Feminismos
O xornalismo será feminista

O colectivo Xornalistas Galegas presentouse en Compostela amadriñado por Margarita Ledo e Rosa Cobo.

xornalistas galegas feminismo
Presentación ao público da asociación Xornalistas Galegas. Elena Martín
10 nov 2018 19:45

O 8 de marzo de 2018, as xornalistas galegas mobilízanse no marco dunha folga feminista internacional e histórica. O 7 de xullo deste ano asínase o manifesto da asociación Xornalistas Galegas. O documento, que avoga por un xornalismo feminista, colectivo e solidario foi asinado por case duascentas profesionais. Na mañá deste 10 de novembro a asociación presentouse ao público. Na xornada estiveron presentes, en espírito rebelde, todas as que anteriormente loitaron e abriron camiño. Pioneiras, rompedoras, galegas. Emilia Pardo Bazán, Concepción Arenal, María Luz Morales ou Begoña Caamaño. Caamaño, quen dixo: “É o tempo do feminismo: da xustiza, da igualdade, da liberdade, da dignidade e, por que non? Da felicidade”.

A facultade de Ciencias da Comunicación de Compostela foi o escenario da presentación. O tempo non desanimou ao case cento de persoas que ocuparon o auditorio. Soaron as Tanxugueiras, Guadi Galego ou Mercedes Peón. O acto comezou coa intervención da xornalista Ana Sanmartín, e rematou cun debate composto só por mulleres expertas. Sanmartín lembrou como a forza do 8M serviu para dar pulo ao colectivo. “Algunhas acudimos a Madrid, á primeira asemblea estatal de “Las periodistas paramos”, e escoitando compañeiras o sentimento foi abrumador”, explicou Sanmartín, “non estamos soas”. Á conciencia feminista uníase un sentimento de responsabilidade, como traballadoras duns medios que perpetúan o sistema patriarcal.

Begoña Caamaño:  “É o tempo do feminismo: da xustiza, da igualdade, da liberdade, da dignidade e, por que non? Da felicidade”
“En xullo”, continuou Sanmartín, “redactamos o noso manifesto, a nosa esencia, o que nos fai grandes”. Un manifesto que cobrou vida, a través dun vídeo, nas voces das xornalistas galegas. “Visibilizar ás mulleres nos medios de comunicación”, “desestigmatizar a presenza da muller na información”, ou transitar “dun xornalismo competitivo e individualista” a un “xornalismo solidario, comunitario, honesto e comprometido”, son algúns dos seus obxectivos. Noutro vídeo, Chévere, bandas musicais como De Vacas, escritoras, presentadoras… enviaron azos ás xornalistas.

Onde as mulleres non cadran

As dúas madriñas do evento pertencen aos dous eixos fundamentais de Xornalistas Galegas: o xornalismo e o feminismo. Margarita Ledo, xornalista, cineasta, membro da RAG e “axitadora cultural feminista”, iniciou a súa intervención cunha dedicatoria: “Aos traballadores e traballadoras da CRTVG, que loitan contra o acoso, contra a censura e contra o que ninguén quere nomear”. Tamén cunha anécdota: “Cando rematei xornalismo en Barcelona comecei a buscar traballo. O meu tío Quique díxome que tiña un amigo que coñecía ao propietario de La Región. Que lle preguntaría por min. Ao día seguinte vexo ao meu tío cunha cara realmente patética... contestáranlle que polas características da empresa, unha muller non cadraba”.
xornalistas galegas 3
Presentación ao público da asociación Xornalistas Galegas. Elena Martín

Na súa intervención Ledo recordou o camiño xa percorrido en Galiza cara un xornalismo feminista. E os atranques na ruta. “No 94 o Parlamento Galego crea, a iniciativa da deputada Pilar García Negro, a Comisión de Igualdade”. No 2004 nace o Observatorio da Igualdade e o Colexio Profesional de Xornalistas de Galicia asina a Declaración Compostela. A declaración era consecuencia da mala cobertura mediática dos casos de violencia de xénero, que o Colexio instaba a mudar. “Se a aplicación se tivera feito dende entón”, ironizou, “tal vez hoxe non estariamos aquí”.

A segunda madriña, Rosa Cobo, é profesora de titular de Socioloxía de Xénero da Universidade da Coruña. Cobo declarou o seu agradecemento polo convite, e a alegría e optimismo que lle causa “esta explosión de feminismo”. “A desigualdade non é opinable”, afirmou, “existe dolorosamente para as mulleres”. “Os grandes medios están ao servizo dos intereses masculinos”, sinalou, “normalizan valores e crenzas que fortalecen as desigualdades, favorecendo o status quo dos poderosos”. “A tarefa é infinita”, dixo, “e precísanse políticas nos medios, para os medios, e unha audiencia que reclame códigos culturais feministas”.

