Centros sociales
“Pensando na cidadanía atoparanse espazos de diálogo máis coherentes”

Modelos de xestión de espazos onde convivan institucións, veciños e axentes sociais: "Unha utopía que se cadra non está tan lonxe".

Diego Garulo
Diego Garulo nunhas Xornadas de Participación Xuvenil celebradas na Coruña. Pablo Santiago

Diego Garulo é xestor cultural e técnico da Sociedad Municipal Zaragoza Cultural. Coordina o proxecto Harinera ZGZ, unha antiga fábrica que quedara baleira e agora está recuperada, segundo a web do proxecto, como “un espazo para a cultura comunitaria”. Falamos con el de Harinera, do conflito do CSO A Insumisa co Concello da Coruña e do futuro destes proxectos culturais participativos.

Para a xente galega que non coñeza o proxecto, que é Harinera?
Basicamente é un equipamento público municipal convertido nun espazo creativo no que o factor diferencial é o modelo de xestión. En lugar de ser un espazo dirixido desde o público, é un espazo que se abriu á participación real da cidadanía no que as decisións que teñen que ver co espazo, son tomadas nunha asemblea na que participan en condicións de igualdade a Sociedad Municipal Zaragoza Cultural, asociacións veciñais e axentes culturais e sociais que decidiron involucrarse. Somos unhas 50 persoas e é un modelo que está funcionando.

Dise que Harinera é un unicornio.
Porque é unha nova forma de institucionalidade. Estamos acostumados a que as institucións sexan dirixistas e que os xestores sexan funcionarios. Non existen marcos de recoñecemento legal deste tipo de institucións e fai que estas iniciativas sexan tan difíciles de ver. Por iso Jaron Rowan lles chama unicornios, porque aínda estamos no proceso de darlle forma xurídica e cabida á participación real da xente na xestión de espazos públicos.

Na recuperación do espazo traballaron o colectivo Llámalo H, unha asociación de veciños do barrio e a Sociedad Municipal Zaragoza Cultural. Como foi o proceso?
A fábrica de fariñas pecha en 2001 e a asociación veciñal do barrio pide que se converta nun espazo cultural. O concello recupera o edificio que estaba en mans privadas pero o proxecto queda parado. En 2013 os veciños volven reivindicar con forza esa reapertura de Harinera e encárgannos a redacción dun borrador dun proxecto de usos para o espazo. Viñamos do 15M e de traballar na candidatura de Zaragoza Capital Europea da Cultura; detectamos que había unha demanda por parte da xente do ecosistema cultural para participar nas políticas culturais e na xestión; non só consumir. Fixemos este proxecto, contra todo prognóstico aprobouse no concello e saíu adiante.

Agora que o proxecto está consolidado, cal é o papel do concello?
Principalmente o de facilitador. Na asemblea participamos en igualdade co resto de actores, podemos propoñer e opinar pero a asemblea toma as decisións.

Si que temos capacidade de veto cando hai escenarios que non cumpren a legalidade porque o espazo é público e ten que cumprir coa Lei da Administración Pública

A partir de aí acompañamos o proceso co horizonte de futuro de ceder a xestión íntegra dos contidos cando o colectivo estea preparado. No que se refire ao edificio a gran vantaxe fronte a un espazo autoxestionado é que nos ocupamos do mantemento, limpeza e deste xeito permitimos que os grandes dramas dos espazos de autoxestión, que normalmente son cousas como “quen limpa o baño” ou “quen ten a chave”, estean resoltos e o colectivo poida centrarse na vertente cultural dos proxectos.

Harinera ZGZ
Actividade en Harinera ZGZ, espazo cultural no Barrio de San José (Zaragoza). Chabi Foto

Chegados á situación actual entre o CSO A Insumisa e o Concello da Coruña. Que ten que poñer cada parte da súa man para resolver o conflito?
Por parte da institución, recoñecer e valorar a autoxestión dunhas persoas que poñen o seu esforzo para conseguir que un espazo abandonado se converta nun espazo vivo e cultural. O colectivo penso que debe seguir o camiño que están tomando a maioría de espazos de autoxestión, como La Ingobernable ou La Casa Invisible en Málaga, que é buscar espazos nos que dar cabida ao comunitario dentro do público defendendo a autonomía da xestión pero aproveitando a oportunidade que supón o feito de poder traballar nunhas condicións mellores e nun espazo rehabilitado. É lóxico que un colectivo destas características non se deixe levar pola primeira proposta que se lles faga desde a institución, pero mantendo a súa identidade, o percorrido máis lóxico é dialogar.

