Océanos
Las cuatro mil leguas de viaje oceánico de una fotógrafa gallega para luchar contra la pesca ilegal

La fotógrafa y videógrafa pontevedresa Helena Constela lleva más de 11.700 millas a bordo de diferentes barcos de 'Sea Shepherd', una ONG internacional que vela por la defensa de los océanos.
Helena Constela
8 jun 2023 09:40

Helena Constela luce el tatuaje de una herradura en el antebrazo izquierdo y un velero en el brazo derecho, pero bien podría llevar grabados en la piel dos gorriones como los marineros de antaño. Desde finales de 2021 esta joven de 26 años originaria de Pontevedra lleva surcadas más de 11.700 millas náuticas (unos 21.700 kilómetros) a bordo de diversos barcos de Sea Shepherd, una organización internacional sin ánimo de lucro que lucha por proteger los océanos, principalmente de la pesca ilegal. En inglés utilizan las siglas IUU (Ilegal, Unreported and Unregulated) para referirse a esa clase de pesca que no se controla en alta mar, destruyendo con impunidad el hábitat marino.

Helena trabajaba en una promotora musical, un empleo a priori idóneo para alguien apasionado por este arte como ella. En esos años formó parte del equipo que hizo la producción de conciertos de Bob Dylan, Mark Knopfler o Vetusta Morla. Hubo dos puntos de inflexión que encaminaron el cambio vital que estaba por venir: la visualización del documental Seaspiracy de Kip Andersen y el viaje que hizo en 2018 a Cabo Verde junto con una amiga para proteger a la tortuga marina Boba, una especie en peligro de extinción: “La ONG Projeto Biodiversidade tenía una filosofía de conservación muy respetuosa, no era un cazaturistas”, explica. Allí vivían en una tienda de campaña en la playa y por las noches patrullaban para evitar la caza furtiva de estos reptiles, cuya carne y huevos son muy demandados en el mercado negro.

Cuando volvió a Galicia a ecoansiedad la tenía bloqueada: “Lo pasaba mal pensando que había gente por ahí haciendo cosas tan importantes y yo no estaba participando”, recuerda. Tras la pandemia, un amigo que trabajaba en Sea Shepherd le propuso que se uniera a una embarcación en Liberia como fotógrafa, pero la cogió en medio de una mudanza y tuvo que desestimar la propuesta. Meses después, con esa negativa aún en mente, volvió a recibir un mensaje de la misma persona con la misma propuesta: “Esto no va a volver a pasar, nadie va a llamar a tu puerta tres veces”, le espetó él. Ante las dudas de su amiga, soltó la frase definitiva: “Vamos a salvar una especie de la extinción, ¿cómo vas a decir que no?”. Esto aconteció un sábado, y necesitaban que estuviera embarcada dos días después. El lunes Helena dejó el trabajo y el martes ya estaba volando cara México para enrolarse en la Operación Milagro, el primero de los cinco viajes que hizo hasta ahora con Sea Shepherd.

Sea Shepherd es una organización internacional sin ánimo de lucro que lucha por proteger los océanos, principalmente de la pesca ilegal

La Operación Milagro recibe este nombre porque sería un verdadero milagro salvar de la extinción a las vaquitas marinas, unas marsopas de pequeño tamaño que habitan en las aguas del Alto Golfo de California, una reserva de la biosfera protegida por la UNESCO. Este mamífero está amenazado porque se encuentra en las mismas zonas que las totoabas, cuya vejiga natatoria está muy cotizada en el mercado negro chino por sus supuestas propiedades afrodisiacas. Su trabajo consistía en registrar mediante fotografías y vídeos todas las operaciones que llevan a cabo en Sea Shepherd y lo que sucede en el mar; recoger pruebas en caso de que haya algún tipo de delito medioambiental y también registrar visualmente las tareas de mantenimiento del barco. Esa es la teoría, porque la realidad es que a bordo la tripulación tiene que hacer de todo. “Tienes que estar abierta a hacer cualquier cosa: fregar pasillos, limpiar baños, amarrar y desamarrar cabos, levantar redes.... Es, sin duda, el trabajo más duro, y más gratificante, que tuve en mi vida”, sintetiza la joven pontevedresa. En lo relativo a sus tareas, Helena mantiene una reunión diaria con la tripulación para saber que va a hacer cada uno y así, cámara en mano, organizar su jornada. El resto del tiempo lo invierte en editar las fotografías y montar los vídeos, para los que también se sirve de cámaras GoPro y de un dron que ella misma pilota.

