Opinión
Padrón, puga, incendio

O final de 2023 tróuxonos grandes libros no xénero poético. Mostra disto é o Enxertos de Dores Tembrás, publicado por Apiario. Nel, a autora recorda os primeiros anos da súa vida e reflexiona sobre a maneira en que as ensinanzas recibidas no ambiente rural marcaron a súa adultez, sempre cun estilo depurado no que a beleza é o eixo (ou talo) principal. O título, “Enxertos” refírese á tecnica mediante a que o tecido dunha planta se adhire a outra e pasa a formar parte dela. Cada unha das partes do libro (padrón, puga e flor) identifícase con elementos deste proceso.

O padrón, o tronco ou póla no que se introduce o novo tecido vexetal, dá nome ao primeiro tramo do poemario. Este céntrase na infancia da autora, durante a que aprende que “a navalla / de abaixo para arriba sempre”, que a selección natural non implica xustiza e que as miñocas e os cempés a fan ama da súa terra. Todos os fragmentos referentes ao campo conteñen en Enxertos unha crueza fermosa (“como aquelas boliñas de anís / soportaba o gosto unicamente / por poñer do meu lado a beleza”), e aínda que son os protagonistas da primeira parte do libro, medran e enguedéllase como se se tratasen das raíces dunha árbore milenaria entre os versos do resto obra. Así, imos atopando conforme avanzamos na lectura algunhas febras de sabedoría popular, recordos tenros e danos herdados que supoñen o desenvolvemento destes enxertos infantís.

A puga é a parte da planta que se introduce no padrón para que crecer nel. Nas páxinas do libro que corresponden á puga atopamos poemas nos que aparece a cidade coma un entorno estraño: