Ecología
A cosmética ecolóxica galega, unha industria que medra durante a crise da COVID-19

A cosmética galega é quizais un dos poucos ámbitos que está a vivir un momento de leve crecemento coa crise do coronavirus. O uso intensivo de xeles hidroalcohólicos para as mans e das máscaras para o rostro expoñen máis do habitual a nosa pel, e facilita a aparición de futuros problemas relacionados con ela. A orixe natural dos produtos de cosmética galega permite ás súas produtoras recoller a materia prima na costa e no rural, sendo este as veces o único lugar do mundo onde medran certos ingredientes. 

A aposta pola elaboración de produtos de cosmética ecolóxica 100% galega é unha aposta arriscada polo seu grao de especialización, mais “lóxica e imprescindible sobretodo nestes momentos”, segundo apunta María, unha das cinco fundadoras da firma Muuhlloa, establecida na comarca da Ulloa (Lugo). A empresa, nada da unión de Granxa Maruxa e Milhulloa (cooperativa de recuperación de plantas autóctonas medicinais), sírvese das súas propias granxas e leiras á hora de elaborar as súas cremas e locións: “Nós somos unha empresa totalmente ecolóxica, entón canta menos pegada de carbono deixemos por traer as cousas dende lonxe, mellor. Galiza é un país que ten de todo”, constata. 

Galiza foi o sexto territorio que rexistrou máis vendas dos produtos adicados ao coidado e á hixiene persoal no conxunto do Estado no 2019

No ano 2019, o Estado español foi o noveno a nivel mundial con maior tasa de exportacións de produtos cosméticos, facturando 4.150 millóns. A nivel estatal, esta industria mostrou un incremento por cuarto ano consecutivo do 2%, acadando unha facturación de 6.954 millóns de euros. Parte desta responsabilidade recae na Galiza, que segundo a consultora de datos empresariais Insight View foi o sexto territorio que rexistrou máis vendas dos produtos adicados ao coidado e á hixiene persoal (6%), por detrás de Catalunya (20%), Madrid (17%), Andalucía (17%), Paìs Valencià (13%) e as Illas Canarias (6%). Mais a pesar dos datos —que a priori semellan bos— as produtoras galegas coinciden na falta de coñecemento á hora de manufacturar o seu produto: “Non sabemos vendelo e que chegue ao cliente final sen ter que vender a materia prima a outro sitio e que sexan eles quen lle saquen o valor engadido ao produto” asegura María, de Muuhlloa. Precisamente iso é o que algunhas creadoras están a cambiar.

AUMENTO DAS VENDAS E CAMBIOS NA PRODUCIÓN

O certo é que a raíz da crise do coronavirus, en Muuhlloa si que notaron un aumento na demanda da súa crema corporal —elaborada con leite de vaca e milenrama—, algo que atribúen á súa propiedade hidratante: “Despois de lavarte tantísimas veces as mans é importantísimo telas hidratadas; do contrario, poderiamos rematar con dermatites atópicas”, advirten. 

Na mesma liña fala Pablo Mansilla, un dos fundadores da empresa viguesa Acemelia, especializada na elaboración de aceites: “notamos un lixeiro incremento nas vendas, sobre todo do aceite de camelia. A xente ten a pel moi reseca polos xeles hidroalcohólicos e buscan hidratantes naturais”. O seu é un produto prácticamente único, pois Galiza é un dos poucos sitios onde se dá a camelia a nivel mundial polas súas condicións de terreo e clima. 

“A xente ten a pel moi reseca polos xeles hidroalcohólicos e buscan hidratantes naturais”, asegura Pablo Mansilla de Acemelia

Mais, pode a cosmética ecolóxica axudar a paliar os efectos nocivos que a pandemia poda ter en nós? Niso é no que están a traballar as expertas da elaboración destes produtos. Así o explica Carla Varela, cosmetóloga e experta en plantas medicinais da firma Naturavia, unha pequena empresa afincada en Ribadavia (Ourense): “A pel é o órgano máis extenso do corpo e vése moi afectado polos factores externos como a preocupación ou a falta de sono, que inflúen directamente sobre o estado da nosa pel, e os aceites corporais son concentrados de principios activos que calman e hidratan a pel”. A firma basea a elaboración dos seus produtos nas plantas medicinais que medran na Galiza, mais subliñan que “faltan cultivos, produtoras que traballen esta materia prima e empresas que logo a procesen”. 