Su trabajo consistía en registrar mediante fotografías y vídeos todas las operaciones que llevan a cabo en Sea Shepherd y lo que sucede en el mar

Tras varios meses a bordo regresó a Galicia, donde no tardaría en volver a enrolarse en la misma operación. Esta ida y vuelta contínua está siendo la tónica habitual de Helena, pues precisa de unos meses de desconexión tras tanto cansancio físico y mental. La tercera salida también fue a tierras mexicanas, en este caso a la isla Guadalupe, situada a 240 kilómetros de la costa. Su casa flotante para los próximos meses llevaba el nombre artístico del actor y colaborador de la ONG Ramón Antonio Gerardo Estévez, más conocido como Martin Sheen. La Operación Divina Guadalupe estaba orientada a conocer más sobre los zifios de Cuvier, los cetáceos que más profundidad alcanzan (casi 3000 metros) y más tiempo pueden estar sumergidos (hasta 137 minutos). La contaminación acústica causada por las embarcaciones puede desorientarlos y, al huir hacia superficie, provocar su muerte debido al cambio repentino de presión. 400 millas después Helena regresó a casa.

Su siguiente destino fue Sicilia, donde el barco Sea Eagle realizó tareas de mantenimiento: “No es tan interesante pero es igual de importante que todo lo demás”, comenta la fotógrafa sobre su trabajo en puerto. La última parada, por el momento, fue la costa de Namibia. Allí estuvo a bordo del Ocean Warrior en la Operación Vanguard, cuyo objetivo es interceptar pesqueros ilegales, muy habituales en la zona; y en el Allankay, documentando las labores de acondicionamiento de la última incorporación a la flota de Sea Shepherd.

“Tuve enfrentamientos muy tensos con pescadores ilegales y también mares muy adversos en los que toda la tripulación estaba vomitando", dice Constela

Lo que acontece fuera de la embarcación es casi tan importante cómo lo que pasa dentro: “Vives en un espacio muy reducido durante mucho tiempo, por lo que esa gente es tu familia y tus mejores amigos. Ya en cuanto llegas sientes que estás en un ambiente muy favorable. En estos años conocí a las personas más guays con las que estuve nunca”, añade Helena con una sonrisa. A pesar de convivir con mucha gente fantástica de todo el mundo, es inevitable que la soledad haga acto de presencia: “Estás lejos de tu zona de confort y de tus seres queridos. Mentalmente es un reto enorme, porque por muy mal que estés no puedes volver a casa desde el medio del océano Pacífico”, apostilla. La muerte de su tío, por ejemplo, la sorprendió embarcada sin posibilidad de regresar.

También el miedo puede aparecer en algunas situaciones de máxima tensión: “Tuve enfrentamientos muy tensos con pescadores ilegales y también mares muy adversos en los que toda la tripulación estaba vomitando. Estamos entrenados y bien protegidos por gente muy válida para que nunca te veas en una situación de peligro real”. Tras decir eso, añade que una vez le lanzaron un cuchillo. El hecho de ser mujer en un mundo tan masculinizado cómo el del mar no le supuso hasta ahora ni el más mínimo problema: “Sea Shepherd intenta activamente alcanzar paridad en la tripulación, aunque no siempre se consigue. Nunca hubo mayoría de mujeres en un barco en el que yo estuviera pero sí que se nota el esfuerzo; a lo largo de estos años tuve capitanas, oficiales, contramaestres, ingenieras, cocineras…” todas mujeres”, finaliza.

