Afganistán
“O mundo xa esqueceu a Afganistán e a situación agora é aínda peor”

Mohammed Ali Pakdel é un xornalista afgán refuxiado en Ourense que conta a súa experiencia e a situación que viven as persoas que tiveron que quedar no seu país trala chegada dos talibáns.
VÍDEO: PABLO SANTIAGO
20 ene 2022 06:44

Mohammed e a súa familia levan pouco máis de tres meses vivindo nunha nova casa en Ourense, despois de seren evacuados do país polo Goberno español. Os estantes do seu piso aínda están medio baleiros. No salón xace unha pequena mesa con dúas cadeiras, dúas cuncas de té, dous platiños con cacahuetes e un con galletas. Sabe como funcionan as entrevistas e non o intimidan as cámaras. Dende 2015 e ata a chegada dos talibáns ao poder o pasado agosto traballou como xornalista en Kabul.

pakdel 2

No fondo do cuarto hai unha gran fiestra con vistas a un campo verde no que se divisan algúns edificios ao fondo. Mentres falamos dun país no que, segundo datos da Organización das Nacións Unidas para a Alimentación e a Agricultura -FAO-, a metade da poboación padece fame aguda e as necesidades humanitarias aumentan a uns niveis sen precedentes, a luz do día vai morrendo ata facerse de noite.

Como foi o proceso de vir para aquí?

Cando chegaron os talibáns a Kabul moitos dos meus compañeiros xornalistas comezaron a vender os seus equipos, pero eu quedei na casa. Un día recibín a chamada dun xornalista chileno, Jorge Said. Eu, ao principio, tiña medo porque nunha situación así non te podes fiar de ninguén. El quixo entrevistarme e, poucos días despois da entrevista, chamáronme dicindo que fora ao aeroporto de Kabul.

Aquí chegáronnos moitas imaxes dun aeroporto de Kabul cheo de xente que se abalanzaba sobre os avións. Como viviches ti esta situación?
Foi moi duro. Ademais, eu viaxaba coa miña familia e levabamos un bebé. Tardamos varios días en poder entrar no aeroporto. Unha vez alí,  traballei co exército español, porque precisaban a alguén que falara dari. Había moita xente que me berraba que por favor a axudara, pero eu non podía facer nada. Foi moi duro.

Moitas desas persoas nunca lograron saír de Afganistán.

Moita xente quería marchar, pero tivo que quedar en Kabul: moitos xornalistas, activistas….Viven nunha situacion moi mala, porque contaron cousas no pasado sobre os talibáns, que agora están no poder. Eu coñezo a moita xente nesta situación que teñen que vivir agochadas.

“Algúns países non queren axudar a Afganistán polos talibáns, pero non deberiamos esquecer que aínda hai xente alí.”

Chegou un momento no que os gobernos occidentais deixaron de evacuar a xente.
Coñezo a moitos xornalistas que están en perigo en Kabul. Aínda hai moita xente alí que precisa axuda e quero que as grandes potencias non se esquezan destas persoas.

Como foi traballar como xornalista durante o goberno do anterior presidente, Ashraf Ghani, e como viviches a chegada dos talibáns ao poder?

Nos tempos de Ghani tiñamos voz. Podiamos ser críticos, tiñamos ese dereito. Pero despois da chegada dos talibáns moitos xornais tiveron que pechar, moitos xornalistas tiveron que fuxir e agora non creo que ningún medio de comunicación en Afganistán se atope nunha boa situación.

Segundo un informe de Reporteiros Sen Fronteiras, máis do 40% dos medios de comunicación pecharon e o 80% das mulleres xornalistas quedaron no paro dende a chegada ao poder dos talibáns.
É isto. Se cadra é peor ca isto. Moita xente perdeu o seu traballo. Actualmente hai unha gran crise de pobreza en Afganistán. Eu vin a xente vendendo os seus zapatos para comprar comida. Algúns países non queren axudar a Afganistán polos talibáns, pero non deberiamos esquecer que aínda hai xente alí. Hai cousas que son para a xente, non para o Goberno. Non nos podemos esquecer da xente de Afganistán.

