Opinión
Gaspar Noé, a figura máis controvertida do cinema actual

Hai moita polémica respecto á figura de Gaspar Noé. A maioría de criticas céntranse na súa crueza, na violencia sen disfrazar que exhibe. Mais aí non está o quid.

Gaspar Noe
Gaspar Noé. Foto: Reddit
BALEACULTURAL.NET
3 nov 2018 12:00

Gaspar Noé é un nome que brilla dun xeito intermitente como as luces de neon. Uns encúbrano como un dos mellores directores do cinema actual: o máis atrevido, o máis vangardista -se aínda é acaída esta palabra-, o máis rompedor. Para outros, o director arxentino criado en Francia é excesivo, unha persoa que produce películas de mal gusto e supera calquera límite. Tras a súa recente estrea, Clímax, a súa controvertida figura volveu saír á palestra.

Noé ten un estilo moi marcado e persoal que segue ao longo de toda a súa filmografía. Se puidese relacionalo cunha palabra esta sería caos. Todo na súa obra conduce en maior ou menor medida cara a este concepto. Para el, a vida é caos. Así o mostra a fase coa que pecha Irreversible, unha das obras polas que é máis famoso: o tempo remata arruinándoo todo. No cinema do bo de Gaspar todo remata -ou empeza segundo se mire- totalmente crebado.

Noé pensa que vivir é unha imposibilidade colectiva, como describe en Clímax

Cómpre destacar o privilexiado que é este director. É un dos talentos máis grandes do cinema contemporáneo. A nivel compositivo e de posta en cámara é unha gozada velo. As cores con gran saturación son claves no seu xeito de concibir as súas películas, estando directamente ao servizo das emocións que se transmiten. Hai unha predominancia ao longo de toda a súa obra do plano secuencia, o cenital e o subxectivo. Ademais, algo que tamén o caracteriza é a experimentación coa montaxe.

As grandes temáticas que se tratan na súa filmografía son a violencia, as drogas, a autodestrución e as relacións disfuncionais que acaban tendendo na meirande parte das ocasións a un amor desnaturalizado. Todos os temas trátanse cunha literalidade extrema. A xa mencionada Irreversible contén unha das escenas de violación máis crúas da historia da sétima arte e Love foi acusada de ser unha experiencia pornográfica. Pódese dicir que as sensacións físicas é o que ao final une a todos os seus traballos.

Clímax de Gaspar Noé
Fotograma de Clímax de Gaspar Noé (2018).
Os seus personaxes afástase moito da racionalidade. Abre camiño para tratar persoas que carecen de control sobre si mesmas. Todos desexan con moita intensidade pero isto nunca vai en favor do seu benestar, sempre sofren dun xeito ou doutro. Noé tenta mostrar un punto de vista tremendamente humano a pesar do hiperbólico das situacións. E este é o que fai que as súas obras logren incomodar dun xeito tan grande. En ningún momento entende os actos -por moi aberrantes que sexan- como algo externo, senón como situacións extremas ás que o ser humano pode chegar dun xeito bastante verosímil. Por este motivo é que as películas do director custan tanto de dixerir, prodúcese unha especie de val inquietante á hora de consumilas.

A meirande parte das accións son causadas polas drogas pero non son tanto un detonante como unha forma de completar a identidade dos personaxes

Un dos elementos máis importantes e dos menos comentados da obra é a absoluta individualidade que prima en todas as súas obras. Todo se entende dende e para o suxeito. Vinganza, impulsos sexuais, drogas, desexo. Todo parte dun individuo atomizado dentro dun capitalismo que tende á atomización. Lonxe de denunciar esta situación, Noé pensa que vivir é unha imposibilidade colectiva, como describe en Clímax. Este traballo reúne a unha vintena de personaxes que xuntos fan un descenso colectivo cara aos infernos que remata disgregándose en traxedias individuais.

As substancias estupefacientes non son tratadas en ningún momento como elementos recreativos ou evasivos. Sempre son mostradas como algo intrínseco á propia existencia dos personaxes. A meirande parte das accións son causadas polas drogas pero non son tanto un detonante como unha forma de completar a identidade dos personaxes. O seu verdadeiro ser encóntrase cando consomen este tipo de substancias e non ao revés como podería pensarse nun principio. Un dos máximos expoñentes neste aspecto atópase en Enter the void, onde se observa unha viaxe metafísica dun consumidor de drogas ás portas da morte.

