O negocio do Son do Camiño

O anuncio deste festival o pasado 22 de febreiro tivo en boa parte unha grande acollida polo público. Mais o proceso detrás deste evento comeza case un ano antes. O presidente da Xunta e un dos representantes da UTE (conformada por Old Navy Port Produccións S. L. e Esmerarte Industrias Creativas S. L.) tiveron unha reunión no mes de abril de 2017 relacionada coa posible celebración deste festival.

A comezos de febreiro, falábase sobre a grande aposta musical da Xunta de Galicia, como se fose propiamente da Axencia de Turismo. Non sería ata finais dese mes cando o festival se faría público –o mesmo día coa formalización do contrato na Plataforma de Contratos Públicos de Galicia e un día despois da súa adxudicación– case de xeito simultáneo.

Legalidade en cuestión

Trátase dun contrato negociado sen publicidade, entre a Axencia de Turismo de Galicia e a UTE mencionada. Ademais da ausencia de documentos e de non ter concrecións do que se compra por eses 2.975.000€ , a razón que se alega para non abrilo a concurso público é a da exclusividade da marca e dos dereitos de actuación dos artistas.
No relativo á marca, trátase dun nome sen prestixio, xa que non ten precedentes, polo que se podería ter chamado de calquera outro xeito. Así mesmo, o seu rexistro realizouse o 12 de xuño de 2017 ‒despois da reunión con Feijóo en abril‒ e adxudicouse o 28 de novembro de 2017, todo antes da adxudicación do contrato e cunha rapidez pouco habitual. A exclusividade dos artistas, sobre todo dos internacionais, tampouco está clara.

Este é o punto máis débil da contratación. Segundo Concepción Burgo López, deputada no Parlamento Galego polo PSdG, “solicitouse que o contrato fose revisado polo Consello de Contas, e o PP negouse. Isto vulnera a Lei de contratos, a cláusula de exclusividade, que está forzada”.

Falta de transparencia

O Son do Camiño forma parte do programa do Xacobeo 2021, onde este ano non houbo igualdade de oportunidades. O orzamento outorgado ao festival é unha gran parte do orzamento do 2018, polo que se acusa a Xunta de outorgarlle o monopolio á UTE organizadora.

Tras as críticas recibidas, a Axencia de Turismo xustifícase asegurando que o proxecto é privado e o risco córreno os empresarios. Á súa vez, afirma que o investimento por parte destes é moito maior. Así, dende o Gabinete de Comunicación de Turismo, escúsanse afirmando que “ao fin e ao cabo o que facemos é un patrocinio, e non podemos levar a voz cantante”.

No entanto, a contía supostamente superior investida por parte das empresas non queda especificada en ningún momento. “Afirman que é un contrato de patrocinio, pero neses casos ambas as partes dan algo. Non sabemos que parte dan as empresas, xa que calculamos que con eses 3 millóns está practicamente pagado o festival, por iso poden ter eses prezos que rompen co mercado”, destaca a deputada Concepción Burgo. Isto aféctalle gravemente ao sector, conformado por empresas moi sensibles a estas actuacións. A deputada tamén apunta que debería tentarse “beneficiar a tódolos concellos; tanto á hostalaría como aos nosos creadores, cantantes, empresas… que reforcen o noso”.

Ataque á competencia

Para a concesión de orzamento ao resto de ofertas sempre se apelou á “escaseza” e se tivo en conta a diversidade do sector. Mais segundo David Piñeiro, director do Rockin’ Vila, “non é xustificable montar un festival así porque si, e que lle dean unha contía desta magnitude bombardea todo o sector, porque as axudas cara a festivais ou cultura van cara abaixo”.

Sumado a isto, a polémica continúa arredor do propio contido do festival. A escasa representación de músicos galegos e, especialmente, da música en lingua galega, supón deixar de lado o tecido musical da Comunidade á marxe, abandonando a industria propia. Alfonso Vilanova, director do Armadiña Rock, festival que aposta polos grupos galegos e en galego, afirma que “non hai unha correspondencia entre os fondos públicos cos cales conta O Son do Camiño e a representación do eido musical galego, da súa diversidade e da súa calidade”.

Este podería ser outro exemplo máis de macroevento co cal non se sabe que ocorrerá despois, e que non deberían limitarse simplemente ao beneficio económico. A non-continuación deste tipo de actos a que a Xunta lle destina un importante orzamento implica que non se asente nin un pouso cultural nin un pouso nas pequenas empresas galegas, o que a longo prazo non beneficia de ningún xeito a nosa cultura.