Fotomatón
Arins, a fotógrafa do terror

Resulta que Susana Sánchez Arins quixo escribir unha novela sobre a memoria, pero naufragou. Aplaudamos tan espléndido fracaso. Saíulle algo distinto, un mosaico de pel escorregadiza, unha mestura de acentos enquistados no tempo, unha foto de familia armada con materiais volátiles, medio diluída en sombras, que chamou Seique (Através). Nos últimos premios do libro galego, o xurado escolleuna como a mellor novela publicada en 2019. Cómpre ter moito talento para estrelarse contra un xénero e saír tan ben parada. Saber experimentar cos mecanismos do recordo, comprender os seus límites, os seus espazos en penumbra. Seique tenta contarnos a historia dun fascista, pero non o consegue. Ten lóxica. Achégase ao horror e logo sae correndo cara a un poema ou cara a un retrouso para coller aire. Susana Sánchez Arins é unha gran contranovelista.

Á familia de Sánchez Arins tocoulles un señor fascista, tío avó da autora. Un fascista a tempo completo que merecía unha novela como Seique, un terror espeso e inacabado. Unha crónica a saltos, un saber de aquí e acolá no corazón das tebras, un turrar do fío para revelar crueldades, con individuos de alma fétida e ulcerosa. A escritora non lle puido poñer marcos á memoria. Puido apalpala, notar a súa textura de serpe e entender que a súa novela só existiría convertida nun catálogo de ecos. As fotógrafas do terror, como Arins, expertas na afonía do tempo, non seguen un camiño en liña recta. Cosen e rompen. Son grandes narradoras do silencio, ciencia que consiste en correr maratóns por rúas sen saída. En deixar que falen os intervalos. Susana Sánchez Arins é unha gran antinovelista.

As fotógrafas do terror, como Arins, expertas na afonía do tempo, non seguen un camiño en liña recta. Cosen e rompen. Son grandes narradoras do silencio, ciencia que consiste en correr maratóns por rúas sen saída. En deixar que falen os intervalos.

A Seique, na súa versión en castelán, premiárona tamén o ano pasado os libreiros de Madrid. Non hai moitos casos na nosa literatura recente de libros que estean completando un percorrido de éxito tan firme e silencioso, alleo ao ruído da autopromoción constante, sen estridencias. Cinco anos despois da súa primeira edición, Seique segue impregnado cun aire de relato subterráneo que se expande máis alá das profundidades, alumeando o fondo dos caixóns que aínda temos por abrir. Arins responde nas entrevistas tirando desa seguridade que lle outorga ter atopado un molde moi persoal para investigar a barbarie. Fala con vagar, sólida na súa valentía, precisa coas palabras para sinalar a infamia. Tivo un tío avó tan fascista que non soubo contalo de todo. Un mérito enorme. Susana Sánchez Arins é unha gran supernovelista.