Abastecer hospitais ou enviar axuda humanitaria ao país, por exemplo, implica recoñecer o réxime talibán?
Non. O recoñecemento dos talibans é outra cousa. Eu non quero que ningún Goberno lexitime aos talibáns. Agora mesmo están matando xente e non deixan que as nenas vaian á escola ou á universidade. Como podería un país recoñecer un Goberno que actúa así?

Son os mesmos talibáns que en 2001?

Os talibáns non cambiaron. Son os mesmos que estiveron matando á nosa xente nos últimos 20 anos. Non imos esquecer o que nos fixeron. Eu non vou esquecer. Un dos meus compañeiros de clase morreu nunha explosión provocada polos talibáns, ao igual que algúns amigos meus, que tamén faleceron tras un atentado na axencia de noticias na que traballaba. 

pakdel 3
Falabamos antes de que os xornalistas locais están en perigo, pero hai moitos corresponsais occidentais reporteando dende Afganistán na actualidade. É isto unha forma a través da que os talibáns limpan a súa imaxe?

Os xornalistas occidentais están protexidos. Pero, quen protexe aos xornalistas afgáns? Quen protexe aos xornalistas que no seu momento informaron sobre o que estaban a facer os talibáns? Quen os quere protexer?

Zabiullah Mujahid, un dos portavoces dos talibáns, dixo que as mulleres ían ter dereitos no marco da sharia, a lei islámica. Que significa isto realmente?

Que van facer o que queiran. Eles falan doutro Islam. Na miña relixión, no Islam, unha muller pode traballar, ten o dereito de expresarse libremente, o dereito de ir á universidade, de mellorar… os homes e as mulleres son iguais. Pero os talibáns non pensan así,e non queren pensar así. Cando falan da sharia, falan da sharia que eles queren, do que eles queren interpretar.

Segundo un informe das Nacións Unidas, en 2021 houbo cerca de 600.000 persoas desprazadas internas en Afganistán. Moita desta xente fuxiu das súas vilas cara Kabul cando chegaron os talibáns e algunhas destas persoas continúan alí. Que está acontecendo?

Moita xente fuxiu de lugares como Kandahar. A súa mellor opción era ir a Kabul e vivir na rúa. Un dos maiores problemas que ten a xente agora mesmo é a pobreza. Hai un vídeo que circula polas redes sociais no que se amosa como unha nai ten que vender ao seu fillo. Nesta frase podemos explicar toda a situación. 

A situación en Afganistán agora é mala, pero xa había moita xente fuxindo do país incluso antes da chegada ao poder dos talibáns. Despois de que comezara a guerra de Siria había moitos refuxiados afgáns nas illas gregas e nos Balcáns que se facían pasar por sirios para obter o asilo.

No pasado tiñamos moitos problemas, refuxiados, pobreza… e era polos terroristas que nos atacaban. Pero agora, eses terroristas son os que teñen o poder no país.

“Os talibáns non cambiaron. Son os mesmos que estiveron matando á nosa xente nos últimos 20 anos.”
O teu pai foi un refuxiado en Irán.

Ao meu avó asasinouno o goberno daquel momento e o meu pai, cando tiña 10 anos, tivo que fuxir a Irán. Eu nacín nun país que non era o meu, é a primeira cousa mala da miña vida. Eu era un refuxiado de pequeno. Aos 5 anos volvín a Afganistán e tiña moita esperanza para o meu futuro. Medrei en Afganistán, fun á universidade e convertinme nun xornalista. A xente da miña xeración fixemos o mellor que puidemos para mellorar o noso país e o final perdemos todo.

Tes familia aínda en Afganistán?

