Opinión
E eredua

Atzera begiratuta, iruditzen zait ez genuela izan astirik geure buruei galdetzeko nondik jo nahi genuen bizitzan, zer eskatzen zigun barruak benetan; emakumeok ere gizonak heltzen ziren toki beretara iristeko gaitasuna geneukala sinetsarazi ziguten, eta guk sinesmen horri jarraitu genion.

Heteropatriarcado en el trabajo
Heteropatriarcado en el trabajo Emma Gascó
23 feb 2018 19:36

Lehenengo mailan geundela, artean idazten ikasi berriak, irakasleak orri zuri bana eman zigun, eta galdetu zuen: “Zer izan nahi duzue handitan?”. Nire erantzuna argia izan zen, formaz eta edukiz. Hasteko, ogibidea aukeratu nuen: “Idazkaria izan nahi dut, idaztea asko maite dudalako”. Gero, nire baieztapenaren egiaztagarri, orrialde osoa zirriborratu nuen, ezker-eskuin eta goiti-beheiti, jolas-orduraino luzatu zitzaidan jardunean.

Mutila banintz, ziurrenik, beste modu batzuk bururatuko zitzaizkidan helduaroa idazten emateko: idazlea izan nahiko nuen, besterik gabe, edo historialaria, entziklopedia-egilea, literatura-kritikaria, itzultzailea... Neska nintzen, ordea, eta lanbide horiek ez ziren sartzen nire aukeren artean; ez zegoen horrelakorik etxean, ikastolan eta kalean jasotako mezuen bidez ordura arte eraikia nuen iruditerian. Izan ninteke irakaslea, edo izan ninteke jostuna, ile-apaintzailea, gozogilea, erizaina, zaintzailea, etxekoandrea, sukaldaria, esnezalea... Niri idaztea gustatu, ordea, eta aukera bakarra neukan: idazkaria izatea. Zer, bestela?

Koskortu ginen, baina, eta gure iruditeria zabalduz joan zen, apurka, gure guraso eta hezitzaileena ere aldatuz joan zen heinean. Etxean ez ziguten esaten emakume izateagatik lanbide jakin batzuk bakarrik geneuzkala aukeran, ezta eskolan ere. Alderantziz; animatu egiten ziguten tradizioz emakumeen egitekoak ziren lanak alde batera uztera eta ordura arte nagusiki gizonezkoenak izandako esparruetako lanbideetara eramango gintuzten goi-mailako ikasketak egitera: ingeniari -tza, ekonomia, fisika, historia... Eta han joan ginen saldoka, jada emakumeenak ere baziren ikasketa —ezen ez oraindik ogibide— haiek egitera, ez beti gure gogokoak zirelako, ezpada gure gurasoak aukera hori emateko ahalegina egiteko prest agertu zirelako. Atzera begiratuta, iruditzen zait ez genuela izan astirik geure buruei galdetzeko nondik jo nahi genuen bizitzan, zer eskatzen zigun barruak benetan; emakumeok ere gizonak heltzen ziren toki beretara iristeko gaitasuna geneukala sinetsarazi ziguten, eta guk sinesmen horri jarraitu genion.

Orain, berrogeitaka urteen bueltako pertsona helduak garela, ohartzen gara, batetik, gure ikasketa-ibilbidean jasotako erreferentzia gehienak gizonezkoak izan direla —nahiz eta oraintsu arte ez dugun izan horren kontzientzia argirik—, eta horrek, ezinbestean, izugarrizko pisua izan duela gure nahitasunetan eta gure ahalduntzean; bestetik, ikusten dugu nola ustez emakumeen eskura ere bazeuden goi-mailako lanpostu gehienak gure ikasketa berak edo apalagoak dituzten gizonek bereganatu dituzten, eta, guk kristalezko sabaia behin eta berriz kolpatzeagatik burua koskorrez betea dugun bitartean, gizon horiek direla emakumeoi dagozkigun gaien inguruko erabakiak hartzen dituztenak; azkenik, konturatzen gara oraindik ere, neurri handi batean, ustez atzean lagatako gauza bera eskatzen zaigula emakumeoi, hots, politak, adeitsuak eta esanekoak izatea eta familiak berekin dakartzan kudeaketa- eta zaintza-lanen kargu egitea, trukean ezelango ordainik ez aintzatespenik jaso gabe.

