Música
“Isto é unha guerra, dos grandes contra os pequenos, e eu teño claro con quen estou”

Hai medio ano da presentación de Opoñerse á extinción, o último traballo ata o momento da prolífica Ses. Un disco de coidada produción, froito como ela mesmo di dun proceso de contínuo aprendizaxe e que está a funcionar moi ben ao vivo. Compositora e intérprete, tamén asume a produción dos seus traballos. Estamos ante un universo propio, onde é difícil distinguir entre a artista e a persoa. Honesta e directa, bergantiñana orgullosa e gran conversadora, convirte a entrevista nunha intensa conversa onde os temas van xurdindo fluidamente. Velaí tedes un anaco do que falamos con Maria Xosé Silvar, Ses.

En Opoñerse á extinción, falas da perda de indentidade humana e da nosa identidade como pobo. Son procesos en paralelo?
Por suposto. Imaxinas unha globalización alternativa non centrada na homoxenización, senón en resaltar a beleza da diversidade? Sería evidentemente positiva, pero esa non é a realidade que vivimos. Ao que nos enfrontamos é á perda de moitísimas realidades socioculturais por todo o mundo. Nós estamos sufrindo, como moitas outras linguas minorizadas, a agonía.

Por calquera dos sitios polos que vou, vexo que a rapazada non fala galego, por moi pequenos ou moi de aldea que sexan. E isto non pasaba hai vinte anos

Cres que é un proceso reversible?
Desde o único punto de vista do que eu contemplo este tema, que é o da eco-lingüística, é complexo, xa que as linguas que non teñen poder económico non poden defenderse. Sería reversible cun cambio político, que non ten moita pinta de que se vaia dar a día de hoxe: hai unha superestructura ideolóxica que nos domina. Sempre digo nos concertos que estamos condenadas a ser libres, a actitude individual está presente e é moi potente. Pero non vexo unha resposta colectiva.

Nas túas letras o amor está no centro do espazo narrativo. Amor á terra, á identidade, ás persoas, especialmente a moitas mulleres. O vitalismo aflora detrás da extinción da que falas.
Isto é unha guerra, os grandes contra os pequenos, e eu teño claro con quen estou. Non podes ir á guerra sen vitalidade, tes que ir gañar. Hai unha frase que a min me encanta que di “loito desde a desesperanza pero sin contemplar a deserción”. Eu non creo que vaia ver esta situación revertida, pero cando peor está, máis forza saco da carraxe que me produce. Tampouco me gusta vivir enfadada, se ti te deixas levar por iso, perdes a vida. Eu non son católica, só teño unha vida e quero vivila ben, pero unha cousa é ben e outra é cega, son dúas cousas ben diferentes.

O feminismo está moi presente no teu traballo, pero nunca o explicitas. (E logo?)
A palabra feminismo é algo que me afecta, que abrazo e estou encantada de que se me atribúa. Pero para min é unha verdade tan aplastante que non recorro a esa palabra porque eu defendo a coherencia e a lucidez, e todo tipo de igualitarismos. Enfádame moitísimo que alguén crea que é máis ca ti ou máis ca min, ou que ten sangue azul ou que a súa familia é mellor ca miña. Xa está! No 1863, cando Rosalía publica Cantares Galegos vale, pero que estamos no 2017, isto xa é así, e quen non o vexa está enfermo. E non hai máis.