Es evidente que Helena está disfrutando de esta experiencia de una manera apasionada. En agosto vuelve al mar, concretamente al Tirreno, en la costa italiana. Allí intentarán limpiarlo el máximo posible de artefactos de pesca ilegales, ya que el Mediterráneo es el mar con más sobrepesca del mundo. Y después vendrá otro destino, y otro, y otro: “Puede sonar egoísta, pero no quiero que mi ahijada de ocho años me pregunte dentro de unos años que hice yo para remediar el cambio climático y no saber qué contestar. Quiero poder decir que por lo menos lo intenté, que puse todo de mi parte. Es agotador, frustrante, triste. Pero también lo pasas muy bien, y por eso siempre vuelvo. Volvería otras mil veces”. Y seguro que así será. Por el momento los gorriones tendrán que esperar su turno, pero Helena, en una de las expediciones, ya inmortalizó en el tobillo, de su propio puño, un ancla para no olvidar estos años de vida pirata.

Helena Constela
Ampliar
Helena facendo o seu traballo durante a Operación Milagro | Foto: Paula Mosa Sea Shepherd Conservation Society (SSCS)
Helena facendo o seu traballo durante a Operación Milagro | Foto: Paula Mosa Sea Shepherd Conservation Society (SSCS)
Ensaio
Ampliar
O contramestre do Ocean Warrior comproba o correcto funcionamento do canón de auga de babor | Foto: Helena Constela Sea Shepherd Global (SSG).
O contramestre do Ocean Warrior comproba o correcto funcionamento do canón de auga de babor | Foto: Helena Constela Sea Shepherd Global (SSG).
Amarrar
Ampliar
Mariñeirxs de cuberta amarran a proa do Sea Eagle | Foto: Helena Constela SSG.
Mariñeirxs de cuberta amarran a proa do Sea Eagle | Foto: Helena Constela SSG.
Albatros
Ampliar
Un albatros de nariz amarelo mira directamente á cámara mentres voa sobre o Océano Atlántico | Foto: Helena Constela SSG.
Un albatros de nariz amarelo mira directamente á cámara mentres voa sobre o Océano Atlántico | Foto: Helena Constela SSG.
Labouras de mantemento
Ampliar
Un enxeñeiro naval e soldador traballa nunha peza diante do Sea Eagle | Foto: Helena Constela SSG.
Un enxeñeiro naval e soldador traballa nunha peza diante do Sea Eagle | Foto: Helena Constela SSG.
Adestramento para abordaxe
Ampliar
Un tripulante do Ocean Warrior adestra a subida pola pequena escaleira usada en caso de abordaxe forzosa | Foto: Helena Constela SSG..
Un tripulante do Ocean Warrior adestra a subida pola pequena escaleira usada en caso de abordaxe forzosa | Foto: Helena Constela SSG..
Tempo de celebración
Ampliar
A segunda enxeñeira do Sea Eagle prepara doces polo Nadal | Foto: Helena Constela SSG.
A segunda enxeñeira do Sea Eagle prepara doces polo Nadal | Foto: Helena Constela SSG.
Balea bricando | Foto: Helena Constela SSCS.
Raias a aprender
Ampliar
Un banco de raias a moverse | Foto: Helena Constela SSCS.
Un banco de raias a moverse | Foto: Helena Constela SSCS.
Tempo de acicalarse
Ampliar
Contramestre corta os cabelos do xefe de máquinas na cuberta | Foto: Helena Constela SSCS.
Contramestre corta os cabelos do xefe de máquinas na cuberta | Foto: Helena Constela SSCS.
Arco da Vella
Ampliar
Arco da vella seguindo aos golfiños | Foto:Foto Helena Constela SSCS. Helena Constela SSCS.
Arco da vella seguindo aos golfiños | Foto:Foto Helena Constela SSCS. Helena Constela SSCS.
Observador
Ampliar
León mariño no Golfo de California | Foto: Helena Constela SSCS.
León mariño no Golfo de California | Foto: Helena Constela SSCS.
Traballo
Ampliar
Mariñeiro a desembarcar nunha gamela. Foto: Helena Constela SSCS.
Mariñeiro a desembarcar nunha gamela. Foto: Helena Constela SSCS.
Aprender
Ampliar
Unha nai golfiño ensina a nadar a súa filla | Foto: Helena Constela SSCS.
Unha nai golfiño ensina a nadar a súa filla | Foto: Helena Constela SSCS.
Patrón
Ampliar
Patrón durante a garda nocturna na ponte de mando | Foto: Helena Constela SSCS.
Patrón durante a garda nocturna na ponte de mando | Foto: Helena Constela SSCS.