Errealitate hori da, hain zuzen, hedabideetatik iristen zaiguna: hamaika idazleri erreferentzia egiten dien bi orrialdeko elkarrizketa batean —eta kazetaria gogor saiatuta ere—emakume-izen bakar bat emateko gai ez diren gizon literaturan adituak; emakumeok gizarteak hainbeste behar dituen haurrak ekarri, jagon eta hazteko gure familiek jasoko dituzten diru-laguntzak zehazten dituzten gizon politikoki eta ekonomikoki boteretsuak; eguraldiaren berri emateko zein afalostean etxekoei barre eragiteko zazpi zentimetroko takoien gainean dantzan aritu behar duten neskatila itxurako kazetari gazte eta heldu ile leun usain-goxoak; pertsonen arteko era guztietako harremanetan estereotipo beti-batekoak behin eta berriro errepikatzen dituzten telesail parekidetasunez mozorrotuak; emakumeen kirolari eta emakume kirolariei erdi-ezkutuko bi minutu eskas eskaintzen dizkieten kirol-tarteak.

Zorionez, badira gizartearen isla huts izateari uko egin eta orain arte gizonen itzalak estalirik edo kolektibitatearen barruan beraien burua nabarmendu barik egon diren garai bateko zein gaurko emakumeak eta haien lan eta jardunak zabaltzen ari diren hainbat hedabide eta bestelako argitalpenak, eredu horiek bistaratzea gizartea aldatzeko bide bat gehiago dela ulertu dutenak.

Izan ere, sexuak sexu eta generoak genero pertsona guztiak gizarte-aldaketa horren eragile eta gizarte zinez parekide baten parte izatea nahi badugu, ezinbestekoa da herritarrei —bereziki, haur eta gazteei— iristen zaizkien ereduei arreta jartzea. Geure azalean ikasia dugu ez dela nahikoa eskolan eta etxean esatea baietz, neskak ere Arte Ederretako Museoko zuzendari izan daitezkeela, gero ingurura begiratu eta horrelako adibiderik ikusten ez badute, emakumeekin lotutako eta emakumeen irudiekin hornitutako albiste gehienak gizarte-gaiei eskainitako atalean aurkitzen badituzte.

Jarrai dezagun, bada, E eredua sustatzen eta guztion neurriko mundu bat eraikitzen.