Si, moita. Familia e amigos. Cando chegaron os talibáns ao poder houbo protestas de mulleres xornalistas. Eu coñézoas, algunhas son as miñas amigas. Agora estanas buscando e teñen  que moverse  de cidade en cidade. Eu sigo en contacto con algunhas e están nunha situación moi mala. Son moi valentes. Deixa que che conte algo sobre a xeración máis nova de Afganistán. Pode que algunhas persoas pensen que esta xente é debil e que non fixeron nada polo seu país, pero nos últimos anos os talibáns explotaron as nosas mezquitas e nós non deixamos de ir, continuamos acudindo. Eles matáronnos en hospitais, nas rúas... e aínda así non paramos. Continuamos ata que o anterior goberno vendeu o noso pais. Cando os talibáns entraron en Kabul non atoparon resistencia. O noso país vendeunos.Despois destes 20 anos, despois de todos os cartos investidos, Estados Unidos marchou do país. Cal é o papel que teñen os Gobernos occidentais agora en Afganistán?
Se les a historia, verás que todos os países que axudaron a Afganistán non o fixeron en beneficio da xente de alí, senón polos seus propios intereses. Ninguén pode crer que un país como os EEUU non poida vencer aos talibáns. Supostamente viñeron aquí para traer paz, seguridade, mellorar a economía e a democracia  e… despois de 20 anos marchan e deixan o país na man dos talibáns? Os medios de comunicación non queren preguntar estas cousas porque están baixo a influencia destas potencias. Os países van e veñen de Afganistán, pero ao final o que queda alí é a xente en situacións de pobreza. Esta é a historia da miña xente. 

En agosto, cando os talibans chegaron ao poder, todo o mundo aquí falaba sobre Afganistán, pero agora o tema foise apagando. 

Nos primeiros días publicábanse moitos artigos sobre Kabul, pero día a día iamos tendo menos e menos noticias. O mundo xa se esqueceu de Afganistán e a situación agora é aínda peor.

A Unión Europea repite que está moi preocupada pola situación das mulleres e da democracia en Afganistán, pero continúanse levantando muros e evitando a chegada de persoas migrantes.
Eu sigo pensando que algunha xente non sabe o que realmente está acontecendo no meu país. E algunha xente non quere sabelo. Deberíamos estar todos xuntos, sentirnos uns aos outros. Por que temos a nenos pasando fame e ao mundo non lle importa? Porque a xente en Afganistán está nesa situación e ao mundo non lle importa? Estas son algunhas cuestións que nos preguntamos pero para as que non hai resposta.

Ti agora estás aquí, estás a salvo, pero hai moita xente que non puido marchar. Como é para ti ter que vivir con isto?

Eu e a miña familia estamos ben, e quero agracederllo a todas as persoas que me axudaron. Pero non me sinto completamente feliz ao dicir isto, porque son consciente da situación do meu país, da miña xente… Eu estou a salvo, teño unha vida normal, pero quero esta vida normal para todo o mundo. Non só para a xente de Afganistán, para todos. Todo o mundo ten dereito á vida. 