Ecologismo
As catro mil leguas de viaxe oceánica dunha fotógrafa galega para loitar contra a pesca ilegal

A fotógrafa e videógrafa pontevedresa Helena Constela leva máis de 11.700 millas a bordo de diferentes barcos de Sea Shepherd, unha ONG internacional que traballa na defensa dos océanos.
Helena Constela
8 jun 2023 06:00

Helena Constela loce a tatuaxe dunha ferradura no antebrazo esquerdo e un veleiro no brazo dereito, pero ben podería levar gravados na pel dous pardais como os mariñeiros de antano. Desde finais de 2021 esta moza de 26 anos orixinaria de Pontevedra leva surcadas máis de 11.700 millas náuticas (uns 21.700 quilómetros) a bordo de diversos barcos de Sea Shepherd, unha organización internacional sen ánimo de lucro que loita por protexer os océanos, principalmente da pesca ilegal. En inglés utilizan as siglas IUU (Ilegal, Unreported and Unregulated) para referirse a esa clase de pesca que non se controla en alta mar, destruíndo con impunidade o hábitat mariño.

Helena traballaba nunha promotora musical, un emprego a priori idóneo para alguén apaixoado por esta arte como ela. Neses anos formou parte do equipo que fixo a produción de concertos de Bob Dylan, Mark Knopfler ou Vetusta Morla. Houbo dous puntos de inflexión que encamiñaron o cambio vital que estaba por vir: a visualización do documental Seaspiracy (2021) de Kip Andersen e a viaxe que fixo en 2018 a Cabo Verde xunto cunha amiga para protexer a tortuga mariña Boba, unha especie en perigo de extinción: “A ONG Projeto Biodiversidade tiña unha filosofía de conservación moi respectuosa, non era un cazaturistas”, explica. Alí vivían nunha tenda de campaña na praia e polas noites patrullaban para evitar a caza furtiva destes réptiles, cuxa carne e ovos son moi demandados no mercado negro.

Cando volveu a Galiza a ecoansiedade tíñaa bloqueada: “Pasábao mal pensando que había xente por aí facendo cousas tan importantes e eu non estaba participando”, lembra. Tras a pandemia, un amigo que traballaba en Sea Shepherd propúxolle que se unise a unha embarcación en Liberia como fotógrafa, pero colleuna en medio dunha mudanza e tivo que desestimar a proposta. Meses despois, con esa negativa aínda en mente, volveu recibir unha mensaxe da mesma persoa coa mesma proposta: “Isto non vai volver pasar, ninguén vai chamar a túa porta tres veces”, espetoulle el. Ante as dúbidas da súa amiga, soltou a frase definitiva: “Imos salvar unha especie da extinción, como vas dicir que non?”. Isto aconteceu un sábado, e necesitaban que estivese embarcada dous días despois. O luns Helena deixou o traballo e o martes xa estaba voando cara a México para enrolarse na Operación Milagro, a primeira das cinco viaxes que fixo ata agora con Sea Shepherd.