Archivado en: Iritzia Hordago Opinión
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Opinión
Opinión Sirat y las zonas temporalmente autónomas
En la película de Olivier Laxe prevalece el relato sobre la deserción del mundo que una mirada a la propia creación de la comunidad que surge en torno a las raves.
Opinión
Opinión Espejismo España
La descomposición del Gobierno de coalición es un reflejo de la expansión de la ola ultraderechista, pero no implica que los movimientos de transformación no puedan organizarse para contrarrestar esa amenaza.
Tribuna
Tribuna El juicio del siglo contra Greenpeace y el derecho a la protesta
El juicio contra Energy Transfer arranca hoy, 2 de julio, en los Países Bajos, donde Greenpeace busca justicia invocando por primera vez la nueva Directiva anti-SLAPP de la UE.
Francia
Francia ¿Unas primarias de la izquierda francesa? La idea seduce a socialistas y verdes pero Mélenchon la rechaza
El PS, los Ecologistas y sectores disidentes de la Francia Insumisa defienden recuperar el espíritu de la coalición unitaria del Frente Popular y presentar a un solo candidato en las elecciones presidenciales de 2027.
Extrema derecha
Extrema derecha Estados Unidos declara la guerra contra los pobres con la ley “grande y bella” de Trump
VV.AA.
La norma presupuestaria, que contempla más de un centenar de disposiciones, convierte a ICE en el cuerpo de seguridad del Estado más financiado y es un cheque en blanco para las grandes contaminantes.
Fútbol
Fútbol El equipo de fútbol femenino decidido a construir un nuevo Sudán desde el exilio
Un equipo de fútbol de desplazadas sudanesas en El Cairo lucha por continuar con el sueño de jugar. En el exilio, continúan entrenando.
Obituario
Obituario Jane Lazarre (1943-2025)
La escritora neoyorquina, autora de ‘El nudo materno’, falleció el pasado mes de junio. Su obra conectó enseguida con entorno feministas por ofrecer un relato de la experiencia materna más allá de las estrechas paredes del hogar
La vida y ya
La vida y ya Calma
Pienso en la cotidianidad en una ciudad grande. En la ausencia de calma que cubre casi todos los espacios.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Una “victoria moral” da alas a la Plataforma STOP Planta de Biogás en Colmenar y Tres Cantos
La aprobación en el último pleno de una moción para revertir la declaración de utilidad pública del proyecto infunde ánimos a la plataforma, que ya ha denunciado el procedimiento ante los tribunales.
Notas a pie de página
Notas a pie de página ¡Parecían tan buenos!
La desaparición de niñas y niños de las calles tuvo lugar a la vez que se construía un relato idílico sobre la infancia. En ‘República luminosa’, Andrés Barba retrata su vuelta como grupo inquietante.

Últimas

Laboral
Laboral Yolanda Díaz asegura que el Gobierno tramitará el indulto a las Seis de la Suiza
La ministra de Trabajo reconoce sentirse “escandalizada” tras la reunión con las sindicalistas condenadas y asegura que no va a “aceptar retrocesos” en los derechos laborales
Palestina
Palestina Albanese presenta su informe ante la ONU: “Gaza es el escenario de un crimen”
El Consejo de Derechos Humanos atiende al reporte sobre el lucro de empresas y bancos en el actual genocidio de Gaza. The Guardian califica de “posible crimen de guerra” el ataque contra una cafetería en la que murieron 39 personas.
Más noticias
Opinión
Opinión Sirat y las zonas temporalmente autónomas
En la película de Olivier Laxe prevalece el relato sobre la deserción del mundo que una mirada a la propia creación de la comunidad que surge en torno a las raves.
Política
Política Feijóo radicaliza al Partido Popular en medio del terremoto Cerdán con la vista puesta en las elecciones
Miguel Tellado será el nuevo secretario general del partido. Un movimiento con el que Feijóo consigue el control casi absoluto del PP y le come espacio del discurso ultra a Vox, pero que lo aleja de eventuales pactos con PNV y Junts.
Galicia
Galicia Galicia elige el rumbo de la lucha contra Altri en las elecciones a la directiva de la plataforma Ulloa Viva
Vecinos y vecinas de la comarca más afectada presentan dos listas separadas tras no llegar a una propuesta de consenso. Por un lado concurre una candidatura continuista y, por el otro, una alternativa que se acerca más al nacionalismo institucional.

Recomendadas

Laboral
Laboral Reivindicar los derechos laborales en microempresas, el reto de los sindicatos
Nuevas estrategias hacen frente a realidades como las de los falsos autónomos o los puestos en remoto, mientras el PP quiere restringir aún más los comités de empresa.
En el margen
En el margen Aisetou Kajakeh: “Nosotras no estamos rompiendo techos de cristal, sino sorteando muros”
Esta socióloga española asegura que las asociaciones gambianas en España mantienen un vínculo directo con el lugar de origen, lo que hace que nunca pierdan la conexión con las raíces.
Salud mental
Laura Martín López-Andrade “La psiquiatría es una profesión potencialmente muy peligrosa”
La psiquiatra granadina defiende desde Málaga otro tipo de psiquiatría que huye de los diagnósticos y de la jerarquía y cambia la palabra tratamiento por acompañamiento.