desde 1983 junto al guionista Benoît Peeters.
Rojava
Pueblo kurdo Alina Sánchez o Legerin: huellas para quien busca
El 17 de marzo de 2018, la internacionalista argentina Alina Sánchez perdía la vida en Rojava.