Sea Shepherd é unha organización internacional sen ánimo de lucro que loita para protexer os océanos, principalmente da pesca ilegal

A Operación Milagro recibe este nome porque sería un verdadeiro milagre salvar da extinción aos chamados cochitos (Phocoena sinus), unhas toniñas de pequeno tamaño que habitan nas augas do Alto Golfo de California, unha reserva da biosfera protexida pola UNESCO. Este mamífero está ameazado porque se atopa nas mesmas zonas que as totoabas, cuxa vexiga natatoria é moi demandada no mercado negro chinés polas súas supostas propiedades afrodisíacas. O seu traballo consistía en rexistrar mediante fotografías e vídeos todas as operacións que levan a cabo en Sea Shepherd e o que acontece no mar; recoller probas en caso de que haxa algún tipo de delito medioambiental e tamén rexistrar visualmente as tarefas de mantemento do barco. Esa é a teoría, porque a realidade é que a bordo toda a tripulación ten que facer de todo. “Tes que estar aberta a facer calquera cousa: fregar pasillos, limpar baños, amarrar e desamarrar cabos, levantar redes.... É, sen dúbida, o traballo máis duro, e máis gratificante, que tiven na miña vida”, sintetiza a moza pontevedresa. No relativo ás súas tarefas, Helena mantén unha reunión diaria coa tripulación para saber que vai facer cada un e así, cámara en man, organizar a súa xornada. O resto do tempo invísteo en editar as fotografías e montar os vídeos, para os que tamén se serve de cámaras GoPro e dun dron que ela mesma pilota.

O seu traballo consistía en rexistrar mediante fotografías e vídeos as operacións no mar e recoller probas dalgún delito medioambiental

Tras varios meses a bordo regresou a Galiza, onde non tardaría en volver enrolarse na mesma operación. Esta ida e volta contínua está a ser a tónica habitual de Helena, pois precisa duns meses de desconexión tras tanto cansazo físico e mental. A terceira saída tamén foi a terras mexicanas, neste caso á illa Guadalupe, situada a 240 quilómetros da costa. A súa casa flotante para os próximos meses levaba o nome artístico do actor e colaborador da ONG Ramón Antonio Gerardo Estévez, máis coñecido como Martin Sheen. A Operación Divina Guadalupe estaba orientada a coñecer máis sobre os zifios de Cuvier, os cetáceos que máis profundidade alcanzan (case 3.000 metros) e máis tempo poden estar sumerxidos (ata 137 minutos). A contaminación acústica causada polas embarcacións pode desorientalos e, ao fuxir cara á superficie, provocar a súa morte debido ao cambio repentino de presión. 400 millas despois, Helena regresou a casa.

Tiven enfrontamentos moi tensos con pescadores ilegais e tamén mares moi adversos nos que toda a tripulación estaba vomitando

O seu seguinte destino foi Sicilia, onde o barco Sea Eagle realizou tarefas de mantemento: “Non é tan interesante pero é igual de importante que todo o demais”, comenta a fotógrafa sobre o seu traballo en porto. A última parada, polo momento, foi a costa de Namibia. Alí estivo a bordo do Ocean Warrior na Operación Vanguard, cuxo obxectivo é interceptar pesqueiros ilegais, moi habituais na zona; e no Allankay, documentando os labores de acondicionamento da última incorporación á frota de Sea Shepherd.

O que acontece fóra da embarcación é case tan importante como o que pasa dentro: “Vives nun espazo moi reducido durante moito tempo, polo que esa xente é a túa familia e os teus mellores amigos. Xa en canto chegas sentes que estás nun ambiente moi favorable. Nestes anos coñecín as persoas máis interesantes coas que estiven nunca”, engade Helena cun sorriso. A pesar de convivir con moita xente fantástica de todo o mundo, é inevitable que a soidade faga acto de presenza: “Estás lonxe da túa zona de confort e dos teus seres queridos. Mentalmente é un reto enorme, porque por moi mal que esteas non podes volver a casa desde o medio do océano Pacífico”, apostila. A morte do seu tío, por exemplo, soprendeuna embarcada sen posibilidade de regresar.