Ferramentas para outro xornalismo

Alba Taladrid, Silvia Vieites, Chus Purriños presentaron no evento os instrumentos nos que traballa o colectivo. Por unha banda, unha axenda de mulleres expertas de distintos ámbitos. Voces ás que acudir, e que contribúan a crear novos referentes. Tamén o Observatorio feminista dos medios, unha ferramenta “para detectar, analizar e denunciar o carácter non igualitario, machista e mesmo misóxino da representación da muller na comunicación”. O primeiro froito das investigacións do Observatorio verá a luz o 8 de marzo do 2019. Tratará de dar resposta ás preguntas xurdidas no seo de Xornalistas Galegas:“Que está pasando con nós, coas profesionais da comunicación? En que condicións estamos a traballar, laboral e profesionalmente? Que lugares ocupamos dentro das empresas?”.

Ademais Xornalistas Galegas continuará a traballar en rede co resto de plataformas e asociacións de mulleres da comunicación. “Participaremos de novo, a finais de ano, nun encontro do colectivo “Las periodistas paramos”, para seguir aprendendo delas e con elas”.

Expertas para “aplacar” o patriarcado

O evento rematou cun panel de expertas que debían contestar á cuestión, formulada pola xornalista Claudia Morán: “Por que é necesario un xornalismo feminista?”. “A resposta pode parecernos moi obvia. Para moitas persoas non o é”, sinalou. Paz Filgueira, xuíza titular do Xulgado de Familia nº 12 de Vigo, Joana Magalhães, investigadora, Alba Nogueira, profesora titular en Dereito Administrativo, Silvia Pérez, socióloga e voceira da Rede Galega Contra a Trata, María Xosé Porteiro, escritora, xornalista e política, e Elena Roca, licenciada en Ciencias da Actividade Física e xogadora internacional de rugby, responderon.

Paz Filgueira comezou explicando que os homes continúan “a situar ás mulleres nunha situación de segunda, algo que hoxe non se debería consistir”. Continuou Joana Magalhães: “En termos absolutos a visibilidade das mulleres científicas en prensa escrita é tres veces menos que os colegas homes somos o 20% de fontes citadas cando somos o 40% do persoal de investigación no estado”. Alba Nogueira lembrou o dereito constitucional da cidadanía a unha información veraz. “Dificilmente é veraz unha información que non expresa o que está sucedendo na sociedade. e a forma de velo da metade desa sociedade”, sinalou. Para Silvia Pérez: “Os medios son cómplices e transmisores da representación social da prostitución, hai que mudar o tratamento que fan do consentimento”, sinalou, “se se paga, non é sexo”.

Ana Sanmartín: “As forzas que se asocian para facer o ben non se suman, multiplícanse. Somos parte da cuarta ola do feminismo, imaxinade o que podemos conseguir se nos unimos”

María Xosé Porteiro lembrou que “ter a palabra é ter un poder inmenso”. “Hai moita fontes de autoridade, non ten xustificación que o grande número de mulleres xornalistas que pasastes pola facultade non as empregades”. Para finalizar, Elena Roca pediu mudar a representación das mulleres deportistas nos medios. Coma o título da súa columna en La Opinión, lembrou que toca “aplacar ao machismo”. “Abrides un xornal e tal vez na última folla, en pequeno, aparece unha campioa de algo”, denunciou. 

xornalistas galegas 2
Presentación de Xornalistas Galegas en Compostela. Elena Martín

