Medio ambiente
Bruxelas deixa fóra os hidrodutos galegos dos proxectos prioritarios europeos

A plataforma Galiza Sen Gas celebra a decisión da Comisión Europea de excluír da listaxe de Proxectos de Interese Común (PCI) os hidrodutos A Coruña-Zamora e Guitiriz-Zamora, infraestruturas que pretendían conectar Galiza co corredor ibérico de hidróxeno dentro do proxecto H2Med. A exclusión supón que estas canalizacións non serán consideradas prioritarias e, polo tanto, non poderán acceder a financiamento europeo de até o 50% do seu custo.

Para a plataforma ecoloxista, composta por Amigas da Terra, Amnistía Internacional Galicia, ADEGA, Ecoar Global, Federación galega de Ecoloxistas en Acción, Greenpeace, Observatorio Galego da Acción Climática (OGACLI) e Verdegaia, a exclusión supón unha vitoria que confirma que os hidrodutos carecen de xustificación desde o punto de vista ecolóxico e social.

Segundo explican, a produción de hidróxeno verde a partir de electricidade eólica e solar resulta necesaria, xunto cunha maior electrificación, para eliminar o consumo de gas fósil na industria galega, meta que debería acadarse antes de 2035. Cómpre lembrar que o gas fósil representa o 23% do uso de recursos enerxéticos en Galiza, utilizándose maioritariamente para producir electricidade e obter calor industrial.

Porén, a construción de hidrodutos só se xustificaría para exportar hidróxeno verde, o que complicaría o panorama da transición enerxética galega. “A produción galega de hidróxeno verde debe orientarse ao consumo interno e non á exportación”, sinalan desde a plataforma, que recorda que o transporte do hidróxeno a longas distancias é ineficiente e só interesa á industria centroeuropea e á empresa gasista Enagás.

Segundo un estudo da Comisión Europea, na lóxica do proxecto H2Med, Galiza exportaría moito máis hidróxeno verde do que demandaria para a súa propia descarbonización. O documento estima unha demanda galega, nun escenario medio, de 84.000 toneladas en 2030, que subiría a unhas 200.000 toneladas en 2040 e 2050. Pero a exportación cara a Castela e León xa podería superar as 200.000 toneladas en 2030.

Xosé Veiras, biólogo e membro da plataforma, considera que o motivo da exclusión quizáis se deba a que a Comisión Europea “non ve claro que Galiza sexa capaz de producir suficiente hidróxeno verde como para exportar a través do proxecto H2Med”.

Actualmente Galiza non produce unha soa tonelada de hidróxeno verde e todo indica que en 2030 aínda producirá moi poucas. Ademais, o hidróxeno tamén se podería exportar por vía marítima, en forma de amoníaco ou metanol.

A decisión europea chega nun momento no que organizacións como Greenpeace e a rede Gas No es Solución denuncian que a infraestrutura de hidróxeno promovida por Enagás carece da planificación ambiental esixida pola lexislación vixente. Estas entidades presentaron alegacións formais ante o Ministerio para a Transición Ecolóxica esixindo unha Avaliación Ambiental Estratéxica que englobe todas as infraestruturas do proxecto.

“Estamos asistindo a un novo caso de inxección de diñeiro público a infraestrutura privada con enormes riscos onde se substitúe a planificación democrática e ambiental por un modelo ditado polo oligopolio enerxético”, subliñou Francisco del Pozo, responsable de combustíbeis fósiles e nuclear de Greenpeace.

A rede recoñece que o hidróxeno verde está chamado a desempeñar un rol importante no proceso de descarbonización de certos sectores difíciles de electrificar, como algunhas industrias ou o transporte marítimo e aéreo. Porén, consideran fundamental un análise estratéxico do impacto destas infraestruturas que promova unha rede realista que favoreza a rápida descarbonización minimizando o impacto nos territorios.

Veiras explica que o obxectivo de abandonar o gas fósil antes de 2035 require, por un lado, electrificar máis o consumo enerxético, especialmente na industria e na calefacción de edificios, vivendas e o sector servizos. “Deste xeito podería sustituirse o groso do consumo de gas fósil para obter calor, que se produce sobre todo na industria”, apunta.

Desde Galiza sen Gas conclúen que a conexión de Galiza co Proxecto H2Med a través de Zamora “carece de racionalidade ecolóxica e só serviría para canalizar hidróxeno verde galego cara a Alemaña”, priorizando os intereses da industria centroeuropea e do sector gasista sobre as necesidades reais da transición enerxética galega.