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Afganistán
Afganistán Mujeres afganas: vetadas de la vida pública, expuestas a la violencia sexual
La extensión de los matrimonios forzados por razones económicas, la disolución del Ministerio de la Mujer y el desmantelamiento de los albergues para víctimas han propiciado que estos crímenes se cometan cada día con mayor impunidad.
Análisis
Análisis Afganistán: el país de las prohibiciones
El régimen talibán aprobó una nueva ley que recorta todavía más los derechos de los pobladores, en especial las mujeres. Desde Occidente, las reacciones apenas tocan la tibieza.
Personas refugiadas
Personas refugiadas Entre dos mundos: voces afganas en Barcelona
Tres años después del retorno de los talibanes al poder, tres refugiados afganos comparten el relato de cómo consiguieron salir y cómo viven en la distancia el callejón histórico en el que parece inmerso Afganistán, después de 20 años de ocupación.
Oriente Próximo
Oriente próximo La diáspora kurda ante la caída de Bashar al-Assad
Siria enfrenta el fin de un régimen que durante décadas pareció inquebrantable. Desde la diáspora, la esperanza contenida de quien ha vivido demasiadas traiciones y promesas incumplidas.
Ley de Seguridad Ciudadana
Congreso de los diputados Reforma de la Ley Mordaza: ¿esta vez sí se puede?
Una de las mayores deudas de toda la izquierda del Estado español parece que está a punto de saldarse.
Análisis
Análisis El independentismo se reorganiza, pero ¿sigue siendo independentista?
Los partidos independentistas han sufrido la crisis del procés y el posprocés, y todavía no la han resuelto, sino, a lo sumo, la han aplazado. El PSC aparece como el ganador de una carrera con corredores agotados.
Literatura
Gustavo Faverón Patriau “Quizá la novela sea ahora mismo más relevante que nunca”
El escritor peruano Gustavo Faverón Patriau quería narrar en su nueva novela la historia de un boxeador que no sabía boxear pero tumbaba a sus rivales recitándoles al oído versos de César Vallejo. ‘Minimosca’ acabó siendo un cuentacuentos inagotable.
Galicia
Memoria histórica Así fue como el Patronato de Protección a la Mujer transformó Galicia en un convento de clausura
Las mujeres que cayeron en las redes del Patronato iniciaron un periplo de encierro, humillaciones, abusos y explotación que es desconocido para la mayor parte de la población. Queda hoy en la impunidad de un silencio que tenemos el deber de romper.
Que no te cuenten películas
Comunidad El Salto Suscríbete a El Salto y llévate seis meses de regalo a Filmin
Estas navidades, haz posible que El Salto llegue más lejos con sus contenidos críticos y llévate de regalo medio año de Filmin. Y si ya tienes Filmin, suscríbete a El Salto y regala el acceso a esta plataforma a quien quieras.
Derecho a la vivienda
Vivienda El Sindicato de Vivienda de Euskal Herria propone la “expropiación de pisos turísticos”
Ponen en el punto de mira los intereses del sector inmobiliario y tachan de “falsas” a todas las medidas propuestas por los partidos políticos como la Ley de Vivienda.
Opinión
Tribuna Todas las razones para decir ‘Altri non’
Aquí van unos cuantos motivos para juntarnos este domingo en Compostela y dejar clara nuestra postura frente a un expolio que nos están tratando de imponer disfrazado de progreso, pero que sólo trae beneficio económico a unos cuantos indeseables.
Palestina
Eyad Yousef “No cuentes lo que queremos ser, cuenta lo que nunca hemos dejado de ser: un pueblo que quiere la paz"
Eyad Yousef es profesor en la Universidad de Birzeit, Cisjordania, y comparte su experiencia en una universidad que “representa el pluralismo y la libertad que tanto anhela la sociedad palestina”

Últimas

Relato
Relato Descubrirse las manos
Descubres tus manos: el palmar y el dorso, la posibilidad futura de la pinza atrapacosas, dos miembros que te vinculan al chimpancé y al lémur. Aprendes su mecanismo.
Música
Música Un coro para homenajear las luchas obreras: “La canción protesta del pasado es historia viva”
El coro de canción protesta de Madrid nació para rescatar del pasado las tonadas de la lucha obrera y ponerlas al servicio de distintos activismos en el presente.
Opinión
Opinión Sobrevivir pagando en el Álvaro Cunqueiro
Una de las victorias ideológicas del PP de Feijóo en Galicia ha sido hacernos creer que pagar por servicios esenciales en los hospitales durante el cuidado de nuestros enfermos es lo natural, que no hay otra manera de abordarlo, pero es mentira.
Siria
Oriente Próximo Israel impone hechos consumados sobre Siria para condicionar la transición según sus intereses
“Está escrito que el futuro de Jerusalén es expandirse hasta Damasco”, dijo este octubre el ministro de Finanzas israelí, Bezalel Smotrich, uno de los exponentes ultras del Ejecutivo.

Recomendadas

Pensamiento
Sarah Jaffe “En realidad tenemos que hacer menos. E impedir que algunas cosas sucedan”
La escritora y periodista Sarah Jaffe aborda el desengaño cotidiano al que nos aboca el mundo laboral e investiga cómo, a pesar de todo, las personas se organizan colectivamente en sus empleos para que “trabajar apeste menos”.
Ocupación israelí
Palestina Vivir en alerta: la resistencia palestina frente la ocupación israelí
La cruda realidad de las feministas palestinas que, ante la represión y las detenciones arbitrarias, continúan su lucha por la libertad, la justicia y los derechos humanos.
Madrid
Ciudades Fake Madrid, un paseo por los hitos del simulacro
Un recorrido por los grandes éxitos de la conversión de Madrid en una ciudad irreal.