Xa na recta final da mañá Ana Sanmartín colleu o micrófono: “Por deformación profesional vouvos deixar uns titulares”. “Fai douscentos anos as sufraxistas británicas acadaron o dereito ao aborto, o seu lema era Feitos, non palabras”. “A nosa ollada é poder e a nosa palabra é poder”. “As forzas que se asocian para facer o ben non se suman, multiplícanse. Somos parte da cuarta ola do feminismo, imaxinade o que podemos conseguir se nos unimos”. E para rematar, o lema do colectivo: “o xornalismo será feminista, ou non será”.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Fútbol
Fútbol El equipo de fútbol femenino decidido a construir un nuevo Sudán desde el exilio
Un equipo de fútbol de desplazadas sudanesas en El Cairo lucha por continuar con el sueño de jugar. En el exilio, continúan entrenando.
En el margen
En el margen Aisetou Kajakeh: “Nosotras no estamos rompiendo techos de cristal, sino sorteando muros”
Esta socióloga española asegura que las asociaciones gambianas en España mantienen un vínculo directo con el lugar de origen, lo que hace que nunca pierdan la conexión con las raíces.
Opinión
Opinión Feminismo de clase y lucha por la hegemonía cultural
Muchos espacios feministas suelen incorporar códigos simbólicos y culturales burgueses que deslegitiman a los de la clase obrera. Aparte de las condiciones materiales, es necesario abordar la hegemonía cultural que estructura esta exclusión.
Francia
Francia ¿Unas primarias de la izquierda francesa? La idea seduce a socialistas y verdes pero Mélenchon la rechaza
El PS, los Ecologistas y sectores disidentes de la Francia Insumisa defienden recuperar el espíritu de la coalición unitaria del Frente Popular y presentar a un solo candidato en las elecciones presidenciales de 2027.
Extrema derecha
Extrema derecha Estados Unidos declara la guerra contra los pobres con la ley “grande y bella” de Trump
VV.AA.
La norma presupuestaria, que contempla más de un centenar de disposiciones, convierte a ICE en el cuerpo de seguridad del Estado más financiado y es un cheque en blanco para las grandes contaminantes.
Fútbol
Fútbol El equipo de fútbol femenino decidido a construir un nuevo Sudán desde el exilio
Un equipo de fútbol de desplazadas sudanesas en El Cairo lucha por continuar con el sueño de jugar. En el exilio, continúan entrenando.
La vida y ya
La vida y ya Calma
Pienso en la cotidianidad en una ciudad grande. En la ausencia de calma que cubre casi todos los espacios.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Una “victoria moral” da alas a la Plataforma STOP Planta de Biogás en Colmenar y Tres Cantos
La aprobación en el último pleno de una moción para revertir la declaración de utilidad pública del proyecto infunde ánimos a la plataforma, que ya ha denunciado el procedimiento ante los tribunales.
Notas a pie de página
Notas a pie de página ¡Parecían tan buenos!
La desaparición de niñas y niños de las calles tuvo lugar a la vez que se construía un relato idílico sobre la infancia. En ‘República luminosa’, Andrés Barba retrata su vuelta como grupo inquietante.

Últimas

Laboral
Laboral Yolanda Díaz asegura que el Gobierno tramitará el indulto a las Seis de la Suiza
La ministra de Trabajo reconoce sentirse “escandalizada” tras la reunión con las sindicalistas condenadas y asegura que no va a “aceptar retrocesos” en los derechos laborales
Palestina
Palestina Albanese presenta su informe ante la ONU: “Gaza es el escenario de un crimen”
El Consejo de Derechos Humanos atiende al reporte sobre el lucro de empresas y bancos en el actual genocidio de Gaza. The Guardian califica de “posible crimen de guerra” el ataque contra una cafetería en la que murieron 39 personas.
Opinión
Opinión Sirat y las zonas temporalmente autónomas
En la película de Olivier Laxe prevalece el relato sobre la deserción del mundo que una mirada a la propia creación de la comunidad que surge en torno a las raves.
Más noticias
Política
Política Feijóo radicaliza al Partido Popular en medio del terremoto Cerdán con la vista puesta en las elecciones
Miguel Tellado será el nuevo secretario general del partido. Un movimiento con el que Feijóo consigue el control casi absoluto del PP y le come espacio del discurso ultra a Vox, pero que lo aleja de eventuales pactos con PNV y Junts.
Galicia
Galicia Galicia elige el rumbo de la lucha contra Altri en las elecciones a la directiva de la plataforma Ulloa Viva
Vecinos y vecinas de la comarca más afectada presentan dos listas separadas tras no llegar a una propuesta de consenso. Por un lado concurre una candidatura continuista y, por el otro, una alternativa que se acerca más al nacionalismo institucional.
Madrid
Madrid Vecinas de Tribulete 7 presentan demanda colectiva por acoso inmobiliario contra Elix Rental Housing
Es la primera demanda colectiva que se presenta en España contra una socimi. El inquilinato quiere conservar sus hogares e impedir que se desarrolle el plan de pisos turísticos que pretende el propietario.

Recomendadas

Laboral
Laboral Reivindicar los derechos laborales en microempresas, el reto de los sindicatos
Nuevas estrategias hacen frente a realidades como las de los falsos autónomos o los puestos en remoto, mientras el PP quiere restringir aún más los comités de empresa.
En el margen
En el margen Aisetou Kajakeh: “Nosotras no estamos rompiendo techos de cristal, sino sorteando muros”
Esta socióloga española asegura que las asociaciones gambianas en España mantienen un vínculo directo con el lugar de origen, lo que hace que nunca pierdan la conexión con las raíces.
Salud mental
Laura Martín López-Andrade “La psiquiatría es una profesión potencialmente muy peligrosa”
La psiquiatra granadina defiende desde Málaga otro tipo de psiquiatría que huye de los diagnósticos y de la jerarquía y cambia la palabra tratamiento por acompañamiento.