Balea Cultural
Mezzanine: Deconstruíndo a Massive Attack

Nestes últimos anos celebráronse as dúas décadas de moitos discos fundamentais lanzados na década dos anos 90. Boa parte destes traballos contan aínda coa súa música na nosa memoria e nas nosas playlists, ben pola súa indubidable calidade ou pola propia nostalxia que traen consigo. Sen embargo son moi poucos os álbumes que, varias décadas despois da súa publicación seguen a manter un son completamente vixente.

O Mezzanine de Massive Attack é un deses contados exemplos. O disco nin sequera está a celebrar os vinte anos, xa que foi lanzado en 1998, sen embargo a banda atópase inmersa nunha xira de celebración co nome Mezzanine XXI, xogando coa idea do cambio de século. Estes concertos están a supoñer todo un exercicio de retrospección e deconstrución dos elementos e as distintas influencias que permitiron sacar adiante este traballo.

O disco nin sequera está a celebrar os vinte anos, xa que foi lanzado en 1998, sen embargo a banda atópase inmersa nunha xira de celebración co nome Mezzanine XXI, xogando coa idea do cambio de século.

Mezzanine foi o terceiro disco de estudo do proxecto Massive Attack, conformado por aquel entón por Robert Del Naja (3D), Grant Marshall (Daddy G) e Andy Vowles (Mushroom). O trip-hop estaba a gañar cada vez máis popularidade, consolidando unha escena musical propia de Bristol da que tamén xurdiron outras bandas como Portishead.

Dende os instantes iniciais da primeira canción do disco, o hipnótico baixo de sintetizador e a percusión minimalista de Angel amosan que o son do Mezzanine aínda podería pasar perfectamente polo dun lanzamento actual, con esa produción tan coidada como minimalista que está a definir a música dos últimos anos. Sen embargo a realidade é que o esqueleto desta primeira peza xa estaba composto, gravado e publicado dende máis de dúas décadas antes.

O proxecto de Massive Attack xurdiu do colectivo cultural The Wild Bunch, que xiraba entorno á cultura dos graffitis (a teoría de que a verdadeira identidade de Banksy é en realidade Robert Del Naja é unha das que máis circulan por aí hoxe en día) e do hip-hop. Os membros de Massive Attack comezaron a súa carreira musical como DJs dende unha visión da música na que o sampleado era unha parte fundamental. E a pesares de que no Mezzanine estas orixes semellen menos aparentes que en traballos anteriores, en realidade están por todas partes. Comezando por esta primeira canción, que non é máis que unha reinterpretación da pista de reggae de Horace Andy You Are My Angel, lanzada orixinalmente en 1973.

E é que Massive Attack non tiñan ningún medo a mirar cara atrás para poder construír o son tan futurista que desenvolveron neste disco, chegando a empregar parte das letras de cancións do ano 1960 como Where Have All The Flowers Gone de Peter Seeger en singles como Risingson, no que tamén ten cabida un pequeno sample de I Found A Reason de The Velvet Underground.

Mezzanine é un disco polo que tamén pasan sons reciclados de cancións de bandas tan icónicas como Led Zeppelin, Pink Floyd ou The Cure. Pequenos clips de audio editados e modificados para que cobren sentido nun novo contexto. Unha resignificación sonora que transforma a vellas gravacións musicais nunha capa máis dunha produción de música electrónica e hip-hop. Todo isto recuberto con ambientes escuros característicos do dream-pop e o post-punk, como evidencia a colaboración de Elizabeth Fraser, cantante dos Cocteau Twins en tres pistas do disco, entre elas o icónico single Teardrop.

Mezzanine é un disco polo que tamén pasan sons reciclados de cancións de bandas tan icónicas como Led Zeppelin, Pink Floyd ou The Cure. Pequenos clips de audio editados e modificados para que cobren sentido nun novo contexto. Unha resignificación sonora que transforma a vellas gravacións musicais nunha capa máis dunha produción de música electrónica e hip-hop.

Pode ser que unha das razóns polas que o Mezzanine segue a soar tan actual a día de hoxe sexa precisamente seu uso acertado de música atemporal, que soaba ben nos anos 60, nos 90 e no 2019. Este disco foi tamén un dos maiores alegatos que deu de si a década dos 90, xunto ao Endtroducing… de Dj Shadow (1996), a favor do valor creativo da música sampleada, como un medio para dar nova vida a traballos antigos, que require coñecer unha técnica e saber aplicala de maneira axeitada para lograr un resultado orixinal, tal e como amosaron discos como o Mezzanine.

A xira Mezzanine XXI na que Massive Attack se atopan inmersos a día de hoxe está a supoñer en boa medida unha reivindicación de todas estas influencias ocultas que había detrás deste disco así como algunha canción máis que inspirou á banda como por exemplo o clásico single de Bauhaus Bela Lugosi’s Dead. Todas estas pistas son interpretadas en directo xunto co material do Mezzanine, reordeado e arranxado de novo, de maneira similar a como sucedeu con toda esa música sampleada neste traballo.

Tamén está previsto o lanzamento dunha reedición do álbum este ano que virá acompañada dun segundo disco de remixes que tamén permitirán ollar a estas cancións dende unha perspectiva diferente. Se algo caracteriza a Massive Attack é a súa capacidade de mirar cara o pasado de maneira constante, nunca con nostalxia, senón con con ganas de recuperar ideas para facer algo novo.