Tamén o medo pode aparecer nalgunhas situacións de máxima tensión: “Tiven enfrontamentos moi tensos con pescadores ilegais e tamén mares moi adversos nos que toda a tripulación estaba vomitando. Estamos adestrados e ben protexidos por xente moi válida para que nunca te vexas nunha situación de perigo real”. Tras dicir iso, engade que unha vez lle lanzaron un coitelo. O feito de ser muller nun mundo tan masculinizado como o do mar non lle supuxo ata agora nin o máis mínimo problema: “Sea Shepherd intenta activamente alcanzar paridade na tripulación, aínda que non sempre se consegue. Nunca houbo maioría de mulleres nun barco no que eu estivese pero si que se nota o esforzo; ao longo destes anos tiven capitás, oficiais, contramestras, enxeñeiras, cociñeiras… todas mulleres”, finaliza.

É evidente que Helena está a desfrutar desta experiencia dun xeito apaixoado. En agosto volve ao mar, concretamente ao Tirreno, na costa italiana. Alí tentarán limpalo o máximo posible de artefactos de pesca ilegais, xa que o Mediterráneo e o mar con máis sobrepesca do mundo. E despois dese destino virá outro, e outro, e outro: “Pode soar egoísta, pero non quero que a miña afillada de oito anos me pregunte dentro duns anos que fixen eu para remediar o cambio climático e non saber que contestar. Quero poder dicir que polo menos o intentei, que puxen todo da miña parte. É esgotador, frustrante, triste. Pero tamén o pasas moi ben, e por iso sempre volvo. Volvería outras mil veces”. E seguro que así será. Polo momento os pardais terán que agardar a súa quenda, pero Helena, nunha das expedicións, xa inmortalizou no nocello, do seu propio puño, unha áncora para non esquecer estes anos de vida pirata.