O día que se consiga que un espazo autoxestionado sexa recoñecido pola institución en condicións dignas, abrirase unha porta para o recoñecemento de todos eses espazos que están en precario

É o único horizonte de futuro e unha demanda da cidadanía real que as institucións teñen que atender.

Entón, a solución pasa polo achegamento entre institución e colectivos?
Todos temos en mente o espazo do asilo de Nápoles, que foi unha conquista social brutal na que un colectivo sen forma xurídica xestiona ese espazo co recoñecemento da institución a través dunha asemblea e dun funcionamento autónomo pero coas garantías dun espazo acondicionado e un recoñecemento do público. Sería a utopía de funcionamento destes espazos de cultura comunitaria, e resulta que nalgúns escenarios esa utopía se cadra non está tan lonxe.

Sempre foi un tema non abordado...
Ignorábase ou enviábase á policía a desaloxar. Son escenarios que agora se puxeron no foco e hai que aproveitar esa situación para conseguir que ao final o que penso que toda a xente que reivindica eses espazos busca, que calquera persoa poidamos producir a nosa propia cultura e decidir sobre como queremos vivila.

Como verías un desaloxo no caso da Insumisa?
Pareceríame moi triste, sería un fracaso das dúas partes. O colectivo ten un escenario de oportunidade real no que non perder esa autonomía e defender a morte o seu modelo de xestión nun espazo recoñecido.

Por que é tan difícil o entendemento entre institucións e colectivos sociais?
É moi complexo harmonizar os tempos duns e doutros. Ás veces a institución ten moita présa ou hai trabas burocráticas preexistentes que complican os procesos. Nós vivimos isto no proceso de Harinera. Despois xa é unha cuestión de como entendemos o feito de formar parte do público, en que medida pensamos en clave cidadá ou en clave individual... Pensando na cidadanía atoparanse espazos de diálogo máis coherentes. Se a tendencia é partidista por parte da institución ou individualista por parte dos colectivos é moi difícil atopar puntos de encontro. Pensando en como a cidadanía pode ter espazos de participación de mellor calidade, o punto de encontro será moito máis accesible.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Granada
Represión La policía desaloja el centro social La Madriguera en Granada
El dispositivo policial ha echado a decenas de activistas del edificio, el pasado enero la empresa AMA Desokupa intentó cerrar el centro social con el apoyo policial en una operación que se saldó con cuatro personas heridas y una persona detenida
Madrid
Centros sociales Suspendido y sin fecha, el desalojo del Centro Social La Animosa
Previsto para este lunes 26 de mayo, retrasado después de un primer intento del 7 de mayo, el centro social recibió a última hora del viernes pasado una notificación del juzgado anunciando la suspensión.
Málaga
Centro Sociales La Nave sale a la calle frente al cierre cautelar del Ayuntamiento de Málaga
Bajo el lema “ante el cierre de nuestro espacio, ocupamos la ciudad” el CSCA La Nave organiza un acto público el sábado 24 de mayo a las 18:00
#7962
7/2/2018 12:52

Harinera Zaragoza es una de las madrasas podemitas de ZeC. (Zaragoza en común). Aquí tienen entretenidos y bien bebidos a los "indignados". (véase segunda foto).