Love de Gaspar Noé
Fotograma de Love de Gaspar Noé (2015)
Outro dos elementos que fan a este director algo único é o seu sistema de traballo. Dende o seu punto de vista, soamente se pode amosar o caos dun xeito caótico. Polo tanto, traballa en numerosos filmes con actores non profesionais (En Love coñeceu aos protagonistas de festa e en Clímax son unha selección de bailaríns urbanos) e con apenas unhas poucas cuartillas de guión. Lonxe da absoluta meticulosidade de grande parte dos directores, Noé foxe totalmente do académico e lanza á improvisación dos actores a maior parte do peso dramático. Deste xeito, conséguese un cine absolutamente performativo dende un punto de vista conceptual.

Hai moita polémica respecto á figura de Gaspar Noé. A maioría de criticas céntranse na súa crueza, na violencia sen disfrazar que exhibe. E aí non está o quid. Saló ou os 120 días de sodoma, película realizada en 1975 por Pier Paolo Pasolini, é unha das películas máis violentas da historia do cine e está moi lonxe de ser cuestionable. É unha obra cunha marcada mensaxe antifascista e unha referencia a moitos niveis. O problema non radica en que Noé mostre as cousas dun xeito violento, senón a visión que ten do mundo e polo tanto o que transmite coa súa obra. O director, como se comentou anteriormente, rexeita o colectivo dun xeito radical. Polo tanto, non é progresista nin no máis nimio. Como outros tantos directores, tamén hai que dicilo.

Gaspar Noé é un exemplo claro de que dende a discrepancia se pode valorar moi positivamente o traballo de alguén. A forma que ten de transmitir as súas inquietudes é moi destacable. Noé é un xenio, un xenio do mal. Dende un punto de vista discursivo, non creo que teña nada positivo pero reitero algo que escribín hai unhas horas e algunhas liñas máis arriba: é un dos directores con máis talento do cinema actual.

Cargando valoraciones...
Comentar
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Cargando relacionadas...

Siria
Israel da un paso más en la desestabilización de Oriente Medio y ataca Damasco
Tras varias horas de bombardeos al sur de Siria con la excusa de defender a la comunidad drusa, a la que Israel considera aliada, el ejército isarelí ha atacado la capital del país, Damasco.
Justicia
La justicia española ordena a Juana Rivas que entregue a su hijo menor al padre para su regreso a Italia
Un juzgado de Granada desestima la oposición de Juana Rivas al decreto de la justicia italiana y le ordena que disponga el regreso de su hijo menor a la residencia de su padre en Italia para el próximo martes 22 de julio.
Economía
Montoro, el ministro de los recortes del gobierno del PP, imputado por presunto tráfico de leyes
Un juzgado de Tarragona levanta el secreto de sumario de un caso que involucra a la cúpula de Hacienda de los años de Mariano Rajoy al frente del Gobierno.
El Salto n.79
La celulosa o la vida: periodismo situado y lucha social para frenar un ecocidio
El jueves 17 de julio os esperamos en el CS “A Nubeira” de Vigo para presentar el último número de la revista El Salto.
Aborto
Gritos de “asesina” y citación en comisaría: así es abortar cuando te acosan grupos antielección
A finales de junio, una mujer fue increpada al entrar en la clínica a la que acudió para someterse a una IVE. Su caso no es una excepción. La reforma aprobada en 2022 para castigar estas conductas no ha frenado los hostigamientos.
Madrid
Victoria inquilina: la Justicia reconoce como abusivas seis de siete cláusulas del fondo buitre Nestar
Rotunda victoria del Sindicato de Inquilinos de Madrid y las casi mil familias en huelga de alquileres contra el tercer mayor casero de España, el fondo de inversión Nestar-Azora.
Siria
La justicia, el gran reto de la transición siria
Con más de 100.000 personas desaparecidas y decenas de miles de muertos, la población siria busca justicia mientras el país echa a andar.
Opinión
Racismo en Torre Pacheco
Con todos ustedes: España
Os vengo a presentar a vuestra España racista, esa que no habéis querido ver y lleváis ignorando demasiado tiempo.
Opinión
Lecciones de Torre Pacheco. Combatir el racismo desde la fuerza de clase
El combate contra el racismo no es un combate que se vaya a resolver mediante un ejercicio de intelectualismo moral, se resolverá en la lucha de clases y ese choque marcará la próxima década en Europa.

Últimas

Comunidad El Salto
El Salto estrena nueva página: una web como una casa
Después de un año de trabajo, lanzamos en julio la nueva web de El Salto, con un nuevo diseño, pero, sobre todo, con una nueva Zona Socias llena de ventajas para las personas que hacen posible El Salto con su apoyo.
México
Si México fuera verde: niñas madres, leyes muertas y la lucha por decidir
La viralización de la información sobre partos infantiles revela la realidad de una violencia ignorada en un marco legislativo que obliga a actuar
Murcia
La Fiscalía de Murcia investigará si el presidente de Vox Murcia ha incurrido en delitos de odio
El órgano judicial responde a las denuncias de PSOE, Izquierda Unida y Podemos que apuntan a José Ángel Antelo como instigador de las razzias que se están llevando a cabo en Torre Pacheco.
Opinión
Superman y el ‘reset’ de los superhéroes en crisis
‘Superman’ no es una película de Costa-Gavras, pero ya las declaraciones de Gunn durante la promoción, destacando que es la historia de “un inmigrante”, soliviantaron al trumpismo.
Comunidad de Madrid
Los bomberos forestales madrileños inician una huelga de un mes
Cerca de 80 trabajadores se han encerrado en la sede de Tragsa a la que acusan de no negociar mejoras laborales y ante la “desidia” de la Comunidad de Madrid.
Más noticias
Opinión
Lo de Torre Pacheco tiene un nombre: terrorismo supremacista blanco
Lo que está pasando en la localidad de Murcia es responsabilidad de una narrativa supremacista blanca alimentada por políticas migratorias racistas y por la criminalización y estigmatización que sufren las poblaciones migrantes y racializadas.
Opinión
Integración, valores europeos, y otros grandes chistes racistas
El poder ha sabido rentabilizar bien las migraciones: se explota su fuerza de trabajo para engordar las sacas del capital, se explota su alteridad para que la gente no piense en la desposesión que sufren por culpa de este régimen de la avaricia.
Economía
¿Cómo funciona el mecanismo de defensa que Europa podría activar contra los aranceles de Trump?
Varios gobiernos europeos apuestan y presionan a la Comisión Europea para que active el Instrumento contra la coerción económica contra las amenazas estadounidenses.

Recomendadas

Arte contemporáneo
Palabras contra el poder: la vigencia radical de Barbara Kruger
La primera retrospectiva completa de Barbara Kruger en España presenta los distintos formatos y soportes con los que ha trabajado en las últimas cinco décadas: ‘paste-up’, instalaciones de vídeo, obras en LED y vinilos murales.
Málaga
Málaga, el punto de inversión para los fondos israelíes a pie de playa
Diversos fondos de origen israelí están presentes en proyectos urbanísticos de Málaga influyendo en la turistificación de la provincia mientras se enriquecen con la ocupación de Palestina
Feminismos
Patricia Reguero
“Mis relatos están escritos al lado de otras, arropada por la escucha de otras”
Patricia Reguero Ríos, redactora de El Salto, presenta ‘Todo lo que pasó el día que me mordió mi hija’ (La Imprenta, 2025), un conjunto de relatos que desde lo individual apelan a lo colectivo y que se devoran con una mezcla entre ansiedad y placer.
LGTBIAQ+
Mana Muscarsel
“La amistad da más juego para salir de la lógica de la familia porque tiene menos reglas"
La autora y psicóloga argentina pone en valor la amistad frente a los modelos relacionales centrados en la pareja y la familia. Tampoco le interesa la familia elegida: “Marca una línea muy clara entre lo que pertenece y lo que no”.
Comentarios

Para comentar en este artículo tienes que estar registrado. Si ya tienes una cuenta, inicia sesión. Si todavía no la tienes, puedes crear una aquí en dos minutos sin coste ni números de cuenta.

Si eres socio/a puedes comentar sin moderación previa y valorar comentarios. El resto de comentarios son moderados y aprobados por la Redacción de El Salto. Para comentar sin moderación, ¡suscríbete!

Cargando comentarios...