Medio ambiente
A defensa común dunha aliada da natureza

O Día Mundial na honra das abellas pon de manifesto o seu rol como garante da biodiversidade e a esixencia de protexela fronte ás graves ameazas que provocan a súa destrución apresurada

Xesús Asorei
O biólogo Xesús Asorey, voceiro da Asociación Galega de Apicultura (AGA) Xurxo Guitián
20 may 2018 10:00

Galiza é o país dos mil ríos, o millón de vacas e os 15.000 millóns de abellas melíferas. Unha resolución da ONU a finais de 2017 declarou o 20 de maio como Día Mundial desta especie. A data conmemora o nacemento de Anton Jansa, un avanzado apicultor esloveno do século XVIII.

Flores e abellas intercambiaron pole por alimento durante os últimos 80 millóns de anos. Froitos e sementes xorden para ofrecer produtos básicos para a gastronomía humana e comida para o gando. O obxectivo de producir un quilo de mel require que unha abella visite entre sete e once millóns de flores.

Un humilde e coqueto templo mantense na honra deste insecto na parroquia de Meangos, en Abegondo. Entre ferramentas antigas de apicultura, paneis explicativos sobre o rol das abellas, apiarios, árbores e bancos de madeira, a simple idea de cruzarse cunha xoaniña durante o día ou distinguir un vagalume de madrugada inspira saudade.

O biólogo Xesús Asorey, voceiro da Asociación Galega de Apicultura (AGA), revela dende este recuncho os contrastes que perciben compañeiros doutros países cando visitan Galiza despois dunhas cantas tempadas: o lugar aínda chama a atención polo seu verdor, pero un bo observador detecta que se reduce a gama de cores co paso do tempo.

Javier Guitián, catedrático da USC, asinaba o pasado mes de marzo un artigo titulado “Onde están os insectos?” en La Voz de Galicia. Neste texto, o profesor universitario sinalaba que a “diminución da diversidade de insectos en diferentes áreas do planeta” atópase documentada por “numerosos estudos científicos”. Guitián advertía de que existían “causas múltiples”, pero resaltaba “a transformación e destrución dos hábitats naturais, a existencia de pragas e a exposición continuada a substancias como os neonicotinoides, entre outras”.

A Vespa velutina súmase con vigor a todas as ameazas anteriores. Este depredador de abellas procedente de Asia detectouse por vez primeira en 2012 en Galiza

Camilo Fernández González-Bouzó, sociólogo e membro de AGA dende hai dúas décadas, considera “un caso paradigmático e ilustrativo” de escaso acerto o que, segundo el, acontece no Levante español. González-Bouzó pregúntase “como é posible que nesa zona teñan que importar polinizadores para sacar adiante as súas producións de froitas e legumes”. Na súa opinión, a resposta consiste en que “despois de anos e anos de cultivos intensivos, de reducir en moitos casos á mínima expresión o seu territorio de bosques e forraxes autóctonos, e aplicar toda clase de praguicidas, deixouse unha boa parte deste treito peninsular carente de abellas e outros insectos polinizadores, polo que se ven na obriga de importalos doutros lugares; en ocasións, dende o norte de Europa”.

A Vespa velutina súmase con vigor a todas as ameazas anteriores. Este depredador de abellas procedente de Asia detectouse por vez primeira en 2012 en Galiza. O seu crecemento exponencial nos últimos anos obriga a procurar, dende a ciencia e a tecnoloxía, novos sistemas de combate mentres o trampeo de particulares e a eliminación de niños por parte das forzas de seguridade tratan de reducir o seu impacto no medio ambiente dun territorio conquistado xa por esta especie foránea. Un ácaro coñecido como varroa tamén participa, dende hai tempo, na extinción do principal polinizador local.

Velutina
Raíña de velutina voando sobre unha camelia. Xurxo Guitián

Neste contexto, Asorey sente que non é doado achar motivos para o optimismo. O veterano apicultor, que leva 38 anos vencellado ao oficio, advirte de que “a cuestión medioambiental ou ecolóxica só se toca de pasada nas campañas electorais, malia que seguramente é o meirande problema actual da humanidade”. E as abellas, cun pulo colectivo, poden converterse nun exemplo de resistencia.

A boa nova que rachou este ton pesimista chegou de Bruxelas a finais de abril. O Parlamento Europeo aprobou a prohibición de todos os usos ao aire de tres pesticidas neonicotinoides. Un informe publicado o pasado mes de febreiro pola Autoridade Europea de Seguridade Alimentaria (EFSA) salientaba o risco que estas substancias químicas representaban para as abellas e os polinizadores silvestres, así como a contaminación que transmitían ao solo e á auga.

O Parlamento Europeo aprobou a prohibición de todos os usos ao aire de tres pesticidas neonicotinoides

AGA recoñece que esta vitoria “custou moitos cartos e medios humanos” logo de 24 anos de loita e indica que os danos para os apicultores galegos “roldan os 200 millóns de euros” debido á “perda dun millón de colmeas neste período”. Dende esta asociación demándase que os gobernos rematen “coa dependencia dos químicos na agricultura” e sosteñen que “as alternativas sustentables son posibles, só hai que querer facelo”.

Os apicultores galegos invitan á apertura dun “novo camiño” a partir de agora. As abellas precisarán de protección especial fronte á tormenta perfecta que as acosa para seguir actuando como pequenos e numerosos garantes da nosa biodiversidade. Un motivo de sobra para conmemorar o Día Mundial desta especie e celebrar un éxito político tan doce coma unha cullerada de mel.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Una “victoria moral” da alas a la Plataforma STOP Planta de Biogás en Colmenar y Tres Cantos
La aprobación en el último pleno de una moción para revertir la declaración de utilidad pública del proyecto infunde ánimos a la plataforma, que ya ha denunciado el procedimiento ante los tribunales.
Grecia
Grecia La temporada de incendios se inicia en Grecia con varios focos en Creta
Miles de turistas y vecinos han sido evacuados a la fuerza o se han ido por su propia voluntad. Cada verano el fuego arrasa miles de hectáreas de bosque griego.
Medio ambiente
Tribuna Mapa de los conflictos del agua: una herramienta para la defensa de los ríos, acuíferos y humedales
A pesar del grado y extensión del daño que sufren los ríos, acuíferos y humedales, las administraciones públicas no están tomando las medidas necesarias para frenar el deterioro y responsabilizar a las entidades que lo causan.
Extrema derecha
Extrema derecha Estados Unidos declara la guerra contra los pobres con la ley “grande y bella” de Trump
VV.AA.
La norma presupuestaria, que contempla más de un centenar de disposiciones, convierte a ICE en el cuerpo de seguridad del Estado más financiado y es un cheque en blanco para las grandes contaminantes.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Una “victoria moral” da alas a la Plataforma STOP Planta de Biogás en Colmenar y Tres Cantos
La aprobación en el último pleno de una moción para revertir la declaración de utilidad pública del proyecto infunde ánimos a la plataforma, que ya ha denunciado el procedimiento ante los tribunales.

Últimas

Palestina
Palestina Albanese presenta su informe ante la ONU: “Gaza es el escenario de un crimen”
El Consejo de Derechos Humanos atiende al reporte sobre el lucro de empresas y bancos en el actual genocidio de Gaza. The Guardian califica de “posible crimen de guerra” el ataque contra una cafetería en la que murieron 39 personas.
Opinión
Opinión Sirat y las zonas temporalmente autónomas
En la película de Olivier Laxe prevalece el relato sobre la deserción del mundo que una mirada a la propia creación de la comunidad que surge en torno a las raves.
Política
Política Feijóo radicaliza al Partido Popular en medio del terremoto Cerdán con la vista puesta en las elecciones
Miguel Tellado será el nuevo secretario general del partido. Un movimiento con el que Feijóo consigue el control casi absoluto del PP y le come espacio del discurso ultra a Vox, pero que lo aleja de eventuales pactos con PNV y Junts.
Galicia
Galicia Galicia elige el rumbo de la lucha contra Altri en las elecciones a la directiva de la plataforma Ulloa Viva
Vecinos y vecinas de la comarca más afectada presentan dos listas separadas tras no llegar a una propuesta de consenso. Por un lado concurre una candidatura continuista y, por el otro, una alternativa que se acerca más al nacionalismo institucional.
Madrid
Madrid Vecinas de Tribulete 7 presentan demanda colectiva por acoso inmobiliario contra Elix Rental Housing
Es la primera demanda colectiva que se presenta en España contra una socimi. El inquilinato quiere conservar sus hogares e impedir que se desarrolle el plan de pisos turísticos que pretende el propietario.
Más noticias
Comunidad de Madrid
Sanidad Pública Cae el techo de la entrada principal del Hospital Isabel Zendal
El hospital de pandemias, inaugurado por Isabel Díaz Ayuso en 2020 y que generó unos sobrecostes del triple de lo presupuestado en su construcción, ha visto cómo se desplomaba el techo de entrada.
El Salto Radio
EL SALTO RADIO Podcast familiar Caleidoscopio, episodio 26: Y... ¡Acción! (Segunda parte)
Los pequeños colaboradores y colaboradoras nos cuentan cómo sería su película ideal, cuánto creen que tardarían en grabarla... y cómo imaginan que sería su estreno.
Tribuna
Regadíos Regar con un agua que no tenemos ni tendremos
Se encona la lucha por el control de un agua de la que somos deficitarios, exponiendo amplios territorios a la desertificación y el abandono.

Recomendadas

En el margen
En el margen Aisetou Kajakeh: “Nosotras no estamos rompiendo techos de cristal, sino sorteando muros”
Esta socióloga española asegura que las asociaciones gambianas en España mantienen un vínculo directo con el lugar de origen, lo que hace que nunca pierdan la conexión con las raíces.
Salud mental
Laura Martín López-Andrade “La psiquiatría es una profesión potencialmente muy peligrosa”
La psiquiatra granadina defiende desde Málaga otro tipo de psiquiatría que huye de los diagnósticos y de la jerarquía y cambia la palabra tratamiento por acompañamiento.
Alquiler
Racismo y alquileres Siete de cada diez migrantes se ve en la necesidad de vivir de alquiler frente al 14% de los hogares españoles
“El precio del prejuicio” es el título del más reciente estudio del Instituto de Investigación Urbana de Barcelona, IDRA, en el que disecciona la relación entre las personas migrantes y su acceso a la vivienda.