0
1
Laboral
Laboral Jornadas de 50 horas semanales haciendo tareas de categoría superior: así se trabaja en hostelería
Es uno de los sectores con más sanciones e intervenciones de la Inspección de Trabajo, con más de 12.000 trabajadores extranjeros aflorados en las intervenciones y que cuenta con el 21% de las sanciones emitidas por este organismo.
Genocidio
Genocidio Israel asesina a diez niños que esperaban suplementos nutricionales en un hospital
La Unión Europea sigue evitando la imposición de sanciones al régimen de Tel Aviv. Estados Unidos anuncia sanciones contra la relatora de la ONU que ha denunciado el lucro de las empresas colaboradoras de Israel.
Fronteras
Fronteras europeas Un año más, la Caravana Abriendo Fronteras denuncia las políticas antimigratorias de Europa
Desde Baiona y Girona saldrán los grupos que recorrerán puntos críticos de fronteras europeas como Irún, Calais, Dunkerque y Toulouse donde se encontrarán con otros colectivos para movilizar la solidaridad con las personas migrantes.
Opinión
Opinión Libertad para las Seis de la Suiza
Cuando el sindicalismo entra en prisión, lo que está encerrado es mucho más que una protesta. Es el eco de todas las veces que dijimos “basta”.
Migración
Migraciones Entre la incertidumbre y la esperanza
El aumento de las muertes en el último año está relacionado con las condiciones cada vez más peligrosas con que se encuentran las personas para llegar a Reino Unido.
Opinión
Opinión Del malismo al imbecilismo
Los patanes en traje con poder que infestan nuestro ecosistema como moscas plastas, son el reflejo de un régimen que busca la imbecilidad masiva.
Derechos Humanos
Flotilla de la Libertad Yanis Mhamdi: “Israel es el Estado que mata más periodistas en todo el mundo”
Este periodista de Blast fue uno de los integrantes de la Flotilla de la Libertad. En esta entrevista cuenta cómo transcurrieron las horas en las que este grupo de defensores de derechos humanos estuvieron bajo detención ilegal en Israel.
Tribuna
Tribuna Discurso y poder del extractivismo o cómo se legitima el saqueo en nombre del “desarrollo”
Los discursos institucionales, mediáticos o corporativos configuran las formas en las que se perciben los megaproyectos. Estos se presentan como proyectos de nación o como una oportunidad para el desarrollo, el empleo y la transición verde.

Últimas

Salud laboral
Salud laboral Ser migrante y cosechar a más de 40 grados: el impacto del calor en un invernadero de Almería
La mitad de los trabajadores de la agricultura encuestados en Almería, Huelva y Lleida admitió haber experimentado al menos tres síntomas relacionados con enfermedades por calor durante las temporadas de verano.
Kenia
Kenia 31 muertos por violencia policial en Kenia en las últimas manifestaciones contra la nueva Ley de Finanzas
La sociedad civil keniana retoma las protestas tras tumbar un proyecto similar hace un año. El país se enfrenta a una crisis fiscal causada por el aumento de pagos de la deuda externa.
Falsos autónomos
Falsos autónomos El juez del caso Glovo carga contra el Estatuto de los Trabajadores y la libre competencia
El texto en el que el magistrado libra a la empresa de reparto de la demanda que le interpuso Just Eat es un ataque a las sentencias del Tribunal Supremo y a la Ley Rider, pero también a la seguridad jurídica que la derecha dice defender.
Más noticias
Gobierno de coalición
Gobierno de coalición Sánchez sale del Congreso escaldado pero vivo tras su comparecencia por el Caso Koldo
El Gobierno anuncia un nuevo Plan Estatal contra la corrupción. Sánchez recuerda en sede parlamentaria las corruptelas pasadas de las administraciones de Felipe González, José María Aznar y Mariano Rajoy.
Dependencia
Dependencia Denuncian “olvidos” y errores en los datos de Dependencia
Desde la asociación de directoras y gerentes de Servicios Sociales apuntan a que no se tratan de “listas de espera” si no de “listas de incumplimiento de la Ley”.

Recomendadas

Genocidio
Genocidio La segunda consultora más importante del mundo es señalada por su papel en el despiece de Gaza
Boston Consulting Group está considerada una de las “big three” del sector. Ahora, una serie de informaciones señalan cómo ha estado detrás de la fundación antiUnrwa encargada de la distribución de ayuda y de los planes de expansión en la costa.
Unión Europea
Unión Europea La sociedad del miedo al declive
La angustia ante el futuro acompaña a las sociedades europeas desde hace tiempo y precede a la Unión Europea. Se manifiesta con mayor claridad en los períodos de declive económico y las turbulencias políticas y sociales que los acompañan.