O coronavirus non só está a fortalecer á industria da cosmética ecolóxica galega —á que aínda lle queda moito por medrar—, senón que tamén está a producir cambios na mesma e a dar significado a iso de ‘reinventarse ou morrer’. “Na actualidade estamos a modificar o desenvolvemento de novos produtos que tiñamos ‘no forno’ para poder adaptarnos ás novas necesidades”, asegura Lissette Anziani, responsable da firma vegana asentada en Tui (Pontevedra) Kóoch Green Cosmetics, quen tamén pon o foco de atención sobre o incremento de vendas dos produtos aplicados ás zonas do corpo que quedan visibles tras a máscara: “Agora o contorno de ollos é o produto favorito; é a única zona do noso rostro coa que podemos amosar todas as nosas expresións, e queremos coidala máis ca nunca”. 

ESTABILIDADE DE PREZOS E PEQUENO COMERCIO

Aínda que vivimos nunha sociedade de consumo onde a especulación está á orde do día, o incremento dos prezos non entra dentro dos plans destas produtoras. A cercanía e o acceso á materia prima no rural e na costa galega —se falamos das propiedades das algas, compoñente de moitas cremas— permiten a non dependencia dos mercados estranxeiros, tal e como subliña unha das socias de Muuhlloa: “Nós imos manter exactamente igual os prezos dos nosos produtos porque non dependemos de que ninguén nos venda nada dende China, Alemania ou Francia. Non queremos que un produto bo sexa só para quen teña un bo poder adquisitivo, senón que todo o mundo poda coidarse con cousas sanas e saudables”. 

A cercanía e o acceso á materia prima no rural e na costa galega permiten a non dependencia dos mercados estranxeiros

Pola súa parte, desde Acemelia van máis alá e introducen ao pequeno comercio na ecuación: “Non imos incrementar os prezos, de feito estamos facendo promocións con tendas locais para axudarlles a saír do bache no que están metidas. Empresas como a nosa teñen que apoiar ao comercio local e este é un momento clave. Se eles desaparecen, verémonos todos perxudicados”. 

Mentres que os ritmos de desescalada en diferentes territorios semellaba e semella ser unha dificultade á hora da venda do produto, a estabilidade nos prezos é unha ferramenta para loitar contra a incertidume que leva instaurada nas nosas vidas dende o 14 de marzo, cando se decretou o Estado de Alarma. Facer a cosmética ecolóxica accesible a todo o mundo é quizá o inicio dun gran cambio froito dunha época convulsa, tal e como consideran dende Kóoch Green Cosmetics e Naturavia, quen se atreve a facer unha pequena valoración sobre o hábito de consumo da cidadanía agora que pouco a pouco vemos a luz ao final do túnel, “a lectura que facemos é que moitas persoas cambiaron os supermercados por tendas de barrio”.

Quizais o bo momento que está a vivir esta industria en medio dunha pandemia —ao menos se a comparamos con outros sectores— atope a súa explicación na testemuña da Asociación Nacional de Perfumería e Cosmética (Stanpa), pois dende a institución aseguran que o sector está tan diversificado que as épocas de incertidume, coma esta, prácticamente non inflúen. Non está de máis lembrar que o 86% das empresas que forman parte deste sector son pequenas e medianas empresas. O que está claro é  se se pode sacar algo positivo desta crise é o cambio nos hábitos de consumo da cidadanía e mesmo das firmas de cosmética ecolóxica galegas, que traballando a nosa terra están a coidar a biodiversidade e ofrécen un produto de cercanía para o noso coidado nestes tempos nos que o primeiro é velar pola nosa saúde.