Helena Constela
Ampliar
Helena facendo o seu traballo durante a Operación Milagro | Foto: Paula Mosa Sea Shepherd Conservation Society (SSCS)
Helena facendo o seu traballo durante a Operación Milagro | Foto: Paula Mosa Sea Shepherd Conservation Society (SSCS)
Ensaio
Ampliar
O contramestre do Ocean Warrior comproba o correcto funcionamento do canón de auga de babor | Foto: Helena Constela Sea Shepherd Global (SSG).
O contramestre do Ocean Warrior comproba o correcto funcionamento do canón de auga de babor | Foto: Helena Constela Sea Shepherd Global (SSG).
Amarrar
Ampliar
Mariñeirxs de cuberta amarran a proa do Sea Eagle | Foto: Helena Constela SSG.
Mariñeirxs de cuberta amarran a proa do Sea Eagle | Foto: Helena Constela SSG.
Albatros
Ampliar
Un albatros de nariz amarelo mira directamente á cámara mentres voa sobre o Océano Atlántico | Foto: Helena Constela SSG.
Un albatros de nariz amarelo mira directamente á cámara mentres voa sobre o Océano Atlántico | Foto: Helena Constela SSG.
Labouras de mantemento
Ampliar
Un enxeñeiro naval e soldador traballa nunha peza diante do Sea Eagle | Foto: Helena Constela SSG.
Un enxeñeiro naval e soldador traballa nunha peza diante do Sea Eagle | Foto: Helena Constela SSG.
Adestramento para abordaxe
Ampliar
Un tripulante do Ocean Warrior adestra a subida pola pequena escaleira usada en caso de abordaxe forzosa | Foto: Helena Constela SSG..
Un tripulante do Ocean Warrior adestra a subida pola pequena escaleira usada en caso de abordaxe forzosa | Foto: Helena Constela SSG..
Tempo de celebración
Ampliar
A segunda enxeñeira do Sea Eagle prepara doces polo Nadal | Foto: Helena Constela SSG.
A segunda enxeñeira do Sea Eagle prepara doces polo Nadal | Foto: Helena Constela SSG.
Balea bricando | Foto: Helena Constela SSCS.
Raias a aprender
Ampliar
Un banco de raias a moverse | Foto: Helena Constela SSCS.
Un banco de raias a moverse | Foto: Helena Constela SSCS.
Tempo de acicalarse
Ampliar
Contramestre corta os cabelos do xefe de máquinas na cuberta | Foto: Helena Constela SSCS.
Contramestre corta os cabelos do xefe de máquinas na cuberta | Foto: Helena Constela SSCS.
Arco da Vella
Ampliar
Arco da vella seguindo aos golfiños | Foto:Foto Helena Constela SSCS. Helena Constela SSCS.
Arco da vella seguindo aos golfiños | Foto:Foto Helena Constela SSCS. Helena Constela SSCS.
Observador
Ampliar
León mariño no Golfo de California | Foto: Helena Constela SSCS.
León mariño no Golfo de California | Foto: Helena Constela SSCS.
Traballo
Ampliar
Mariñeiro a desembarcar nunha gamela. Foto: Helena Constela SSCS.
Mariñeiro a desembarcar nunha gamela. Foto: Helena Constela SSCS.
Aprender
Ampliar
Unha nai golfiño ensina a nadar a súa filla | Foto: Helena Constela SSCS.
Unha nai golfiño ensina a nadar a súa filla | Foto: Helena Constela SSCS.
Patrón
Ampliar
Patrón durante a garda nocturna na ponte de mando | Foto: Helena Constela SSCS.
Patrón durante a garda nocturna na ponte de mando | Foto: Helena Constela SSCS.
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Antiespecismo
Pesca y maltrato Pescar es despreciar a los animales acuáticos
Helena Rivera, portavoz de la asociación Animals’ View, nos habla sobre el documental THEY y sobre el sufrimiento que conlleva la pesca.
Tribuna
Tribuna Decrecimiento azul: un enfoque necesario para mares al límite
Mientras se celebra la UNOC3 y en el contexto de cambio climático y pérdida de biodiversidad al que nos enfrentamos se necesita —también en el mar— un cambio de paradigma donde el crecimiento y la ausencia de límites dejen de ser la norma.
Antiespecismo
Daños de la pesca El silencio del agua
Los organismos acuáticos se comunican bajo el agua.
Baleares
Un modelo insostenible El rechazo a la turistificación se expande en Canarias, Baleares y Barcelona
Tras la masiva manifestación en las Islas Canarias del pasado mayo, Palma de Mallorca, Barcelona y San Sebastián salen este 15 de junio a la calle contra un modelo de turismo desmedido insostenible para el territorio y sus habitantes.
Violencia machista
El Estado que revictimiza Violencia institucional: “Si lo hubiera sabido antes, no hubiera denunciado nunca”
Rocío ha sufrido violencia psicológica, física y sexual por parte de su expareja. Y también violencia institucional en todas las puertas de la red de recursos institucionales que ha ido atravesando.
Crónica
Justicia En la sala de un juicio a una madre protectora
Esta es una crónica de un juicio a una mujer que pidió medidas por sospechar de abusos sexuales a su hija en el domicilio paterno sin que ninguna institución moviera un dedo y, un mes después, cogió un vuelo a su país para intentar protegerla.
PSOE
Crisis de Gobierno “El Gobierno está en la UCI”: los aliados de Sánchez afilan el discurso en clave electoral
A la espera de nuevas pruebas que puedan afectar directamente al presidente del Gobierno o algún indicio de financiación ilegal del PSOE, Podemos radicaliza su crítica al bipartidismo y Sumar habla de “un cambio de 180 grados”.
Oriente Medio
Oriente Medio Decenas de muertos en una noche de sirenas y misiles cruzados entre Israel e Irán
Después del ataque israelí contra la infraestructura energética y militar iraní, cientos de misiles iraníes atraviesan el cielo israelí e impactan en Tel Aviv, Bat Yam, Tamra y Haifa.
Editorial
Editorial Justicia irracional
Por acción o por omisión, las instituciones violentan a las mujeres. Se llama violencia institucional.
Relato
Relato Rendirse
A mi pesar me tocaba compartir mesa con aquellos documentos y, como estaba de los primeros (no lo habría imaginado al llegar), ya no conseguía quedar por encima, con lo que me gusta.
Opinión
Opinión Amor, alienación y nostalgia en la obra de Wong Kar Wai
El cine de Wong Kar Wai logró captar la avalancha de nostalgia que florecía en el capitalismo tardío frente a la desorientación y la enajenación de los propios sujetos sociales.
Galicia
Galicia Activistas bloquean una planta de Altri en Portugal y avisan de que frenarán su expansión en Galicia
El grupo atrancó con cadenas y soldadura las entradas de la planta de Celbi en Leirosa, en la mayor acción directa hasta el momento contra la expansión de la multinacional papelera en territorio gallego: “O povo é quem para Altri”.

Últimas

Madrid
Movimiento republicano Miles de personas claman en Madrid contra la monarquía y por la República
En el 11 aniversario de la proclamación de Felipe VI, una marcha unitaria reclama que este reinado sea el último de España.
Tribuna
Tribuna Almacenamiento energético de Enlight Renewable Energy en Huesca: lavado verde de la imagen de Israel
VV.AA.
La empresa israelí Enlight Renewable Energy tiene intención de construir un parque de baterías para energías renovables en el pirineo oscense. Operación que el Gobierno debería prohibir por la contribución de la compañía a la ocupación ilegal israelí
Ocupación israelí
Movilizaciones Un centenar de organizaciones de 26 países denuncian a la empresa vasca CAF y su tren del apartheid
Más de 50 localidades salen a la calle este fin de semana para señalar a la empresa que construyó el tranvía que conecta Jerusalén con territorio ocupados y exigir el fin del genocidio en Gaza.
La vida y ya
La vida y ya Un rato de cada lunes
Pero, lo más coincidente ha sido, expresado de distintas maneras, su agradecimiento hacia ese lugar. Su lugar elegido.
Ocupación israelí
Ocupación Israelí La policía egipcia impide con violencia la marcha internacional a Gaza
La marcha de 4.000 personas a Gaza es reprimida por la policía del régimen de Al-Sisi. La organización pide a las embajadas que reaccionen y protejan a sus ciudadanos.
Más noticias
Galicia
Crowdfunding O Salto Galiza abre un crowdfunding para empapelar a Altri
Queremos investigar a los responsables políticos y empresariales del que podría ser el mayor atentado ambiental de la historia reciente de Galicia.
Que no te lo cuenten
El Salto Radio De océanos y detenciones
VV.AA.
La acidificación del agua marina supera sus límites mientras Israel aborda la Flotilla por la Libertad.
Análisis
Análisis del CIS La calma antes de la tormenta: la dimisión de Santos Cerdán como punto de inflexión
El último barómetro del Centro de Investigaciones Sociológicas (CIS) ha muerto pocas horas después de nacer por la dimisión de Santos Cerdán, aunque sirve como foto fija de un escenario que favorece a la derecha.

Recomendadas

Consumo
David Sánchez “Shein está diseñado para crear adicción a través de patrones muy oscuros”
David Sánchez Carpio es director de la Federación de Consumidores y Usuarios (CECU), una de las organizaciones que han denunciado al gigante chino de venta de ropa por internet ante la Comisión Europea. “No hay que culpabilizar a los consumidores".
Rap
Rap Los Chikos del Maíz: “La música urbana está llena de fachas y votantes de Vox”
Tras un fin de gira accidentado, Toni y Nega dan una tregua indefinida a su proyecto con dos conciertos en Madrid. Horas antes de llenar la sala en la primera cita, visitan la redacción de El Salto.
Río Arriba
Río Arriba Luis González Reyes: “Vivimos en un mundo en la que la escasez es un elemento central”
Primera entrevista del programa Río Arriba en formato podcast y vídeo donde hablamos de las nuevas guerras neocoloniales por recursos en la era de Trump y Putin, de la escasez, del decrecimiento y el colapsismo.
Pensamiento
Economista Clara Mattei: “El liberalismo y el fascismo están unidos en su protección del orden del capital”
El ambicioso ensayo 'El orden del capital' nos traslada al Reino Unido y la Italia de la I Guerra Mundial, que se contemplan como un momento bisagra: el auge de socializaciones y cooperativizaciones que tuvo lugar durante la contienda y la inmediata posguerra fue abortado a través de un 'shock' austericida destinado a restaurar la centralidad de los grandes capitales.