O prelo
Dúas direccións entre espazo e carne

En ocasións, unha obra de ciencia ficción pódenos dicir máis sobre nós mesmes que un libro de Historia. Así acontece con Gastrulación, opera prima de Pablo Pesado publicada polo selo galego Boadicea Editora, que nos achega con deixos estilísticos do ensaio a visión labiríntica e cósmica dun universo propio.

A historia de Gastrulación comeza nun mundo semellante ao noso, nun futuro próximo, coa comercialización dun crecepelo milagroso. Por conservar o produto en malas condicións, algunhes consumidores experimentan efectos secundarios que inclúen envellecemento prematuro e perda de dentes e unllas, e que chegan a desencadear a morte ou o estado de coma. Ademais, existe entre as persoas afectadas un comportamento estraño: o recitado dunha sorte de rezo ou cántico, que a xente dá en catalogar e analizar ata atopar patróns. No libro destácase a obra de Hari Bakhle, fillo de dúas vítimas do fármaco, que grava e trancribe as mensaxes proféticas mentres mantén con vida aos seus pais.

“O rezo de Hari Bakhle constitúe a versión mellor conservada das homilías da primeira xeración de profetas. Por iso e pola súa inusitada estrutura, concedémoslle un altísimo valor histórico. Está composto de case 75.000 versos que se distribúen en estrofas de lonxitude irregular.”

Despois destas primeiras versións das homilías, ofrécense voluntarios para poder ser “profetas” mediante o uso do crecepelo e son enviados a edificios-granxa nos que, por un período de tempo determinado, entoan os cánticos. A análise destes ao longo dos anos vai descubrindo unha historia velada que se retrotrae á formación da mesma terra, ao nada. A partir de aí, a novela lévanos a través dun labirinto de académiques, científiques, líderes relixioses e outros persoeiros que achegan a súa teoría sobre quen ou que debe ser adorado, e que aproveitan a situación no seu propio beneficio. O conxunto de profecías e interpretacións destas dan lugar á cosmogonía de Gastrulación.

“[...] o primeiro gran paso na orde do desenvolvemento do individuo animal era a formación dunha cavidade interna―, esta podía proceder en dúas direccións diverxentes.”

A descuberta deste paso evolutivo provoca no universo de Pablo Pesado a división en dúas grandes entidades segundo o extremo do tubo gastrointestinal que se desenvolva antes: A>B e B>A. A fórmula, aínda que sinxela, énchese de eufemismos ao ser transmitida polo pobo, integrada na educación e estudada no ámbito científico. Fronte a esta dicotomía, prolifera o culto a un ser tubular completo, sen oposicións, nado antes do comezo a partir dun suposto ente supremo multiversal. A novela estuda o fenómeno da gastrulación en catro grandes capítulos que exploran os diferentes eidos afectados: embrioloxía, clínica, teoloxía e ecopolítica.

O libro pode presentarse a cabalo entre Lovecraft e Cronenberg nun primeiro momento, pero Pesado non se detén aí, que sería o máis sinxelo, e inroduce no sistema literario galego unha novela de ciencia ficción arriscada e ben resolta malia as dificultades que presenta en canto a innovación formal. En Gastrulación, a presenza dunha nova cosmogonía sérvelle á humanidade como pretexto para a eliminación de ordes de seres vivos enteiras, a paranoia, a loita entre bloques de nacións e relixións e a destrución mutua; e sérvelle ao autor para falar das consecuencias da guerra, o xenocidio, a fame, o desastre ecolóxico e o capitalismo.

“A fame e a violencia fan cumprido o tempo de quen as sofre. Aínda que seituran os anos, estican os días. Para quen os olla desde a distancia son, porén, rotineiros, idénticos, afásicos. Foron setenta e oito anos informes como nubes.”

Nesta obra vemos como só é necesario un pequeno empurrón (o efecto adverso dun produto de parafarmacia) para conducir á humanidade ao exterminio propio e de todos os ecosistemas da terra. A faceta de crítica social presente na obra fai que nos preguntemos ata que punto isto podería acontecer, ata que punto a especulación (en ambos os sentidos da palabra) nos pode levar ao extremo do humano, ata que punto estamos sempre no gume da navalla. Así somos, fronte a cordura, a desmesura.

Boadicea Editora aposta coa publicación da súa primeira novela para adultos (fóra das traducións) por unha obra de ciencia ficción complexa e comprometida, na que se crea todo un universo, unha desviación histórica, un espello tubular onde mirarnos. Lemos así en Gastrulación a nosa natureza, exposta e deformada ao mesmo tempo.